ادارات امنیتی بر مقابله با ایدئولوژی های خشن از طریق معارف مذهبی، توانمندسازی و نظارت بر اجتماعات تمرکز می‌کنند
سلطنت بردیکیوا
تهدید ها از ایدئولوژی‌های افراطگرا و تروریزم در قیرغیزستان در سال‌های اخیر افزایش یافته اند. اگر پیش از این مشکلات قرقیزستان محدود به گسترش تبلیغات خشونت آمیز افراطی و نفوذ گروه‌های تروریستی خارجی در مرزها بود – مانند جنبش اسلامی ازبکستان که در سال 1999 با نیروهای امنیتی قرقیزستان در جنوب قرقیزستان درگیری شد – اکنون به موضوعات نزدیکتر به وطن می‌پردازد.
این ملت کوچک آسیای میانه در تلاش است تا بفهمد چگونه می تواند شهروندانش را که پس از جنگ در سوریه و عراق در طرف دولت به اصطلاح داعش بازگشتند، توانبخشی کند و با صدها نفر که در قرقیزستان به اتهام افراط گرایی و تروریزم دستگیر شده اند چه باید بکند.
این کشور در حال تلاش برای ایجاد لزوم استخدام آنلاین توسط گروه‌های افراطی بدون استفاده از ممنوعیت‌های مشکل ساز در استفاده از اینترنت است. سرانجام، با پذیرش دینداری رو به رشد در جامعه در دوران پس از شوروی، مقامات قرقیز برنامه‌های را برای برجسته کردن تفسیری از اسلام ناسازگار با خشونت‌های تروریستی حمایت مالی کرده اند.
اصلاح جنگجویان
به گفته راخت لیمانوف، نماینده کمیته ملی امنیت ملی قرقیزستان (GKNB)، جهل مذهبی و بیکاری نقش مهمی در جذب قرقیزستانی‌ها برای جنگ در سوریه و عراق ایفا کرده است. افراطگرایان از انترنت برای جذب قیرغیزستانی‌های آسیب پذیر استفاده کردند و از پول بعنوان مشوق کار گرفتند. چالش جدید قیرغیزستان عودت، اصلاح و جذب مجدد این شهروندان و افراد وابسته به آنهاست.
قیرغیزستان از روش نسبتا با تحمل برای جذب مجدد جنگجویان اسبق به جامعه کار گرفته است. اگرچه قانون قرقیزستان برای مشارکت در جنگ‌های خارجی و هشت تا 15 سال حبس از مجازات‌های زندان 5 تا 8 سال تعیین می‌کند، محاکم میتوانند شرایط متهمین را در نظر بگیرند، مانند تمایل به همکاری با مقامات یا اینکه آیا فرد شخصا در جنگ ها سهم داشته است.
برخی از قرقیزستان ها با کمک GKNB سایر آژانس‌های دولتی توانسته اند زندگی‌های عادی خود را بعد از برگشت از مناطق جنگی آغاز نمایند. GKNB عودت‌کنندگان را برای یک مدت آزمایشی شدیدا تحت تعقیب قرار می‌دهد که یکی از شرایط آن ممکن است باقی ماندن در مملکت باشد.
تلاش‌های برای رسیدگی به تهدید افراطگرایی مذهبی محدود به دولت مرکزی نبوده اند. حوزه‌های محلی پولیس و مقامات محلی منطقه به طور مرتب جلسات و گفتگوهای اجتماعی را در مساجد، مکاتب و مراکز عمومی برگزار می‌کنند تا از رادیکال شدن مذهبی جلوگیری کنند. برخی از افراد عودت‌کننده در چنین جلساتی شرکت کرده اند تا آنچه را که در مناطق جنگی از سر گذرانده اند، به اشتراک بگذارند و به اعضای جوامع خود درباره خطر پیوستن به گروه های افراطی هشدار دهند.
از آنجا که توانبخشی و برگشت مجدد خانواده‌هایی که از مناطق جنگی و گروه‌های افراطی باز می‌گردند برای قرقیزستان جدید است، این کشور از تجربیات همسایگان خود درس می‌گیرد. این تلاش ها و تلاش‌های هماهنگ و منابع مالی و انسانی قابل توجهی (از جمله روان درمانگران، روانشناسان، مددکاران اجتماعی و مدرسین) برای بازگرداندن مبارزان سابق به زندگی عادی در قزاقستان، ازبکستان و تاجیکستان صورت گرفته است. از آنجا که مقامات قرقیزستان انتظار دارند که تعداد بیشتری از مردم از سوریه و عراق بازگردند، برای تهیه برنامه‌های توانبخشی جامع، منابع خود را جمع می‌کند.
