قدردانی از پیلوت های اردوی پاکستان که در نجات کوهنوردان جسارت بخرج دادند
دگروال شهید محمود/معاون نماینده گی ارشد ملی پاکستان در قوماندانی مرکزی ایالات متحده
خداوند بزرگ منابع عظیم طبیعی را به پاکستان بخشیده است. این پهنای طبیعی شامل جلگه های دست نخورده، کوهستان های بلند، وادی ها، دریا ها، دشت ها، و سواحل طویل با بحر میباشد. در پاکستان سه سلسله کوه عمده وجود دارد: قراقرم، هیمالیا، و هندوکش. این سلسله کوهستان ها دارای قله های بلند و صعب العبور بوده و منبع عمده را برای جذب کوهنوردان در سراسر جهان تشکیل میدهند.
با وصف عظمت آن، کوه های پاکستان خطرات زیادی را برای کوهنوردان در قبال دارد. در نتیجه، قوای مسلح پاکستان عملیات نجات جسارتمندانه ایرا برای حفظ جن زخمی شده گان و یا کوهنوردانی که گیر افتاده اند انجام داده است. یکی از این نوع عملیات نجات فراموش ناشدنی در ماه آگست سال 2005 زمانی رُخ داده که توماس هومر یکی از کوهنوردان برجسته اهل سلووینیا به تنهائی در حال بالا رفتن به قله روپال فیس واقع در کوه ننگا پربت که از لحاظ بلندی نهمین قله جهان است، بود. این کوه همچنین به اسم “کوه کشنده” معروف است. در واقع، این دومین تلاش هومر برای بالا رفتن در این کوه بود؛ موصوف در ماه جون 2003 به دلیل خرابی هوا از تلاش خویش دست کشید. قله بدنام روپال فیس دارای ارتفاع 4511 متر بشکل عمودی بوده که برای کوهنوردان یکی از ترسناک ترین چالش ها محسوب میگردد.
نامبرده تقریباً نصف فاصله را در روپال فیس پیموده بود که هوای نامطلوب و برف و غبار شدید دامنگیر وی گردید. هومر برای مدت 48 ساعت در وسط این طوفان قرار داشت و از حرکت باز افتاده بود. برف کوچ های هولناک وی ار از بالا رفتن یا پائین جستن کاملاً واداشته بود. هومر در شرایطی که هوا برف و یخ بود توانائی رفتن به خواب را نداشت و این خود خطر جدی را متوجه وی ساخته بود چه لباس هایش نیز همچنان تر باقی مانده بود. ساعت 6 بعد از ظهر 5 آگست، هومر از طریق رادیو درخواست کمک نمود تا اگر هیلیکوپتر نجات بدنبالش بیاید.
با هر تک تک ساعت، هومر میدانست که امکانات نجات وی در همچون ارتفاعی و در همچون شرایط هوای بد کمتر و کمتر میشوند. کوهنورد مزبور رفته رفته توانائی روانی خویش را در کنترول موقعیت از دست میداد. موصوف روز ها را میشمرد و غذای کم خویش را بمصرف میرساند. ولی عزم خویش را همچنان استوار نگه میداشت و بوت های کوچک پسر خویش را که بطور یادگاری در سفر با خود آورده بود، می بوسید.
مقامات پاکستانی و سلووینیائی موضوع را مطرح بحث قرار داده و تصمیم بران شد تا هیلیوکوپتر نجات –– یگانه گزینه موجود –– باید هومر را نجات دهد. این عملیات بلند آوازه ترین عملیات اضطراری از نوع خود بود زیرا هومر منحیث قهرمان در سلووینیا و در جهان شناخته شده است که در طول سال ها با جسارت تمام و به تنهائی قله های کوه های مختلف را تسخیر نموده است. میلیون ها تن در سراسر جهان مشتاقانه نگاه به پاکستان داشتند تا زنده گی هومر را نجات دهد.
