خشونت مجازی
تروریستان، مجرمین و دولت‌های نابکار از فضای مجازی منحیث میدان جنگ برای بی‌ثبات ساختن جامعه استفاده می‌کنند
ائتلاف اردو‌های اسلامی برای مبارزه با تروریزم
انترنت یک شبکه‌ٔ بین‌المللی و غیرمتمرکز است که امکان ناشناس ماندن را فراهم می‌کند و می‌توان از آن منحیث یک سامان برای فعالیت‌های غیرقانونی، بشمول سرقت اموال و ترویج افراط‌گرایی خشن، استفاده نمود. با این دورنمای تیره -سوء‌استفاده افراط‌گرایان و تروریستان از انترنت- دولت‌ها با چالش مقابله با مجرمینی که در پی تضعیف مشروعیت دولت و ارتکاب اعمال خشونت‌آمیز هستند، روبرو شده‌اند.
تروریزم سایبری تهدید ملی اساسی بسیاری از دولت‌هاست. به دلیل وابستگی جهانی به تکنالوژی معلومات، این پدیده با خسارات هنگفتی همراه است. اهداف اصلی تروریستان سایبری ممکن است دولت‌ها و موسسات وابسته، بانکها، تهداب‌های ارتباطی و خدمات عامه مانند شبکه‌های آب، برق، گاز و نفت باشد. حمله به این اهداف ممکن است خسارات کلان اقتصادی، سیاسی و مادی در پی داشته باشد.
گروپ‌های تروریستی سایبری ماهرتر و هماهنگ‌تر شده‌اند. آنها می‌توانند حملات خود را با استفاده از مزیت اتصال کمپیوترها به انترنت پیش ببرند. در نتیجه، تروریزم سایبری به تهدیدی برای سازمان‌های کلان و همه مستفیدان کمپیوتر تبدیل شده است.
عملیات‌های سایبری به دلایل مختلف برای تروریستان جذابیت دارد. این عملیات‌ها، در مقایسه با شیوه‌های تروریستی سنتی، مصرف کمتری دارند و صرفاً با یک کمپیوتر شخصی و اتصال انترنت قابل اجرا هستند. در این مورد، خرید سلاح و مواد انفجاری ضروری نیست. تولید و توزیع ویروس‌های کمپیوتری از طریق خطوط تلیفون معمولی یا ارتباطات بی‌سیم یکی از رایج‌ترین شیوه‌های تروریزم الکترونیکی است. تاثیر تخریبی این شیوه بالای سیستم‌‌ها همتراز بمب فزیکی است.
تعریف سلاح سایبری همچنان مبهم است. این سلاح محدوده‌ای نامشخص از کودهای پروگرام‌‌نویسی را که کاربرد مخرب دارند، اشغال می‌کند. برای ایجاد تمایز بین سلاح و ابزار، شخص باید نیت مجرم را که ممکن است ذریعه تخریب یا تهدید در پی تحمیل صدمه باشد، در نظر بگیرد. این بخش جدایی‌ناپذیر از تعریف سلاح سایبری است.
طرز مثال، چکش یک سامان است که کاربردهای مختلفی دارد. اگر از آن برای تحمیل صدمه جسمی یا مادی استفاده شود، می‌توان آن را سلاح خطرناک قلمداد کرد. این منطق را می‌توان درباره استفاده ازنرم‌افزار که، با وجود بی‌ضرر بودن در کاربردهای خاص، ممکن است منحیث سلاح مخرب مورد استفاده قرار بگیرد، اعمال کرد.
قدرت تخریب سلاح سایبری به وابستگی مردم به شبکه هدف بستگی دارد. بنابراین، تاثیر سلاح‌های سایبری که علیه تهداب‌های اساسی مانند شبکه برق‌رسانی به کار گرفته می‌شود، شدیدتر است.
این احتمال همواره وجود دارد که سازمان‌های تروریستی از این سلاح‌ها استفاده کنند. بطورمثال، گروپی به نام Shadow Broker بعد از هک کردن سیستم اداره امنیت ملی ایالات متحده مدعی شد که سلاح‌های سایبری ملی را با هدف حراج کردن آنها دزدیده است. این رویداد نشان داد که سلاح‌های سایبری را می‌توان همانند سلاح‌های سنتی به کمک «دلالان سلاح» مجازی معامله نمود.
