یکی از روحانیون ارشد مذهبی مصر خواستار رویارویی ایدیالوژیک با افراط گرایان خشونت طلب شد
به نظر محمد مختار جمعه، ایدیالوژی افراط گرایی که توسط گروه های مانند داعش ترویج میشود فقط یک مرض ساری بین المللی نیست که باید قرنطین شود – بلکه نشان دهنده یک بحران فکری است که باید رهبران فرهنگی، مذهبی، آموزشی و رسانه یی جامعه با آن مقابله کنند.
جمعه، وزیر اوقاف مصر و رئيس شورای عالی امور اسلامی، درک عمیق خود از تاریخ اسلام و عرب را در سخنرانی اخیرش در مرکز مطالعات استراتژیک و تحقیقات امارات در ابوظبی ارائه کرد.
جمعه که در مورد موضوع “تجزیه ایدیالوژی افراطی” سخن میگفت این ادعا که داعش “بدماشان سازمان یافته هستند که به قتل و سوزاندن به نام دین دست میزنند” را رد کرد، و گفت انگیزه اصلی آنها فرقه یی و سیاسی است.
جمعه که یک محقق و استاد معروف پوهنتون الازهر مصر است، گفت: “این مرض ساری بین المللی به هیچ مذهب و هیچ ملت تعلق ندارد. تجمیع قوا برای مقابله با این مرض ساری، اهمیت حیاتی دارد.”
جمعه گفت به همان اندازه که مقابله فیزیکی با گروه های افراطی خشن مهم است، نبرد اصلی ایدیالوژیک نیز اهمیت دارد. و علمای دینی نمیتوانند به تنهایی از عهده این نبرد برآیند. آنها به کمک چهره های فرهنگی، آموزشی و رسانه یی نیز نیاز دارند.
او گفت: “ما به راستی به نوسازی سخنرانی مذهبی و باورهای ذهنی، اخلاقی و فرهنگی نیاز داریم زیرا این بحران یک بحران عقلانی است”.
او اشاره کرد که پنج رکن اسلام به سیاست معطوف نیست، بلکه به تعهدات شخصی انسان در برابر خدا مربوط است. اگرچه اسلام به دولت ها دستور میدهد نسبت به مردم خود عادل و سخاوتمند باشند، اما امور سیاسی در اسلام اهمیت بنیادین ندارد.
اعضای داعش با اتخاذ نقش آشکاراً سیاسی – ادعای اعلان جنگ به عنوان یک “خلافت” و برقراری مجدد اشکال برده داری در عراق و سوریه – نشان میدهند تا چه حد از اسلام واقعی دور افتاده اند.
جمعه گفت: “این گروه ها در فضای – در نقاط بحران – بین حاکمان و مردم فعالیت میکنند. آنها بر روی واکنش های قبیله یی و درگیری های فرقه یی تمرکز میکنند.”
این پروفسور افزود: “گروه های مانند داعش به دنبال جوانان دارای آسیب پذیری روانی هستند تا بتواند محصول خود را بازاریابی کنند”. در بسیاری از موارد، رسانه های ناخواسته با اشاره با کلمات قهرمانانه به داعش به استخدام این افراد کمک میکنند و ادعاهای آن مبنی بر اینکه نه خلافت دروغ بلکه واقعی است را تقویت میکنند.
او گفت: “جوانان معتقد هستند که این همان دولت اسلامی است که آنها منتظرش بودند. آنها فریب نام را خورده اند. چه داعش، بوکو حرام در نایجریا یا القاعده، همه این گروه از یک منبع سرچشمه میگیرند.”
این پروفسور خواستار تجدید مباحث دینی شد. او گفت ساده سازی مطالعات اسلامی صرفاً بر اساس حفظ کردن برای جوانان امروزی کنجکاو که میخواهند توضیحات عمیقتر از رهبران دینی خود بشنوند، جذابیت کمتر دارد. رهبران داعش این خلاء را با پیشبرد یک ایدیالوژی ضداسلامی پر کرده اند که اجازه میدهد شکنجه، قتل، سرقت، تخریب آثار تاریخی و فروش زنان به عنوان فحاشت انجام شود.
با در نظر گرفتن این مشکل، مصر یک برنامه را برای نوسازی آموزش مذهبی در تمام سطوح مطالعه اعلام کرده است تا تفسیر تنها برعهده افراط گرایان گذاشته نشود.
جمعه خواستار هوشیاری جامعه بین المللی شد. هیچ گروه تروریستی نمیتواند فعالیت کند مگر اینکه توسط افراد خارج از سازمان خود پشتیبانی شود. مثلاً، داعش نمیتواند بدون همکاری افراد از خارج نفت عراق را به فروش برساند. و اگر به مبارزین اجازه عبور از سرحدات و تهیه سلاح داده نشود، قادر به انجام این کار نخواهند بود. او گفت: “فرد میخواهد اجازه ورود، پول و اسلحه را فراهم میکند”.
این پروفسور از رهبران منطقه خواست به منظور کاهش حمایت از افراط گرایان، به جلب حمایت جامعه بپردازند. او گفت: “وقتی رابطه بین حاکمان و مردم خوب باشد، تروریزم واقعاً نمیتواند کدام کار را پیش ببرد.”