عملیات نجات در ارتفاعات شامخ خطرات زیادی را برای عمله نجات در قبال داشته و از توانائی اغلب هیلیکوپتر ها به دلیل رقیق بودن هوا، باد های تند، و برف کوچ ها خارج است. ساحه ایکه هومر در آن گیر افتاده بود، بسیار حساس و شیب دار بود. این ارتفاعات از جانبی هم برای عملیات هیلیکوپتر نا مطلوب بوده و هیچ نوع میدان نشست در ان دیده نمیشود.
زمان بسرعت میگذشت. هر تأخیری امکان نجات را کاهش میداد و شاید هم منتج به تلاش های بی ثمر میشد. بنابرین، مأموریت نجات به بخش هوانوردی اردوی پاکستان سپرده شد که در این عملیات در بین کوه های بلند نخبه بوده و قابلیت اجرای آن را داشت. به تاریخ 7 آگست، اردوی پاکستان یک پروند هیلیکوپتر الویت را برای عملیات اکتشافی فرستاد. پیلوت ها هومر را در حالی مشاهده نمودند که موصوف از یک دیوار یخبندان کوهی آویخته است. هیلیکوپتر ها تلاش ورزیدند تا غذا و لباس خشک را برای وی حمل نمایند ولی باد های تند به آنها اجازه این کار را نمیداد. نجات کسی با هیلیکوپتر آنهم در همچون اراضی محال به نظر میرسید. ولی هیچ گزینۀ دیگر در نجات هومر از مرگ وجود نداشت. همه شهروندان سلووینیا برای معجزه ای در نجات هومر دعا میخواندند.
دو هیلیکوپتر لامای پاکستان برای مأموریت نجات اعزام گردید. تیم های پیلوت ها شامل دگرمن رشید الله بیگ و جگرن خالد امیر رنا منحیث تیم رهبری و دگرمن عبید و جگرن معین منحیث تیم کمکی بودند. بصورت ایده آل این نوع عملیات های نجات با استفاده از ریسمان و چرخه صورت میگیرند، ولی وزن هیلوکوپتر مانع انتقال چرخه در همچون ارتفاعی می شد. پیلوت های شجاع بیشتر روی نجات زنده گی هومر تمرکز داشتند. ایشان مسئله وزن را با طرد یک اندازه تیل سوخت هیلیکوپتر حل نمودند و فقط 40 دقیق وقت برای نجات در گزینه داشتند. با وجود اینهم خرابی هوا پرواز را به تاریخ 8 آگست ناممکن ساخته بود. یک بار دیگر نیز به تاریخ 9 آگست تلاش گردید تا هیلیکوپتر ها به هومر رسانیده شوند ولی برف سنگین، باد های تند و ابر های ضخیم حرکت تیم را غیر عملی ساخته بود.
بالاخره، در ساعات زود صبح 10 آگست، پیلوت ها یک بار دیگر به مقصد شان که یکی از مشکل ترین عملیات در تاریخ هوانوردی محسوب میگردد، پرواز نمودند. ایشان یک ارتفاع 6700 را در هوا بالا رفتند که بیشتر از فاصله عمودی پیشنهاد شده برای هیلیکوپتر ها می باشد. یحبندان بر روی شیشه مقابل شان دید هیلیکوپتر را نهایت مختل ساخته بود، ولی بخاری داخل را همچنان به منظور ذخیره تیل خاموش نگهداشته بودند.
