ماموریتی برای تسکین اندوه
کمک‌رسانی قوای لبنانی به ده‌ها هزار تن از قربانیان انفجار بندر بیروت
درحدود ساعت 6:10 عصر 4 آگست 2020، انفجاری مهیب در بندر بیروت پایتخت و مناطق حومه را به لرزه انداخته و در ظرف چند ثانیه باعث کشته، زخمی و مفقود شدن ده‌ها تن و تخریب بخش بنیادی بندر، از جمله سیلوهای گندم گردید. این انفجار همچنان باعث خسارات هنگفت به املاک و تعمیر‌های مسکونی اطراف بندر (در محدوده قطر 7.5 کیلومتری) شد که بعضی از آنها به شمول ساختارهای تاریخی فروریختند.
اندکی بعد از این انفجار، دولت لبنان در بیروت حالت اضطراری اعلان نمود و ماموریت اجرای مفاد مصوبه را به قوای مسلح لبنان (LAF) سپرد. دولت همچنان کمیته تحقیقی برای تعیین دلایل انفجار و واگذاری مسئولیت‌ها تشکیل داد. در این میان، سطوح ملی و فردی تا ماه‌ها بعد درگیر عواقب انفجار بود.
اقدام عاجل
قومندانی اردو اقداماتی را برای تسکین این ضربه انجام داد و از همه منابع موجود برای رفع عواقب این بلای وحشتناک کمک گرفت. اردو به‌سرعت منطقه اطراف محل انفجار را برای جلوگیری از دستکاری صحنه جرم جداسازی کرد و اقدامات گسترده‌ای را برای تخلیه، کمک‌رسانی و تضمین انتقال عاجل مصدومان، با هماهنگی مامورین کمک‌های اولیه از سره میاشت و دفاع مدنی لبنان، انجام داد.
همزمان، اردو به منطقه انفجار اعزام شدند و به‌سرعت مصروف باز نمودن راه‌ها برای ورود امبولانس‌ها و موترهای اطفائیه شدند.
قوای مسلح لبنان برای خاموش کردن آتش اطراف محل انفجار بطور گسترده از هلیکوپتر استفاده کرد و به کمک دفاع مدنی و لوای اطفائیه به‌سرعت مانع گسترش آتش در منطقه شد.
قوماندانی مرکزی ایالات متحده برای کمک‌رسانی به قوای لبنانی شروع به انتقال هوایی مواد غذایی، آب و تجهیزات صحی به کمک طیاره‌های C-17 کرد. این طیاره‌ها حامل پالت‌های کمک‌های بشر‌دوستانه دریافتی از پایگاه هوایی العدید قطر بودند.
قول اردو صحی
قول اردوی صحی بلافاصله بعد از انفجار در عملیات تخلیه مصدومان اشتراک کرد و آمادگی عملیاتی خود را تا سطح ظرفیت خود بالا برد. آنها مجروحین نظامی و غیرنظامی را تسلیم می‌گرفتند و به آنها کمک‌های اولیه ارائه می‌کردند. این قول اردو همچنان مجروحینی را که امکان پذیرش آنها در شفاخانه مرکزی اردو وجود نداشت با امبولانس به دیگر کلینیک‌های نظامی و شفاخانههای مدنی منتقل می‌کرد.
در میدان عملیات، قومندانی اردو اقدامات خود را با مجموعه‌ای از اقدامات عملیاتی برای سامان‌دهی و تسریع امدادرسانی مکمل کرد. قومندانی عرصهٔ جدیدی از مسئولیت عملیاتی به نام «بخش قرنطین» را که بشمول بندر و مناطق مجاور آن بود، شناسایی کرد. با این کار، امور امدادی و آواربرداری سامان یافت و هماهنگ شد. جزوتام‌های نظامی، به رهبری غُند انجینری و قوای بحری، شروع به نقشه‌برداری نقطه‌ای و محیطی و تحقیقات برای پیدا نمودن اشخاص گم‌شده کردند. در این اقدامات از غواصان قوای بحری و گروپ‌‌های مسلکی خارجی جستجو و نجات از 12 کشور (قبرس، جمهوری چک، فرانسه، جرمنی، یونان، ایتالیا، هالند، لهستان، قطر، روسیه، اسپانیا و ترکیه) که مجموعاً شامل 429 نفر بودند و در روزهای ابتدایی بعد از انفجار وارد لبنان شده بودند، کمک گرفته شد. این گروپ‌‌ها تخصص و توانایی‌های تخنیکی خود را برای کمک‌رسانی به اردو در قسمت نقشه‌برداری از منطقه و انتقال سریع قربانیان باقی‌مانده در زیر آوار، به کار گرفتند.
