کارکنان یونیپاث
یک پروگرام با هدف وارد کردن جوانان افراط زدایی شده به جریان اصلی جامعه در افغانستان در حال حصول نتایج چشمگیری است. برنامه افراط زدایی از جوان افغان (DAY) به افغانی های زیر 18 سالی کمک میکند که به خاطر ارتکاب جرایم علیه دولت افغانستان و قوای ائتلاف به مراکز اصلاح مجرم نوجوانان فرستاده شده اند و منحیث تهدیدات امنیت ملی از آنها یاد میشود. برخی از این جوانان با جعل اسناد با تروریستان همکاری کرده، در حالی که برخی دیگر به پلان گذاری حملات انتحاری و دیگر فعالیت های خشونت آمیز پرداخته اند.
ثبت نام کنندگان در کلاس های سه ساعته که پنج روز در هفته برگزار میگردد شرکت کرده و توسط معلمی تایید شده که یک ملا است با اسلام آشنا میشوند. اشتراک در این برنامه 12 ماهه داوطلبانه است؛ هر کدام از ثبت نام کنندگان با اختیار خود در این برنامه شرکت کرده اند. این برنامه در شش مرکز منطقوی برگزار میگردد: کابل، جلال آباد، لوگر، قندهار، هلمند و هرات. پس از اکراه اولیه حتی در قبول عضویت در گروه تروریستی، شرکت کنندگان سرانجام آزادانه در خصوص تجارب خود صحبت کرده و از خشونت و ترور بیزاری میجویند.
اخیراً اولین اعضای داعش-خراسان برای افراط زدایی به برنامه DAY آمدند. صنوف بشمول بحث در خصوص موضوعاتی مربوط به اسلام بوده و معلمین با توسل به مضامین اسلامی جنبش های تروریستی را رد میکنند. مباحث در این کلاس ها ضبط شده تا کارکنان بتوانند دلایل اشتراک کنندگان را تجزیه و تحلیل کرده تا در رد تبلیغات دروغین تروریستی/افراطی عملکرد موثرتری داشته باشند. سعی آنها ایجاد شناخت عمیقتر در خصوص تفاوت های آیدیولوژیکی بین سازمان های افراطگرای خشن (VEOها) است.
محمد صدیق صدیقی، مدیر مراکز اصلاح مجرم نوجوانان، اظهار داشت که: «برنامه افراط زدایی برنامه ای بسیار موثر بوده و طرز فکر (شرکت کنندگان) را تغییر میدهد.»
وی از این برنامه به عنوان تنها برنامه قابل ستایش موفق در زمینه افراط زدایی از جوانان افغان یاد کرد. زمانی که از وی در خصوص روش اصلی VEO ها در جذب جوانان در خطر از او پرسیده شد، وی عنوان کرد که این گروه ها از برنامه های انتخابی و کنترول شده تلقین فکری «مذهبی» که در مکاتب افغانستان و پاکستان اجرا میشود استفاده میکنند. وی از کمبود فقر معلوماتی این جوانان در خصوص اسلام شگفت زده شده بود. آنها تنها میتوانستند عبارات و بخشهایی از قرآن که توسط VEO ها به آنها آموزش داده شده بود را بازگو کنند.
زمانی که روحانیون برنامه DAY آیه های اصلی و بنیادین قرآن را نظیر اینکه «کشتن یک فرد برابر با کشتن بشریت است» را برای آنها میخواندند، اشتراک کنندگان وجود چنین آیه هایی را انکار میکردند. این موضوع جای شکی برای صدیقی باقی نگذاشت که ابزاری که برای سوء استفاده از این جوانان استفاده شده بود اطاعت کورکورانه از اسلام نبود، بلکه جهلی تقریباً کامل در خصوص و فقدان علم به حتی ابتدایی ترین اصول قرآنی بود.
این امر نه تنها باعث تاکید بیشتر روی تعلیم اسلام اعتدالی شده است، بلکه تحصیلات ابتدایی را نیز مورد تاکید قرار داده است. صدیقی اظهار داشت که تناسب بین قرار گرفتن در معرض افراطگرایی و فقدان تحصیلات روشن شده است.
علاوه بر این، جوانانی که با استفاده از این برنامه افراط زدایی شده اند به مراکز جوانان رفته تا داستان موفقیت خود را به همقطاران خود بازگو کنند. این جوانان به شرح داستان مورد سوء استفاده قرار گرفتن خود و همچنین دلیل پی بردن به فریب و سوء استفاده VEO ها از آنها میپردازند.
میر فیاض الدین امینی، مدیر مرکز کابل، اظهار داشت که «برنامه افراط زدایی به جوانان کمک میکند تا آرام باشند و از خشونت خود بکاهند.» «جوانان از آنچه انجام داده اند پشیمان هستند.»
آنها از هم سن و سالان خود میخواهند تا فریب طالبان و دیگر گروه های تروریستی را نخورند. امینی اظهار داشت که: «بسیاری افرادی که در ارتباط با حملات تروریستی دستگیر شده اند تعلیمات دینی اشتباهی را دریافت کرده اند و در نتیجه، در این مرکز علمای دینی هر روز – صبح ها و عصرها- به آنها آموزش میدهند.»
یکی از پسرها به طلوع نیوز (TOLO News)، کانال 24 ساعته خبری، گفت: «بعد از این من تحصیل خواهم کرد و از دیگران میخواهم تا گول طالبان را نخورند.»
صدیقی امیدوار است تا بتواند برنامه DAY را به سایر ولایات نیز گسترش دهد.