هوای رقیق چرخش را برای هیلیکوپتر اولی نهایت دشوار ساخته بود، ولی پیلوت های هیلیکوپتر دومی با آزمایش مهارت تخنیکی شان تلاش ورزیدند تا چرخ های هیلیکوپتر را فقط به فاصله چند متر از صخره ها در حرکت نگهدارند. ایشان ریسمانی را به طرف کوهنورد مذکور پرتاب نمودند و میدانستند که کوچکترین اشتباهی باعث آن خواهد شد که هیلیکوپتر به کوه اصابت کند. پیلوت های چندین بار تلاش نمودند و شرایط آب و هوا هم چنان دشوار بود که مانع دید ایشان در هنگام پرتاب ریسمان میشد. ضربه و کشش هوایی و برف کوچ همچنان به بال های هیلیکوپتر میتاخت و تشنج فزاینده ایرا در هنگام مانور ایجاد مینمود. سطح آکسیجن به قدری پائین بود که پیلوت ها از یک تانک استفاده مینمودند. آنها سه ریسمان را یکجا همراه با یک خریطه مملو از سنگ از ناحیه برِک هیلیکوپتر پرتاب نمودند تا قسمت نهایی ریسمان ها وزنین باشد. پیلوت ها با احتیاط زیاد هیلیکوپتر را تکان میداند تا ریسمان را در حال تکان خوردن به نزدیک هومر برسانند.
تبر هومر یکی از ریسمان ها را به چنگ زد ولی مشکل وی در اینجا تمام نمیشد. عملیات به یک مرحله دشوار و مخاطره انگیز دیگر رسیده بود. هومر خود را با دو میخ فولادی مخصوص یخ از کوه آویخته بود. موصوف نمیتوانست خود این چنگک ها را بگسلد، و این خود به آن معنی بود که هیلیوکوپتر به طرف کوه نزدیک و دور میشد. تیم های نجات کوهی در نهایت تلاش میورزند تا همچون حالتی جلوگیری بعمل آید. پیلوت در حال تلاش برای دور جستن از دیوار کوهی بود ه فشار هیلیکوپتر هم ریسمان نجات و هم ریسمانی که هومر را با چنگک بسته بود یکجا میکشید. پیلوت ها منتظر گسیختن و یا سقوط هیلیکوپتر بودند. وسایل در دست داشته پیلوت ها پیمانه مقاومت را درج مینمود –– اول 70 کیلوگرام، سپس 150 کیلوگرام، سپس 200.
ریسمان های کوهنوردی قابلیت لاشتکی را دارا میباشند. این ریسمان ها بقدر قابل ملاحظه ای کشیده شده بودند و اگر بیشتر از 270 کیلوگرام کشیده میشدند، هیلیکوپتر به طرف پائین و به جناح راست کشیده میشد، عین آنکه گویا پرواز از دست میرفت. هیلیکوپتر حالا دیگر از مرز خطر مقاومت گذشته بود و پیلوت ها هم چشمان خویش را بسته بودند و به درگاه خداوند بزرگ استدعا مینمودند. اما بطور ناگهانی چیزی شکست و شخص نجات یابنده در آسمان مثل آنکه گویا با ریسمان بازی به پائین سقوط میکند، آویزان گردید. هیلیکوپتر به طرف راست خم شد که این خود هومر را از تصادم به پره آن نجات داد. کوهنورد مذکور در حالی که بطور معجزه آسا زنده مانده بود، دوباره به خیمه قرارگاه اردو منتقل گردید. با پخش این خبر، مردم سلووینیا به جاده ها بیرون ریختند تا احساسات خویش را برای هومر و پیلوت ها نشان دهند.
عملیات نجات هومر در پاکستان تا امروز هم به خاطره ها نقش بسته است. با تأسف، چهار سال بعد از این واقعه، هومر در سال 2009 در یک تصادف کوهنوردی دیگری در کشور نیپال جان باخت.
در یک نگاه، عملیات نجات هیمالیا خودکشی محض به نظر میرسید، ولی با شطارت پیلوت های اردو که جان خویش را به مخاطره انداخته بودند، تحقق یافت. اینها از انچه وظیفۀ شان ایجاب مینمود فراتر رفته، زنده گی انسانیرا نجات داده، به بشریت خدمت نموده و اعتبار ملی خویش را بلند بردند. این رویداد نمایانگر دلیری، جرأت و حرفوی بودن سربازان قوای مسلح پاکستان را نشان میدهد. این عمل شجاعانه و جسارات بی باکانه از جانب حکومت سلووینیا برسمیت شناخته شد چنانچه بلند ترین جائزه دلیری به پیلوت های یاد شده اعطا گردید.
Comments are closed.