کارکردن بەیەکەوە لە کەنداوی عەرەبی

ئەنجومەنی هاوکاریی کەنداو هێزی ئاسایش و سەقامگیریە لە جیهاندا

د‭. ‬نايف‭ ‬ئەلحەجرەف،‭ ‬سکرتێری‭ ‬گشتیی‭ ‬پێشوو،‭ ‬ئەنجومەنی‭ ‬هاوکاریی‭ ‬وڵاتانی‭ ‬عەرەبیی‭ ‬کەنداو

بە درێژایی‭ ‬مێژوو،‭ ‬ڕۆژهەڵاتی‭ ‬ناوەڕاست‭ ‬ناوچەیەکی‭ ‬گرنگی‭ ‬دەستپێشخەرییەکان‭ ‬بووە،‭ ‬بەڵام‭ ‬بە‭ ‬ناکۆکیی‭ ‬مەزن‭ ‬و‭ ‬بەردەوامەوە‭. ‬من‭ ‬دەمەوێت‭ ‬سەرنج‭ ‬بخەمە‭ ‬سەر‭ ‬دەستپێشخەرییەکی‭ ‬مەزن‭ ‬کە‭ ‬42‭ ‬ساڵ‭ ‬لەمەوبەر‭ ‬ڕاگەیەنرا‭ ‬و‭ ‬پاشان‭ ‬جێبەجێ‭ ‬کرا،‭ ‬ئەویش‭ ‬پێکهێنانی‭ ‬ئەنجومەنی‭ ‬هاوکاریی‭ ‬وڵاتانی‭ ‬عەرەبیی‭ ‬کەنداو‭ ‬بوو،‭ ‬کە‭ ‬بە‭ ‬ئەنجومەنی‭ ‬هاوکاریی‭ ‬کەنداو‭ (‬GCC‭) ‬ناسراوە‭. ‬

لە‭ ‬25ـی‭ ‬مانگی‭ ‬ئایاری‭ ‬1981،‭ ‬ئەنجومەنی‭ ‬هاوکاریی‭ ‬کەنداو‭ (‬GCC‭) ‬لەلایەن‭ ‬شەش‭ ‬دەوڵەتە‭ ‬ئەندامەکەیەوە‭ ‬کە‭ ‬بریتیین‭ ‬لە‭ ‬ئیماڕات،‭ ‬شانشینی‭ ‬بەحرەین،‭ ‬شانشینی‭ ‬سعودیە،‭ ‬دەوڵەتی‭ ‬عومان،‭ ‬دەوڵەتی‭ ‬قەتەڕ‭ ‬و‭ ‬دەوڵەتی‭ ‬کوەیت،‭ ‬دامەزرێنرا‭. ‬ئەوان‭ ‬چوارچێوەیەکی‭ ‬کاری‭ ‬هەماهەنگییان‭ ‬بۆ‭ ‬بەدواداچوون‭ ‬بۆ‭ ‬ئاسایش‭ ‬و‭ ‬خۆشگوزەرانیی‭ ‬هاوبەش‭ ‬و‭ ‬بەرەوپێشبردنی‭ ‬پەیوەندییە‭ ‬برایەتییەکانی‭ ‬نێوان‭ ‬دەوڵەتان‭ ‬و‭ ‬گەلەکانیان‭ ‬پێکهێنا‭.‬

لە‭ ‬ماوەی‭ ‬42‭ ‬ساڵی‭ ‬ڕابردوودا،‭ ‬ئەنجومەنی‭ ‬هاوکاریی‭ ‬کەنداو‭ (‬GCC‭) ‬توانایەکی‭ ‬مەزنی‭ ‬لە‭ ‬مامەڵەکردن‭ ‬لەگەڵ‭ ‬ئاڵنگاریی‭ ‬و‭ ‬هەڕەشەکان‭ ‬و‭ ‬هەروەها‭ ‬پاراستنی‭ ‬ڕۆڵی‭ ‬خۆی‭ ‬وەکو‭ ‬سەقامگیرێک‭ ‬لە‭ ‬ناوچەکە‭ ‬و‭ ‬جیهاندا‭ ‬نیشانداوە‭. ‬ئەمە‭ ‬لە‭ ‬شۆڕشی‭ ‬ئیسلامیی‭ ‬ئێران‭ ‬بۆ‭ ‬داگیرکردنی‭ ‬کوەیت‭ ‬لەلایەن‭ ‬عێراقەوە،‭ ‬لە‭ ‬جەنگی‭ ‬ئەفغانستانەوە‭ ‬بۆ‭ ‬بە‭ ‬ناو‭ ‬بەهاری‭ ‬عەرەبی‭ ‬درێژبووەتەوە‭. ‬سەڕەڕای‭ ‬ئەم‭ ‬ئاڵنگارییانە‭ ‬و‭ ‬شتانی‭ ‬تریش،‭ ‬ئەنجومەنی‭ ‬هاوکاریی‭ ‬کەنداو‭ (‬GCC‭) ‬خۆڕاگر‭ ‬ماوەتەوە‭ ‬و‭ ‬ڕۆڵی‭ ‬بنیاتنەری‭ ‬خۆی‭ ‬لەگەڵ‭ ‬کۆمەڵگەی‭ ‬نێودەوڵەتی‭ ‬بۆ‭ ‬هەماهەنگی‭ ‬و‭ ‬داواکاریی‭ ‬زیاتر‭ ‬بۆ‭ ‬ئاشتی،‭ ‬گفتوگۆ‭ ‬و‭ ‬خۆشگوزەرانی‭ ‬هێشتووەتەوە‭. ‬