جلوگیری از استخدام در زندان‌ها
توانبخشی و جذب مجدد بخشی از تلاش‌های قرقیزستان برای مبارزه با افراط گرایی و تروریسم است. این کشور همچنان در تلاش است بفهمد با افرادیکه که در فعالیت تروریستی اشتراک کرده اند و دیگر را برای انجام این کار در قیرغیزستان تشویق کرده اند،چه کند. مقامات در آغاز موضع گیری سختی در مورد داشتن ادبیات افراط گرایانه اتخاذ کردند، اما پارلمان قرقیزستان برای نرم کردن مجازات به دلیل داشتن چنین مطالبی، تجدید نظر در قانون مجازات را آغاز کرد. درین اواخر، داشتن مطاب بجای اینکه منجر به زندان رفتن شود به جریمه می‌انجامد.
مقامات قیرغیز درک می‌کنند که زندان میتوانند زمین مناسبی برای استخدام توسط فرقه‌های خشن مذهبی گردد. همانطور که در سراسر جهان معمول است، جوانان تعداد نامتناسب زندانیان را تشکیل می دهند و 77% از آنها هنگام دستگیری بیکار بودند. بگفته مقامات تنفیذ قانون قیرغیزستان، استخدام‌گران داخل زندان داستان‌های رومانتیکی را به جوانان مشکل دار نشان میدهند و آنها خود را قایل می‌سازند که در واقع جنگجویان راه عدالت و خدا هستند.
برای مقابله با شستشوی مغزی در زندان، علمای مذهبی اداره معنوی مسلمانان در قرقیزستان زندانیان راجع به اسلام و آموزه مسالمت آمیز آن یک بار در ماه یا دو بار سخنرانی می‌کنند. در اوایل سال 2019، اداره معنوی با هدف بهبود پیام رسانی ضد تروریسم در بین زندانیان، دو متکلم تمام وقت را ثبت نام کرد.
مبارزه با پروپاگند انترنتی
زندانیان تنها منبع استخدام توسط افراطگرایان و تروریست‌ها نیستند. براساس اعلام مرکز ضد تروریستی کمیته دولتی امنیت ملی، استخدام، انتشار تبلیغات، جمع آوری کمک‌های مالی و آماده سازی جنگجویان به طور فعال از طریق اینترنت انجام می‌شود. آموزش در مورد تاکتیک‌های تروریستی و هماهنگی فعالیتهای جنایی اغلب از طریق برنامه‌های پیام رسان فوری، مانند واتساپ و وایبر صورت می‌گیرد. بر اساس یک مطالعه افراطگرایی خشن در آسیای مرکزی، فیسبوک و تلگرام ابزار‌های متادول برای پروپاگند تروریست‌ها نامبرده شده بودند.
قیرغیزستان بیشتر از 100 ویب سایت با مواد افراطی و تروریستی را در سال‌های اخیر بلاک نموده است. اما کارشناسان مذهبی باور دارند که استخدام آنلاین جوانان از طریق شبکه‌های اجتماعی و ویب سایت ها همچنان ادامه دارد. منابع قیرغیز تخمین می‌زنند که مردم آسیای میانه حد اقل به 500 ویب سایت با مواد خشن افراطی دسترسی دارند. اگرچه مسدود کردن چنین ویب سایت‌های هنوز در کشورهای آسیای میانه روشی عادی است، اما کارشناسان منطقه می‌گویند که به دلیل دشواری در کنترول اطلاعات آنلاین، ممکن است موثرترین راه حل مشکل نباشد.
آسومیدین آتویف، رئیس سیاست ابتکار اینترنت مدنی در قرقیزستان و کارشناس افراط گرایی خشن آنلاین، بر اهمیت ارائه آموزش مناسب برای تلقیح مردم در برابر رادیکال شدن آنلاین تأکید کرد. افراد با درک دقیق از اسلام سنتی، تفاوت بین پیام صلح آمیز آن و تحریفات افراطی را می‌دانند.