نرم افزارهای مخرب عبارت فراگیری برای انواع نرم‌افزارهای است که با هدف تحمیل صدمه یا سوء‌استفاده از دستگاه، سرویس یا شبکه قابل پروگرام طراحی می‌شوند. مجرمین سایبری عمدتاً از این نرم افزارها برای استخراج معلومات و کسب مفاد شخصی استفاده می‌کنند. معلوماتی مانند دوسیه‌های مالی و صحی، پیام‌های ایمیل و پسوردهای شخصی در معرض سرقت قرار دارند. انواع معلومات در معرض هک، بی‌شمار است.
نوع حملات
استفاده از حمله روزِ صفر –پیدا کردن آسیب‌پذیری نرم‌افزارهای کمپیوتری که تا فعلاً برای آن وصله ترمیمی ارائه نشده است- یکی از روش‌های فریب‌آمیز دسترسی به سیستم‌‌ها و مختل ساختن آنهاست. هکرها می‌توانند از نقاط ضعف برای دسترسی به معلومات مهم و ایجاد و به‌کارگیری نرم‌افزارهای مخرب و نرم افزارهای جاسوسی استفاده کنند.
حملات توزیع‌شده تکذیب سرویس، دزدی معلومات و دیگر انواع نفوذ را می‌توان از طریق بات‌نت انجام داد. بات‌نت یا بات ممکن است بشمول چندین دستگاه متصل به انترنت باشد؛ هر دستگاه یک یا چند بات را اجرا می‌کند. شخص مهاجم می‌تواند ربات‌ها را با نرم‌افزار فرمان و کنترول مدیریت کند.
ویروس‌ها بدنام‌ترین و قدیمی‌ترین نوع نرم‌افزارهای مخرب هستند. ویروس پروگرامی است که به کمپیوتر یا فایلها متصل می‌شود و، با تکثیر کردن خودش، کمپیوترها یا فایلهای دیگر را آلوده می‌سازد و از قابلیت تخریب یا حذف کردن معلومات برخوردار است. کمپیوتر زمانی آلوده می‌شود که پروگرام مخرب اجرا شود. ویروس نیز زمانی بیدار می‌شود که فایل یا پیوست آلوده باز شود. ویروس‌ها برای گردش و آلوده ساختن فایلها و سیستم‌‌های دیگر به عمل کاربر، طرز مثال اجرای پروگرام آلوده در لست پستی، ضرورت دارند.
تروریست‌ها قربانیان خود را اغلب با نوعی خرابکاری سایبری، به نام بمب شرطی، هدف قرار می‌دهند. در این روش، سافتویر مرتبط قسمی تنظیم می‌شود که عمل مخرب مورد نظر را در صورت پوره شدن شرایط معین انجام دهد. بمب شرطی را می‌توان برای مصارف کم‌ضررتر مانند پروگرام‌‌های آزمایشی رایگان که بعد از مدت معینی بطور اتومات غیرفعال می‌شوند، به کار گرفت. تروریست‌ها با اهمیت بمب شرطی آشنا هستند. تهداب‌های بیشتر کشورهای دنیا به شبکه‌های کمپیوتری بستگی دارد و مجموعه مشخصی از حملات با بمب شرطی می‌تواند بسیاری از سیستم‌‌های سراسری بانکداری و ترانسپورت را مختل سازد.
هدف قرار دادن زیربناها
تهداب‌های بحرانی از خدمات اساسی موردضرورت جامعه، مانند ترانسپورت، تولید مواد غذایی، انرژی و خدمات صحی، پشتیبانی می‌کند. بروز اختلال شدید در این سرویس‌ها ممکن است اشخاص بسیاری را دچار آسیب‌پذیری کند. وابستگی این خدمات به زنجیره‌های تامین تدارکات الکترونیکی باعث تشدید آثار زیان‌بار حملات سایبری می‌شود چون این خدمات را می‌توان ستون فقرات اقتصاد ملی، بخصوص امنیت، معالجه، انرژی، آب، ترانسپورت، خدمات حمل و نقل، ارتباطات، بانکداری و خدمات مالی در نظر گرفت.
تهداب‌های بحرانی ممکن است در مقابل تروریزم سایبری آسیب‌پذیر باشد. دسترسی‌پذیری و وابستگی متقابل داده‌ها، در کنار استفاده از سیستم‌‌های کنترول صنعتی، تهداب‌های ارتباطات عمومی و هوش مصنوعی، توجه به امنیت سایبری در سطح ملی را ضروری ساخته است. ضمناً، افزایش سیستم‌‌های الکترونیکی-فزیکی، مانند موترهای بدون دریور، آسیب‌پذیری‌های جدیدی ایجاد نموده است.