لە‭ ‬ماوەی‭ ‬ئەم‭ ‬چەند‭ ‬دەیەیەدا،‭ ‬ئەنجومەنی‭ ‬هاوکاریی‭ ‬کەنداو‭ (‬GCC‭) ‬بەشدارییەکی‭ ‬بێ‭ ‬پایەنی‭ ‬لە‭ ‬ئابووریی‭ ‬جیهاندا‭ ‬کردووە،‭ ‬نەک‭ ‬بە‭ ‬تەنها‭ ‬لە‭ ‬ڕێگەی‭ ‬هێشتنەوەی‭ ‬دابینکاریی‭ ‬نەپچڕاوی‭ ‬وزە،‭ ‬بەڵکو‭ ‬بە‭ ‬هەمان‭ ‬شێوە‭ ‬لە‭ ‬سەقامگیرکردنی‭ ‬بازاڕی‭ ‬وزەی‭ ‬جیهان‭. ‬

نايف ئەلحەجرەف، سکرتێری گشتیی پێشوو، ئەنجومەنی هاوکاریی کەنداو، لە کۆنفڕانسێکدا لەبارەی یەمەن کە لە ڕیاز، سعودیە، لە 2022 بەسترا، قسە بۆ هاوکارەکانی دەکات. AFP/گێتی ئیمەیجس

سەبارەت‭ ‬بە‭ ‬ڕێککەوتنی‭ ‬ئەتۆمیی‭ ‬ئێران‭ ‬کە‭ ‬بە‭ ‬بەرنامەی‭ ‬کاری‭ ‬هاوبەشی‭ ‬گشتگیر‭ (‬JCPOA‭)‬ـی‭ ‬2015‭ ‬ناسراوە،‭ ‬ئەنجومەنی‭ ‬هاوکاریی‭ ‬کەنداو‭ (‬GCC‭) ‬فەرمانی‭ ‬کردووە‭ ‬کە‭ ‬هەر‭ ‬ئەندازیارییەکی‭ ‬نوێی‭ ‬ئاسایشی‭ ‬ناوچەیی‭ ‬پێویستە‭ ‬بەرژەوەندییە‭ ‬گشتییەکان‭ ‬بۆ‭ ‬ویستی‭ ‬سەقامگیری‭ ‬لە‭ ‬ناوچەکەدا‭ ‬لەبەرچاوبگرێت‭.‬

زۆر‭ ‬گرنگە‭ ‬کە‭ ‬بەدواداچوون‭ ‬بۆ‭ ‬ڕەفتاری‭ ‬ئێرانییەکان‭ ‬بۆ‭ ‬ناسەقامگیرکردنی‭ ‬ناوچەکە،‭ ‬بەرنامەی‭ ‬ئەتۆمیی‭ ‬ئێران،‭ ‬موشەکە‭ ‬بالیستییەکان‭ ‬و‭ ‬پاڵپشتیی‭ ‬ئێران‭ ‬بۆ‭ ‬حوسییەکان‭ ‬و‭ ‬میلیشیا‭ ‬ناوچەییەکانی‭ ‬تر،‭ ‬بکرێت‭. ‬پێویستە‭ ‬گفتوگۆکانی‭ ‬ڤیەننا‭ ‬سنوردار‭ ‬نەکرێن‭ ‬بە‭ ‬بەرنامەی‭ ‬کاری‭ ‬هاوبەشی‭ ‬گشتگیر‭ (‬JCPOA‭)‬،‭ ‬بەڵکو‭ ‬پێویستە‭ ‬هەموو‭ ‬ئەو‭ ‬بابەتانەی‭ ‬سەرەوە‭ ‬چارەسەر‭ ‬بکات‭.‬

