مقابله با تهدیدات حوزه تجارت بحری
شورشیان حوثی یمن و هم‌پیمانان ایرانی آن‌ها همچنان مصروف تهدید کردن کشتی‌ها و قاچاق کردن سلاح هستند
معمر الاریانی، وزیر معلومات، فرهنگ و گردشگری یمن
یک فروند کشتی قوای بحری ایالات متحده و یک فروند کشتی گارد ساحلی ایالات متحده، در 8 نومبر 2022 یک کشتی ایرانی حامل مواد اولیه ساخت سلاح را در آبهای یمن توقیف کردند. مفتشین 70 تن کلرات امونیم مربوط به تولید سوخت موشک بالستیک و 100 تن کود یوریا، با قابلیت مصرف به‌عنوان ماده انفجاری، کشف کردند.
اردوی ایالات متحده طی اطلاعیه‌ای اعلان کرد که این کشتی تهدیدی برای خطوط تجاری و امنیت منطقه محسوب می‌شود. قوای امریکایی بار کشتی را معدوم ساختند، کشتی را غرق کردند و خدمه آن را به قوای گارد ساحلی یمن تسلیم دادند.
تهدید منابع انرژی جهانی
توقیف محموله‌ای این‌چنینی قبلاً نیز رخ داده است. از سال 2015، قوای بحری ایالات متحده چندین کشتی حامل محموله‌های سلاح و مواد اولیه ساخت موشک بالستیک و طیاره بی‌سرنشین را توقیف کرده است. همچنان، در سال 2022 اعلان شد که کشتی مشابهی حامل محموله یوریا، که برای تولید مواد انفجاری به کار می‌رود، از سومالی به طرف مقر حوثی‌ها حرکت کرده است.
همچنان، در اپریل 2022، قوای بحری سلطنتی بریتانیا یک فروند کشتی ایرانی را در خلیج عمان توقیف کرد. این کشتی حامل موشک و عازم مقر حوثی‌ها بود. کارشناسان مواد انفجاری، بعد از بررسی بار کشتی، توانستند ارتباط آن را با حمله‌ای که حوثی‌ها در جنوری 2022 در ابوظبی، پایتخت امارات متحده عربی، ترتیب داده بودند، کشف کنند.
ما شاهد بودیم که حوثی‌ها در سال 2016 به فیر موشک به طرف مقر قوای بحری ایالات متحده در نزدیکی باب‌المندب دست زدند. کاشت پراکنده ماین دریایی در آبهای سرزمینی قطر، استفاده از قایق کنترول‌‌شونده حاوی بمب برای حمله به بند موچا در دریای سرخ در سال 2017 و حمله به کشتی‌های سعودی در بندر حدیده در سال 2018 از دیگر اقدامات حوثی‌ها بود.
اخیراً نیز حملاتی به بندرهای النشیما در ولایت شبوا و الضبه در ولایت حضرموت صورت گرفت. ضمناً، یک نفتکش در بندر قنا در شبوه در اکتوبر 2022 هدف حمله قرار گرفت.
ما همچنان متوجه شدیم که ایران، در 16 نومبر 2022، نفتکش Pacific Zircon را با طیاره بی‌سرنشین حامل بمب در آبهای ساحلی عمان هدف قرار داده بود. بر اثر این حمله، بدنه نفتکش دچار عوارض جزیی شده بود. این تلاش با هدف تاثیرگذاری بالای منابع انرژی، در دوران بحران جهانی، و تحمیل شرایط مطلوب خود در مذاکرات برای احیای توافق هسته‌ای و پیشبرد سیاست‌های توسعه‌طلبانه در منطقه صورت گرفته بود.
پیدایش فاجعه زیست‌محیطی
ضمناً، ما پیش‌بینی می‌کنیم که وجود نفتکش Safer در دریای سرخ، در نزدیکی ساحل یمن، باعث بروز فاجعه زیست‌محیطی شود. اگر تخریب نفتکش ادامه یابد، جبران صدمات ناشی از نشت نفت ممکن است 80 ملیون دالر مصرف در بر داشته باشد. از سال 2015، حوثی‌ها پیوسته مانع اقدامات تیم‌‌های تخنیکی سازمان ملل برای ارزیابی صدمات وارشده به Safer و اجرای پروگرام عملی شده‌اند.
مشخص شده است که تسلط حوثی‌ها بر بخشی‌هایی از یمن، با حمایت ایران، نه‌تنها تهدیدی برای خود یمن است، بلکه امنیت کشتی‌های تجارتی و امنیت خطوط کشتی‌رانی بین‌المللی را نیز تهدید می‌کند. حوثی‌ها و حامیان ایرانی آن‌ها همه قراردادها -ازجمله قرارداد استکهلم و آتش‌بس تحت‌حمایت سازمان ملل، همه قوانین بین‌المللی، فرمان‌ها و قطعنامه‌های شورای امنیت- را نقض کرده‌اند و اقدامات تشنج‌زدایی و صلح‌آمیز را تضعیف کرده‌اند.
در نتیجه، قوای دریایی ایالات متحده و بحرین و دیگر کشورهای هم‌پیمان در اپریل 2022 اقدام به ایجاد قطعه جدیدی به نام «قوای توظیفی ترکیبی 153» کردند تا به تفتیش دریای سرخ، تثبیت خطوط کشتی‌رانی و حفظ امنیت گذرگاه‌های مهم تجاری و بین‌المللی، از طریق باب‌المندب، دریای سرخ و خلیج عدن، بپردازند.