انکشاف سریع و وابستگی متقابل تکنالوژی‌ها نیز باعث ایجاد تشویش‌‌هایی شده است. این تشویش‌‌ها عمدتاً از پیدایش «انترنت اشیا» که مسیر حملات جدید را برای مجرمین سایبری و تروریست‌ها فراهم نموده است، ناشی می‌شود.
در 8 اپریل 2020، «اداره امنیت سایبری و امنیت تهداب‌ها» و «مرکز ملی امنیت سایبری» در بریتانیا درباره وقوع حوادث امنیتی که تهداب‌های اساسی خدمات صحی و نهادهای دواویی را نشانه گرفته بود، هشدار داد. از قربانیان این حوادث می‌توان به کمپنی‌ها، موسسات تحقیقات طبی و پوهنتون‌ها اشاره نمود. بخشی از حملات نیز با پیدایش پاندیمی کووید19- همزمان شده بود.
در فبروری 2021، در ایالات متحده، هکرها به یکی از تصفیه‌خانه‌های شهر کوچکی در فلوریدا نفوذ کردند. هدف آنها افزایش میزان مواد کیمیاوی احتمالاً خطرناک در منبع آب بود. خوشبختانه، این حمله قبل از ایجاد نتایج خطرناک خنثی شد.
همان ماه، وزارت امنیت داخلی ایالات متحده از حمله نرم‌افزارهای باجگیری به تهداب‌های اساسی یک مرکز فشرده‌سازی گاز طبیعی خبر داد. شخص مهاجم از روش فیشینگ نیزه‌ای استفاده کرده بود. این حمله هدفمند برای قانع ساختن قربانی به ارائه معلومات حساس و رسیدن به شبکه‌های موسسه طراحی شده است که در این مورد به رخصتی دو-روزه آن مرکز منجر شد.
با پیچیده‌تر شدن حملات مجازی، نهادهای مسئول دفاع از امنیت ملی، مانند قوای مسلح، نباید سلاح خود را به زمین بگذارند. البته چنین نیست که همه حملات مخرب به حاکمیت ملی با سلاح‌های سنتی صورت بگیرد.
![]()
شناسایی پلتفرم‌های افراط‌گرا در شبکه‌های اجتماعی
ائتلاف اردو‌های اسلامی برای مبارزه با تروریزم
شبکه‌های اجتماعی آنلاین به سامان‌های غالب ارتباطی تبدیل شده‌اند: فیس بوک به تعداد ملیاردی مستفیدان خود می‌بالد، یوتیوب 2.2 ملیارد، واتساپ 2 ملیارد، مسنجر 1.3 ملیارد و اینستاگرام 1.2 ملیارد مستفید دارند. هر ماه حدود 4 ملیارد مورد ارتباط در این پلتفورم‌ها برقرار می‌شود.
کاربرد شبکه‌های اجتماعی همچنان رو به افزایش است و به روش جذب قوا برای افراط‌گرایان خشن تبدیل شده است. دولت‌های علاقمند به مقابله با تروریزم خطر شبکه‌های اجتماعی را نادیده می‌گیرند. آنها باید از تکنالوژی‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی (AI) برای مقابله با این افراط‌گرایان ایدیولوژی که در فضای آنلاین کمین گرفته‌اند، مستفید شوند.
تروریزم و شبکه‌های اجتماعی
امبر رود، وزیر داخله سابق بریتانیا، روند مقابله با محتوای افراط‌آمیز در فضای انترنت را به رقابت تسلیحاتی بین افراط‌گرایان و مامورین مجری قانون تشبیه می‌کند. رود اظهار کرد که تا نومبر 2017، افراط‌گرایان حدود 40,000 صفحه انترنتی و پروگرام کاربردی جدید ایجاد نموده بودند. موفقیت در این رقابت نیز، مانند هر رقابت دیگری، مستلزم استفاده از تکنالوژی‌های پیشرفته است. اخیراً تکنالوژی جدیدی به نام «هوش مصنوعی مکالمه‌ای» معرفی شده است.
«هوش مصنوعی مکالمه‌ای» طرحی تحقیقی است که برای شناسایی محتوای افراطی در فضای انترنت و حذف هرچه بیشتر این محتوا اجرا شده است. البته، استفاده از روش‌های یادگیری ماشین در رسیدن به این اهداف باعث کاهش چشمگیر این نوع محتوا شده است.