این عکس‌العمل موفق تا حد بسیاری ناشی از مسلکی‌گرایی اردوی لبنان بود چون آنها منطقه را به چند بخش تقسیم نموده بودند و گروپ‌‌های خارجی را بر بنیاد تجربه، تعداد نفر، امکانات و توانایی‌ها به هر منطقه اختصاص داده بودند. به این ترتیب انرژی گروپ‌‌ها بالای اماکن مناسب متمرکز شد و زمان لازم برای جستجو و نجات کاهش پیدا کرد. کار انتقال زایدات و آوار، به رهبری غُند مستقل استحکامات، بلافاصله و با کمک قوا و قطعات مستقر در میدان و با هماهنگی اردو های دوست فرانسه و ایتالیا و نیز قوای موقت ملل متحد در لبنان آغاز شد. این اقدامات به آماده شدن بندر بیروت و بازگشت آن به فعالیت‌های تقریباً عادی کمک کرد.
مساعدت به قربانیان
کشورهای دوست با ارسال انواع کمک‌های صحی و نقدی به کمک لبنان شتافتند. با توجه به اعتماد بسیار بالای جامعه بین‌الملل و مردم لبنان به بی‌طرفی و شفافیت اردو، قوای نظامی مسئولیت ارسال و توزیع کمک‌ها را به عهده گرفتند. در این عرصه، قومندانی اردو کمیته‌ای مرکزی بشمول چندین کمیته فرعی مسلکی تشکیل داد و مسئولیت سامان‌دهی پروسه دریافت، ذخیره‌سازی و بسته‌بندی کمک‌ها و توزیع آنها بین مردم متضرر -بر بنیاد معیارهای مشخص و شفاف- را به آنها سپرد. کار در دو مسیر موازی صورت گرفت:
مسیر کمک‌رسانی صحی: کمیته فرعی امور صحی تحت نظارت قوای صحی اردو کمک‌ها را در ذخیره‌گاه‌های خصوصی ذخیره کرد. این کمیته فرعی همچنان به انکشاف مقررات دقیق و ارسال آنها به کمیته مرکزی پرداخت. کمیته مرکزی نیز با هماهنگی وزارت صحت و ذریعه وزارت دفاع ملی به توزیع کمک بین شفاخانههای فعال مصروف شد.
مسیر کمک‌رسانی غیرنقدی: کمک‌های گوناگونی به کمیته‌ای که به این دلیل تشکیل شده بود، رسید. این کمیته مسئولیت بسته‌بندی، ذخیره و توزیع جیره‌های غذایی بین فامیل‌های متضرر را به عهده گرفت. بیش از 70,000 بسته کمک الی ختم سال 2020 توزیع شد.
پایگاه عملیاتی مقدم
برای هماهنگ‌سازی ماموریت‌های امدادی در روزهای ابتدایی بعد از انفجار، قومندانی اردو اقدام به ایجاد پایگاه عملیاتی مقدم اضطراری برای تفتیش وضعیت انسانی و انکشافی در منطقه آسیب‌دیده کرد. اردو برای جلوگیری از بروز اشتباه در روند شناسایی مردم ضرورتمند، منطقه را تحت نظر گرفت و از شهروندان درخواست نمود که خسارات مادی را ذریعه تلیفون و ایمیل به آنها راپور دهند. اردو همچنان یک مرکز تماس برای دریافت شکایات شهروندان، شناسایی ضرورتمندان و رسیدگی به مشکلات آنان دایر کرد.
در ضمن، اردو با همکاری ولسوال بیروت، کمسیون عالی امداد، سره میاشت لبنان و سازمان‌های بین‌المللی و غیردولتی داخلی اقدام به ایجاد سرپناه موقت برای قربانیانی کرد که خانه‌هایشان تخریب شده بود. اردو فعالیت‌های بین نهادهای مدنی را برای بهبود روند مدیریت بازسازی و مساعی امدادی هماهنگ ساخت.
