همکاری بین‌المللی بخشی از استراتژی ملی مبارزه با تروریزم کشور است
سلطنت بردیکیوا | عکس از بریدمل تی مک‌نیلی/اردوی ایالات متحده
در جولای 2018، چهار بایسکل‌ران توریست غربی، از جمله ایالات متحده، در منطقه دانقارا در ولایت جنوبی ختلون تاجیکستان، به قتل رسیدند. این واقعه در کشوری که امنیت صدها هزار توریست(گردشگر) را تامین کرده است، بسیار ناخوشایند بود.
چند روز بعد، قوای دولت تاجیکستان چهار مظنون را که در مقابل توقیف شدن مقاومت کرده بودند، کشتند. همچنان دو مظنون دیگر محاکمه و 14 نفر دیگر به اتهام رساندن کمک مادی به مرتکبین این حادثه توقیف شدند. یکی از گروپ‌های وابسته به داعش مسئولیت این حمله را به عهده گرفت.
این اتفاق باعث گسترش ترس در میان مردم تاجیکستان که به تشویش شیوع بنیادگرایی و تروریزم در کشور بودند، شد. مقامات تاجیکستان از دیرباز درباره ظهور نسخه بنیادگرای مذهب در این کشور، بخصوص در میان جوانان، ابراز تشویش نموده اند. این تشویش‌ها با ناآرامی‌های کشور همسایه، افغانستان، و بازگشت جنگجویان داعش به کشورهای آسیای میانه، از جمله تاجیکستان، ارتباط دارد.
دولت مرکزی تاجیکستان اقدامات گسترده‌ای را برای جلوگیری از/کاهش تهدیدات افراط‌گرایی و تروریزم در این کشور انجام داده است. از این اقدامات می‌توان به تصویب «استراتژی ملی جلوگیری از افراط‌گرایی و تروریزم» برای دوره زمانی 2016-2020؛ ایجاد «مرکز مبارزه با تروریزم، افراط‌گرایی و جدایی‌طلبی»؛ تعلیم دادن جوانان درباره اسلام و متمایز ساختن آن از پروگرام‌های مذهبی منحرف؛ بازآموزی افراط‌گرایان سابق؛ و کوشش برای جلوگیری از گسترش افراط‌گرایی در محبس‌‌ها اشاره کرد.
با این که بسیاری از این کوشش‌ها ادامه دارد، تاجیکستان اصرار دارد که تمرکز بر تحمل و شمول -از اجزای اصلی اقدامات پیش-گفته- به حفظ امنیت این کشور کمک خواهد کرد.
رسیدگی به افراط‌گرایی که جوانان را مورد هدف قرار میدهد
دولت تاجیکستان جوانان را جزو آسیب‌پذیرترین اقشار در مقابل تبلیغات بنیادگرایی و افراط‌گرایی می‌داند. بعضی جوانان تاجیک که در خارج از این کشور و عمدتاً در روسیه کار می‌کنند، به داعش پیوسته‌اند. جوانان بیکار تاجیک نیز در مقابل وسوسه‌های افراط‌گرایان آسیب‌پذیر هستند.
در کشوری که سن 70 فیصد جمعیت آن پایان‌تر از 30 سال است، تیره شدن چشم‌انداز آینده با ظهور مفکوره‌‌های مذهبی منحرف تشویش‌هایی را برای مقامات و مردم آن ایجاد کرده است. سید احمد از علمای تاجیکستان اظهار کرد که بنیادگرایان در این کشور از بیکاری جوانان، فقر، سطح پایان سواد و ناآشنایی مردم با اسلام سوء‌استفاده می‌کنند.
برای جلوگیری از گسترش افراط‌گرایی، دولت تاجیکستان اقدام به اجرای یک تحقیق تبلیغاتی متقابل در بین جوانان کرده است. خدابردی خولیک‌نظر، مدیر «مرکز مطالعات استراتژیک» (تحت نظر رئیس‌جمهوری تاجیکستان)، به تشریح تحقیق اطلاع‌رسانی فعال درباره مخاطرات نظرات افراطی مخصوص جوانان، بخصوص جمعیت بیکار، در همه ولایات و شهرهای کشور، پرداخت.
کارشناسان این مرکز شروع به تعلیم تاریخ اسلام برای جلوگیری از شیوع بنیادگرایی در مکاتب و پوهنتون‌‌ها کرده‌اند و در این عرصه بر شاخه‌ای از این دین، به نام حنفی، تاکید دارند. شاخه حنفی، که مرجعیت قرآن را به رسمیت می‌شناسد، یکی از چهار مکتب اصلی اهل سنت است که بر اتکا به خرد تاکید دارد. مفکوره حنفی در آسیای میانه رواج دارد و به بخشی از سنت مذهبی تاجیکستان تبدیل شده است. مقامات تاجیکستان امیدوار هستند که گسترش دانش درباره مفکوره حنفی باعث تقویت جبهه مبارزه با افراط‌گرایی شود.
همچنان این آگاهی در جامعه مدنی رواج یافته است که والدین باید به گرایش‌ها و رفتار فرزندان جوان خود توجه بیشتری داشته باشند و آنها را با روش‌های گوناگون مقابله با بنیادگرایی آشنا کنند. معلمین نقش ایجاد پیوند بین جوانان و والدین را در شکل‌گیری اعتماد دوجانبه مهم می‌دانند.
خبرنگاران جوان روش‌های تحلیل دقت معلومات و شناسایی نمودهای بنیادگرایی را می‌آموزند. این کوشش‌ها بر گسترش تفکر انتقادی بین جوانان، بخصوص نسبت به معلومات موجود در اینترنت، که از ابزارهای قدرتمند جذب نیرو برای گروپ‌های افراط‌گرا و تروریست در تاجیکستان و به طور کلی منطقه آسیای میانه است، تاکید می‌کند.
دفتر «سازمان امنیت و همکاری اروپا» (OSCE) در دوشنبه، با شناخت ارزش محیط حمایتی فامیل، اقدام به برگزاری دوره‌های تعلیمی و ورکشاپ‌های مختلف برای فعالین جامعه مدنی در عرصه نقش جوانان و والدین در مبارزه با افراط‌گرایی و تروریزم کرده است. OSCE مجموعه دوره‌هایی را برای صدها تن از معلمین مکاتب متوسطه تاجیکستان برگزار کرده است. این اقدامات با هدف معرفی افراط‌گرایی و بنیادگرایی منجر به تروریزم و آشنا ساختن مخاطبین با مهارت‌های جلوگیری از افراط‌گرایی خشن بین جوانان صورت گرفته است. معلمین از طریق این پروگرام‌های تعلیمی با روش معرفی افراط‌گرایی و بنیادگرایی مذهبی به متعلمین نیز آشنا شده‌اند.
نظرات بسته شده است.