غولهای دنیای تکنالوژی، به رهبری مایکروسافت، گوگل، فیس بوک، آمازون و توییتر، حمایت خود را از ابتکار بین‌المللی «فراخوان کرایست‌چرچ» که مقابله با محتوای افراطی در انترنت را دنبال می‌کند، اعلان کرده‌اند. این کمپنی‌ها تعهد مکمل خود به به‌روزرسانی مستمر ضوابط استفاده مرتبط را ابراز کرده‌اند و روش‌های مختلفی برای شناسایی محتوای افراطی و سرمایه‌گذاری در تکنالوژی‌های تفتیش به کار گرفته‌اند.
هیات اجرایی کمیته ضد تروریزم سازمان ملل با اجرای ابتکار «تکنالوژی ضد تروریزم» به تفتیش فعال بیش از 500 کانال افراط‌گرا در بیش از 20 پلتفورم محتوایی و پروگرام پیام‌رسان پرداخته است.
سازمان‌های تروریستی از شبکه‌های اجتماعی برای مقاصد مختلف استفاده می‌کنند. جمع‌آوری پول، تقویت هویت جمعی و یکپارچه‌سازی اقدامات بخشی از این مقاصد است. گروپ‌های این‌چنینی از این شبکه‌ها برای رسیدن به اهداف مختلف، مانند هماهنگ‌سازی، جذب قوا و ترویج ایدئولوژی، استفاده کرده‌اند. در واقع این شبکه‌ها سامان‌های تعلیم مجازی و جلب حمایت مادی و معنوی بوده‌اند.
هوش مصنوعی
شگردهای هوش مصنوعی به تکنالوژی‌های نوظهور غالب در حوزه مقابله با محتوای افراطی در انترنت تبدیل شده‌اند. به اساس گزارش فیس بوک، حدود 99% از محتوای القاعده و داعش که از فیسبوک حذف شده است، قبل از آن که به‌وسیله انسان شناسایی شود، با سیستم‌‌های هوش مصنوعی شناسایی شده بود.
در شرایط فعلی، هوش مصنوعی را می‌توان موثرترین سلاح مقابله با تروریزم در دنیای دیتای کلان دانست. هوش مصنوعی از قابلیت شناسایی اتومات محتوای افراطی و تروریستی، اشخاص مظنون به ارتکاب اعمال افراطی و تروریستی و جوامع مجازی افراط‌گرا برخوردار است. هوش مصنوعی به پیش‌بینی، وقایه و تضعیف مخاطرات تروریستی آینده کمک می‌کند.
بدون شک، استفاده از پروگرام‌‌های ضد تروریستی مبتنی بر هوش مصنوعی باعث تولید داده‌های دقیق برای جلوگیری از اقدامات غیرضروری در مناطق پرجمعیت و کاهش احتمال جهت‌گیری بشری در روند تصمیم‌سازی می‌شود. هوش مصنوعی باعث جلب دقیق‌تر توجه اشخاص و کاهش تعداد شهروندان مشمول تفتیش مکمل می‌شود.
قابلیت‌های هوش مصنوعی در قسمت پیش‌بینی اقدامات تروریستی ثابت شده است. سرویس‌های امنیتی و معلومات از تحلیل اتومات داده‌ها برای ارزیابی احتمال سفر هوایی و افشای ارتباط سازمان‌های تروریستی و اشخاص وابسته استفاده می‌کنند. بعضی کمپنی‌های تکنالوژی از روش‌های پیشرفته پیش‌بینی برای تفتیش و مختل ساختن فعالیت‌های تروریستی در پلتفورم‌های شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند و از هوش مصنوعی برای تشخیص موارد مشکوک انتقال وجه در بخش خدمات مالی استفاده می‌کنند.
از هوش مصنوعی برای تحلیل شبکه‌های اجتماعی، شناسایی مظنونان و روابط آنلاین آنان، طبقه‌بندی اشخاص بربنیاد مشخصات، تحلیل پیوندهای ارتباطی و شناسایی مظنونان افراط‌گرا در جوامع مجازی استفاده می‌شود. بربنیاد داده‌های پروگرام نرم‌افزاریSKYNET که اداره امنیت ملی ایالات متحده از آن استفاده می‌کند و شامل الگوریتم مبتنی بر هوش مصنوعی است، حدود 15,000 نفر از 55 ملیون کاربر داخلی تلیفون همراه منحیث تروریست بالقوه شناسایی شده‌اند.