برآورد خسارت
قومندانی اردو بعد از تعیین میزان خسارت و تخریب -که باعث بی‌خانمانی بیشتر مردم منطقه شده بود- کار برآورد خسارت را سرعت بخشید تا بازسازی قبل از زمستان آغاز شود. اردو یک کمیته مسلکی برآورد خسارت، متشکل از 1,500 عضو، بشمول افسران، افسران ضابط و عساکر وظیفوی که از کمک انجینران داوطلب برخوردار بودند، تشکیل داد. این کمیته مسئول ارزیابی خسارات و شناسایی تعمیر‌های متضرر شد. در نتیجه، 55,000 آپارتمان متضرر شناسایی شد.
همچنان، تعداد تشبث‌های متضرر به 14,848 بنگاه و 5,251 کمپنی تجاری رسید. 80 تعمیر تخریب و هشت تعمیر به تعمیرات اساسی ضرورت داشتند. برای تقویت هماهنگی میدانی بین قوت وظایف کمیته، برای هر تعمیر، خانه و آپارتمان بازنگری‌شده یک نمبر سریال شناسه قوای مسلح لبنان صادر شد تا این پروسه استندرد شود و از دوباره‌کاری جلوگیری شود.
کمیته همچنان یک دیتابیس یا نگاشت ارقام برای ثبت همه مصالح تعمیری (ازقبیل المونیم، چوب، سنگ، جغل، آهن، کاشی، سرامیک، رنگ، بکس کمک های اولیه) و وسایل خانه (ازقبیل کَوچ، لوازم الکتریکی، کمپیوتر) که باید برای بازسازی و بازیابی تعمیر‌های متضرر در اختیار قربانیان قرار می‌گرفت، تهیه کرد. این معلومات در اختیار اشخاصی که علاقمند به اهدای کمک هستند، قرار گرفت.
در کنار این کوشش‌ها، کمیته لیستی از مالکین آپارتمان‌های متضرر را تهیه نموده و نخستین بخش از کمک جبرانی مصوب دولت لبنان را که با حکم رئیس‌جمهوری تامین شده بود، توزیع نمود. دولت در بودیجه عمومی ردیف فوق‌العاده‌ای برای جبران خسارت به مبلغ 100 میلیارد پوند لبنان اختصاص داد. روند توزیع بر بنیاد میکانیزم خاصی که برای ارزیابی میزان خسارت هر خانه طراحی شده بود، صورت گرفت. این مرحله 12,400 واحد مسکونی را پوشش می‌داد.
تحقیق درباره انفجار
اردو در روند بررسی دلایل انفجار بندر بیروت با پولیس نظامی، که کار اصلی آن بالای جمع‌آوری شواهد از محل انفجار متمرکز بود، همکاری کرد. اداره طب عدلی ضمن بررسی صحنه جرم به جمع‌آوری اسناد لازم برای تشریح شرایط انفجار پرداخت و آن اسناد را در اختیار بازرسان پولیس قرار داد. پولیس شروع به تحقیق از مظنونان، با نظارت محکمه ذیصلاح و طبق آیین محاکمه کیفری لبنان و اصول حقوق بشر، پرداخت.
رسانه‌های نظامی
از روز انفجار، گروپ سازگاری اردوی لبنان رویدادها را با صدور مجموعه‌ای از اطلاعیه‌ها و تویت‌ها با هدف آگاه‌سازی مردم لبنان پوشش داد. انتشار طرزالعمل‌های تضمین امنیت شهروندان و تسهیل امور جستجو و نجات نیز ذریعه صدور اطلاعیه و تویت انجام شد.
افسران اردو با برگزاری چندین کانفرنس خبری به توصیف این حادثه، تشریح کارهای انجام‌گرفته در محل انفجار، و اعلان کمک‌های دریافتی از کشورهای دوست و طریقه توزیع آن بین ذینفعان پرداختند. آنها همچنان توضیحات مشروحی درباره طریقه ارزیابی خسارت، یافته‌های ارزیابی و پروگرام جبران خسارت مالکین خانه ارائه نمودند. این گروپ همکاری خود با رسانه‌ها را تقویت کرد و به تسهیل کار خبرنگاران محلی و خارجی و سازمان‌دهی سفرهای میدانی برای آنها در داخل و خارج محل انفجار پرداخت تا آنها بتوانند معلومات لازمه را به مردم لبنان و جامعه بین‌الملل منتقل کنند.