اروزبیگ مولدالیوف، رئیس سابق کمیسیون امور خارجه دینی قرقیزستان، از کمبود منابع مالی و انسانی در کشورش برای نظارت بر وب سایت‌های غیر خشونت آمیز و شبکه‌های اجتماعی که تمایل به نمایش تبلیغات خشونت آمیز دارند، انتقاد شدید کرد. به گفته کارشناس مذهبی قرقیزستان امان سالیف، مقامات قرقیز باید از فعالیتهای آنلاین گروه‌های تروریستی دست یابند. این یک چالش برای کشورهای جهان است که با ظهور سریع داعش و تسلط آن بر تبلیغات اینترنتی و استخدام در اینترنت، شوکه شده اند.
اقدامات بر علیه افراطیت و تروریسم
برنامه دولت قرقیزستان برای مقابله با افراط گرایی و تروریسم برای دوره 2017-2022، بخش مهمی از مفهوم امنیت ملی جمهوری قرقیزستان که در سال 2012 با حکم ریاست جمهوری تصویب شد، تدابیری برای مقابله با این مشکلات ارائه می‌دهد.
این برنامه بر اجرای برنامه‌های اطلاع رسانی در مساجد با حضور شخصیت‌های برجسته مذهبی، مقامات محلی و سازمان های اجرای قانون تأکید دارد. این امر همچنین در برگزاری سخنرانی ها، سمینارها و بحث در مورد تهدیدات افراط گرایی و تروریسم برای سازمان‌های اجرای قانون، نمایندگان دولت‌های محلی، پوهنتون ها و رسانه ها اهمیت دارد. دولت قرقیزستان آموزش‌های مشابه را به جزوتام‌های نظامی آموزش خواهد داد.
اولویت دیگر راه اندازی کمپین‌های ضددولولوژی با توزیع ضد افراطی و
ویدیو‌های ضد تروریستی در انترنت و در رسانه ها است. مؤلفه مهم این تلاش، راه اندازی صفحات موضوعی در رسانه های اجتماعی با پیام‌های ضد انقلاب و ضد تروریستی است.
مکاتب متوسطه در قرقیزستان دوره‌هایی را برای موضوعات مذهبی معرفی کرده اند تا آسیب پذیری نوجوانان از ایده‌های رادیکال به حداقل برسد. با رشد روزافزون نقش دین در جامعه، متخصصان مذهبی و متخصصان امنیت در قرقیزستان موافقند که آموزش جوانان در مورد دین، ارتقاء شایستگی امامان و برگزاری برنامه‌های اطلاع رسانی با محوریت آموزه‌های مسالمت آمیز اسلام، به پر کردن خلاء مذهبی در کشور و گسترش ایدئولوژی‌های حاشیه ای را کاهش دهد.
در کشور فزاینده ای از صداها وجود دارد که اداره معنوی مسلمانان باید نقش آموزشی فعال تری ایفا کند. اگرچه تغییرات آهسته است، اداره معنوی فعالیتهای اطلاع رسانی خود در مورد آموزه‌های مسالمت آمیز اسلام را افزایش داده است، از جمله آموزش مرزبانان درباره اصول مهم اسلام برای کمک به آنها در شناسایی افراط گرایان که از خارج از کشور میآیند.
نوسازی سیستم آموزشی اسلامی موجود در قرقیزستان بخش مهمی از استراتژی انکشاف ملی 2018-2040 است. مراکز آموزش اسلامی که توسط دولت حمایت مالی می شوند، به ایجاد یک نخبه فکری مسلمان که كمتر مایل به ایدئولوژی افراطی از خارج باشد كمك می‌كنند.
در بیشتر از قرن گذشته، قیرغیزستان تحت اداره شوروی مذهب را محدود ساخته بود. امروز، دولت سعی دارد نقش فزاینده دین در کشور را به رسمیت بشناسد و جامعه را به سمت آموزه‌های مسالمت آمیز اسلام رهنمایی کند. چنین تلاشها نه تنها به درک صحیح از اسلام کمک خواهد کرد، بلکه باعث می‌شود که رادیکال شدن در بین افرادی که بیشتر از 30 سال پیش به مذهب متدین هستند محدود شود.
درباره نویسنده: سلطنت بردیکیوا نویسنده، تحلیل‌گر و وبلاگ‌نویس متولد قزاقستان است که در زمینه اقتصاد، پالیسی انرژی و امنیت در آسیای میانه، شرق میانه و ایالات متحده نظریه‌پردازی می‌کند.
نظرات بسته شده است.