فیس بوک پالیسی‌های هوش مصنوعی خود را برای مقابله با محتوای افراطی بهبود بخشیده است. این کمپنی اوسط وقت لازم برای شناسایی ویدیوهای زنده ناقض ضوابط استفاده فیس بوک را به 12 ثانیه کاهش داده است.
از دیگر شیوه‌های حذف محتوای بنیادی استفاده از تکنالوژی‌های پروسس لسان طبیعی است که احتمالاً کارآیی پروسه مقابله با محتوای افراطی در انترنت را افزایش می‌دهد. این ادعای داکتر مجدل بن سلطان بن صفران، استاد هوش مصنوعی پوهنتون ملک سعود، است.
با این تکنالوژی‌ها می‌توان دستگاه‌ها را برای شناسایی ارتباط بشری و استخراج معلومات در گروپ‌های کلان متنی تعلیم داد. این پروسه بدون دخالت انسان صورت می‌گیرد و برای شناسایی الگوهای لسانی مختلف مورد استفاده افراط‌گرایان و تروریست‌ها کاربرد دارد.
چالش‌های هوش مصنوعی
با وجود پیشرفت‌های صورت‌گرفته در قسمت به‌کارگیری تکنالوژی‌های هوش مصنوعی برای مقابله با محتوای آنلاین افراط‌گرایی و تروریزم، این تکنالوژی‌ها تا فعلاً هم با مشکلاتی مانند تحلیل محتوای لسانی روبرو هستند. گسترش لسان‌های ترکیبی مانند فرانکو و وجود لهجه‌های محاوره‌ای و تحلیل سگنال‌ها و تصاویر غیر لسانی این مشکلات را شدت بخشیده است. این مشکلات مانع اتکای مکمل به دیتای تحلیل دیجیتل مربوط به محتوای کلان و پیچیده شده است. چنین محتوایی را نمی‌توان صرفاً با تجربیات بشری تفتیش کرد.
برای رسیدن به الگوهای استخراج مفهوم واقعی و دقیق لسان و رسیدن به مرحله‌ای فراتر از حفظ نمودن کلمات و عبارات، فعلاً راه درازی در پیش داریم. برای رسیدن به توانایی تفسیر موضوعی داده‌ها که از عوامل اساسی درک رفتار آنلاین است، باید منتظر بمانیم.
کلودیا والنر، تحلیلگر «گروپ تحقیقی تروریزم و درگیری» در موسسه مطالعات دفاعی و امنیتی Royal United Services، درباره موفقیت ستراتیژی جدید اتحادیه اروپا در قسمت حذف محتوای تروریستی ابراز تردید نموده است.
والنر این استراتیژی را، به دلایل مختلف، چندان کاربردی نمی‌داند. از این دلایل می‌توان به ابهام درباره تعریف حقوقی محتوای افراطی یا تروریستی اشاره نمود. دولت‌ها پیشنهاد تغییر دادن تعاریف افراط‌گرایی خشن و تروریزم را مطرح ساخته اند ولی فهرست‌های طبقه‌بندی ملی اغلب فقط بخش کوچکی از گروپ‌های فعال افراط‌گرا یا تروریست را پوشش می‌دهد.
شناسایی محتوای افراطی مشمول پیچیدگی‌های قانونی است. گاهی نمی‌توان کلمه افراط‌گرایی را به‌دقت تعریف کرد. بعضی محتواهای مربوط به گروپ‌ها و اشخاص افراط‌گرا شامل هیچ اشاره یا کنایه حاوی تنفر یا خشونت نیست، ولی حالات خشم یا نارضایتی را با شوخی و طعنه منتقل می‌کند.
متاسفانه، تفتیش محتوای افراطی در انترنت باعث شده است که افراط‌گرایان و تروریست‌ها به پلتفرم‌های کلان مهاجرت کنند و در میان ملیون‌ها سایت در این پلتفرم‌ها مخفی شوند. به این ترتیب، نهادهای مجری قانون نمی‌توانند فعالیت آنان را به‌آسانی زیر نظر بگیرند.
به دلیل محدودیت منابع این پلتفرم‌ها برای حذف موثر محتوای تروریستی، سایتهای کوچک شبکه‌سازی اجتماعی حالا قطبی‌تر شده‌اند و مورد استفاده القاعده، داعش و دیگر گروپ‌ها قرار گرفته‌اند.
نظرات بسته شده است.