با وجود بحران اقتصادی مخربی که اعضای قوای مسلح لبنان را مثل دیگر مردم لبنان دچار مشکل ساخته است، و با وجود شیوع ویروس کرونا که جان اعضای قوای مسلح لبنان و عزیزان‌شان را تهدید می‌کند، قوای مسلح لبنان به ایفای وظایف مرتبط ادامه می‌دهد و سعی دارد که وظایفش را به بهترین شکل ممکن انجام دهد.
کمک‌رسانی داکتران نظامی قزاق به مصیبت‌دیدگان لبنانی
قوای مسلح جمهوری قزاقستان
چند روز بعد از انفجار بندر بیروت در اوایل آگست 2020، گروپی از مسلکی‌های صحی نظامی قزاقستان برای کمک به قربانیان این حادثه راهی لبنان شدند.
داکتران و نرس‌های قزاق در اقامت دو-هفته‌ای خود در شفاخانههای شهرهای بیروت، بوار و صیدا 635 مریض را معاینه کردند. جراحان قزاق در اجرای 73 عمل جراحی، از جمله ترمیم شکستگی پای پیرمرد 90 ساله لبنانی که بر اثر انفجار رخ داده بود، همکاری کردند.
«من از جنوب لبنان هستم. در بیروت زندگی می‌کنم. در این شرایط سخت، می‌خواهم از رهبران و داکتران نظامی قزاقستان که به مردم و فرزندان ما کمک کردند، تشکری کنم. به لبنان خوش آمدید.» این گفته‌های فادی اهریه، یکی از مریضان تحت تداوی گروپ صحی قزاقستان، است.
عکس‌العمل قزاقستان به حادثه بیروت نمونه بود. در 7 آگست و سه روز بعد از انفجار بندر، قاسم-جومارت توقایف، رئیس‌جمهوری قزاقستان، با احضار وزیر دفاع، دگرجنرال نورلان یرمک‌بایف، دستور اعزام این گروپ به لبنان را صادر کرد. داکتران روز بعد با پروازی از آکتاو عازم بیروت شدند.
به دلیل همه‌گیری کووید19-، مقامات قزاقستان خروج داکتران و معالجین مسلکی عفونی از این کشور را منع کردند. تیم صحی وابسته به قوای خاص قزاقستان و متشکل از تعدادی جراح، مسلکی تداوی ترضیضات، جراح اعصاب، مسلکی انستیزی-احیا و نرس بود. بیشتر اعضای گروپ قزاقستان به لسان انگلیسی صحبت می‌کردند. طیاره نظامی گروپ حامل امکانات و تجهیزات طبی نیز بود.
گروپ قزاق در میدان‌هوایی بین‌المللی بیروت با استقبال چند تن از مسئولین قوای مسلح لبنان از جمله بریدجنرال ابی کرم و نیز علی دیرانی از وزارت خارجه روبرو شد. این استقبال نقطه آغاز همکاری دو-هفته‌ای پرسونل صحی قزاقستان و لبنان بود.
دگرجنرال عسکر معروف‌اف، جراح ارشد قزاقستان، اظهار کرد: «در جریان فعالیت در شفاخانه نظامی و شفاخانههای شهری، تجربه ارزشمندی کسب نمودیم.»
داکتران قزاقستان قبل از خروج از لبنان با جنرال جورج یوسف، رئیس تیم اصلی صحی اردوی لبنان، و جنرال عبدالظاهر نسیم، رئیس شفاخانه نظامی بیروت، ملاقات کردند. هر دو طرف درباره عرصه های همکاری بیشتر در راستای طب نظامی گفتگو کردند.
حتی قبل از انفجار بند، قوای قزاقستان با کشور لبنان آشنا شده بودند چون صلح‌بانان این کشور جزو قوای موقت سازمان ملل در لبنان، یا UNIFIL، بودند.
نظرات بسته شده است.