لەم‭ ‬بارەیەوە،‭ ‬من‭ ‬دەمەوێت‭ ‬وتەی‭ ‬سەرۆکی‭ ‬کۆمیسیۆنی‭ ‬ئەوروپا‭ ‬ئۆرسۆلا‭ ‬ڤان‭ ‬دێر‭ ‬لەین‭ ‬دوبارە‭ ‬بکەمەوە،‭ ‬کە‭ ‬لە‭ ‬وتارە‭ ‬سەرەکییەکەیدا‭ ‬لە‭ ‬کۆنفڕانسی‭ ‬ئاسایشی‭ ‬گفتوگۆی‭ ‬مەنامەی‭ ‬2022‭ ‬ئاماژەی‭ ‬پێدا‭:‬

‭”‬ساڵانێکە‭ ‬چەندین‭ ‬وڵاتی‭ ‬کەنداو‭ ‬سەبارەت‭ ‬بە‭ ‬دابینکردنی‭ ‬درۆن‭ ‬لەلایەن‭ ‬ئێرانەوە‭ ‬بۆ‭ ‬گروپە‭ ‬توندڕەوەکان‭ ‬لە‭ ‬سەرانسەری‭ ‬جیهان،‭ ‬ئاگاداری‭ ‬بڵاودەکەنەوە‭. ‬ماوەیەکی‭ ‬زۆری‭ ‬ویست‭ ‬تا‭ ‬ئێمە‭ ‬لەم‭ ‬ڕاستییە‭ ‬زۆر‭ ‬ساددەیە‭ ‬تێبگەین‭: ‬ئەمە‭ ‬لە‭ ‬کاتێکدا‭ ‬کە‭ ‬ئێمە‭ ‬بۆ‭ ‬ڕێگریکردن‭ ‬لە‭ ‬ئێران‭ ‬لە‭ ‬گەشەپێدان‭ ‬بە‭ ‬چەکە‭ ‬ئەتۆمییەکان‭ ‬کاردەکەین،‭ ‬بە‭ ‬هەمان‭ ‬شێوە‭ ‬پێویستە‭ ‬سەرنج‭ ‬بخەینە‭ ‬سەرە‭ ‬شێوەکانی‭ ‬تری‭ ‬بڵاوکردنەوەی‭ ‬چەکەکان،‭ ‬لە‭ ‬درۆنەکانەوە‭ ‬تا‭ ‬موشەکە‭ ‬بالیستییەکان‭. ‬ئەمە‭ ‬مەترسییەکی‭ ‬ئاسایشییە‭ ‬نەک‭ ‬بە‭ ‬تەنها‭ ‬بۆ‭ ‬ڕۆژهەڵاتی‭ ‬ناوەڕاست‭ ‬بەڵکو‭ ‬بۆ‭ ‬هەموومان‭.”‬

کاتێک‭ ‬دێتە‭ ‬سەر‭ ‬باسی‭ ‬دەستپێشخەرییە‭ ‬مەزنەکان،‭ ‬ئەنجومەنی‭ ‬هاوکاریی‭ ‬کەنداو‭ (‬GCC‭) ‬هەمیشە‭ ‬بەشێکی‭ ‬چارەسەرەکەیە‭. ‬سەکۆیەکی‭ ‬وەکە‭ ‬گفتوگۆی‭ ‬مەننامە‭ ‬ئەو‭ ‬بوارەیە‭ ‬کە‭ ‬جیهان‭ ‬پێویستی‭ ‬پێیەتی‭. ‬پێویستە‭ ‬ئێمە‭ ‬بیرۆکە‭ ‬و‭ ‬بیرکردنەوەکان‭ ‬ئاڵوگۆر‭ ‬بکەین‭. ‬پێویستە‭ ‬ئێمە‭ ‬ئاڵنگارییە‭ ‬هاوبەشەکان‭ ‬دەستنیشان‭ ‬بکەین‭ ‬و‭ ‬تێگەیشتنێکی‭ ‬باشتر‭ ‬دروستبکەین‭. ‬پێویستە‭ ‬پابەندببین‭ ‬بە‭ ‬هەوڵی‭ ‬پێکەوەیی‭. ‬پێویستە‭ ‬ئێمە‭ ‬پابەندبوونی‭ ‬ئاکاری‭ ‬و‭ ‬کۆمەڵاتیی‭ ‬خۆمان‭ ‬بۆ‭ ‬نەوەکانی‭ ‬داهاتوو‭ ‬بەدیبهێنین‭. ‬بۆیە‭ ‬با‭ ‬چیتر‭ ‬چاوەڕێ‭ ‬نەکەین؛‭ ‬هیچ‭ ‬کاتێکی‭ ‬باشتر‭ ‬لە‭ ‬ئێستا‭ ‬بوونی‭ ‬نییە‭.  

Comments are closed.