این اقدام مکمل نقش فعال عربستان سعودی در جایگاه رهبری ائتلاف عرب، حفظ امنیت خطوط کشتی‌رانی بین‌المللی در دریای سرخ و باب‌المندب، و مقابله با ده‌ها حمله تروریستی حوثی‌ها طی هشت سال گذشته، شامل قایق‌های حامل بمب کنترول از دور و ماین‌های دریایی، و تجهیزات تخنیکی واردشده از ایران، بوده است.
اهمیت تنگه هرمز
از می 2022، چندین کشور اروپایی، به رهبری فرانسه، خواستار تطبیق اختیارات «هیات نظارت اروپا در تنگه هرمز» -که در ابتدای 2020 با مشارکت هشت کشور اروپایی شکل گرفت- شدند تا امکان دسترسی به دریای سرخ و اقیانوس هند از طریق باب‌المندب تسهیل شود. اهمیت این مسیر ناشی از این واقعیت است که 10% حجم تجارت جهانی از این تنگه عبور می‌کند و انتظار می‌رود که این رقم، بعد از حمله روسیه به اوکراین، افزایش یابد.
از زمان شروع جنگ روسیه-اوکراین و تحریم شدن نفت روسیه، کشورهای اروپایی سعی کرده‌اند که منابع بدیل انرژی را از منطقه خلیج عربی که از نظر فراوانی و تهداب بهترین گزینه محسوب می‌شود، تامین کنند. ضمناً، ایتالیا و جرمنی قراردادهای جدیدی با قطر بسته نموده‌اند، و فرانسه نیز قراردادهایی با امارات متحده عربی منعقد نموده است.
این موضوع منحصر به نفت نیست: بین کشورهای اروپایی و کشورهای حاشیه خلیج عربی همکاری‌هایی در قسمت انرژی پاک شکل گرفته است. این روند در واقع پیامد توافقات قبلی بین اتحادیه اروپا، عربستان سعودی و امارات متحده عربی در مورد استفاده از سوخت هایدروجنی است.
ثبات دریایی
کیفیت روابط شرق و غربی بستگی زیادی به ثبات دریانوردی در تنگه هرمز و باب‌المندب دارد، چون موقعیت جغرافیایی این گذرگاه‌ها، به‌عنوان حلقه اتصال اروپا، آسیا و افریقا، اهمیت بسزایی دارد. بسیاری از کشورهای غربی نیز به روابط تجاری با منطقه عرب، بخصوص کشورهای حاشیه خلیج عربی، وابسته هستند.
نشانه‌های رکود جهانی اقتصاد باعث شده است که بسیاری از ابرقدرت‌ها گرایش جئوپلتیکی خود را بازنگری کنند. با‌این‌که ایالات متحده سعی دارد که بخشی از قوای خود را از شرق میانه خارج کند، رکود اقتصادی همچنان ضرورت ثبات در منطقه و یمن را آشکار می‌کند. چندین کشور اروپایی وارد رقابت ایمن سازی خطوط تجاری بین‌المللی و تقویت جایگاه برجسته خود در ترانسپورتی دریایی در این خطوط کشتی‌رانی حیاتی شده‌اند.
طبق پیش‌بینی اقتصاددانان، میزان رشد تولید ناخالص ملی در منطقه دریای سرخ الی سال 2050 سه برابر خواهد شد و از 1.8 تریلیون دالر به 6.1 تریلیون دالر خواهد رسید. با وجود این قابلیت، پیش‌بینی‌های اقتصادی مبتنی بر داده‌های جاری حاکی از آن است که، به دلیل بی‌ثباتی منطقه خلیج عربی، میزان سرمایه‌گذاری در تامین امنیت تجارت بین‌المللی در این منطقه طی دهه‌های آینده افزایش چندانی نخواهد یافت. اگر اقدامات مشترکی برای حفظ امنیت منطقه صورت بگیرد، و بخصوص حجم تجارت بین‌المللی از طریق دریای سرخ و باب‌المندب به بیش از پنج برابر میزان فعلی افزایش یابد از 881 میلیارد دالر به 4.7 تریلیون دالر تا سال 2050، شرایط احتمالاً بسیار متفاوت خواهد بود.
دلایل اساسی
با وجود این ابتکارات، دنیای غرب به نشانه‌های مشکلات غربی، و نه دلایل اساسی آن‌ها، می‌پردازد. آسان‌ترین راهکار احتمالاً پذیرش استراتژی معروف به نظریه بالادست است که منشاء مشکل را با توجه به نشانه‌های آن شناسایی می‌کند.
چین به‌خوبی از اهمیت این منطقه با خبر است. چین سعی می‌کند تا نفوذ خود را از طریق «ابتکار کمربند و سرک» و سرمایه‌گذاری در جیبوتی، و نیز اجرای طرحهای عظیم تهدابی تقویت کند و ضمن پیشروی به افریقا، نفوذ ایالات متحده را در این منطقه تضعیف نماید.
مسئولین مرتبط -بخصوص در اروپا- به‌جای اجرای ابتکارات متعدد و صرف ملیون‌ها دالر و سعی برای حفظ امنیت خطوط کشتی‌رانی تجاری، باید اقدامات خود را بر حمایت از «شورای رهبری ریاست‌جمهوری» و دولت مشروعی که نماینده تمام طیف سیاسی و اجتماعی یمن باشد، متمرکز کنند تا امکان ایجاد نفوذ و ایجاد امنیت و ثبات در امتداد ساحل یمن فراهم گردد.
همزمان، این رویکرد باعث محدود شدن امکانات حوثی‌ها و قابلیت‌های نظامی آنان خواهد شد. حوثی‌ها اخیراً با ایران در قسمت جنگ غیررسمی علیه زیربنا‌های انرژی، تاسیسات، بندرها، و نفتکش‌ها در آبهای بین‌المللی همکاری کرده‌اند. F
نظرات بسته شده است.