مجله یونیپاث قوماندانی مرکزی ایالات متحده با برید جنرال عبدالعزیز صالح السلیطی، رئیس اداره همکاری نظامی بین‌المللی قوای مسلح قطر، که شاهد عملیات انتقال اتباع افغانستان و نقش ارزشمند و بشردوستانه رهبران قطر، بربنیاد دستورهای عالی‌جناب شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، بوده است، مصاحبه کرده است. قطر به‌سرعت از طریق عملیات انتقال و اسکان ده‌ها هزار افغان و اتباع کشورهای دیگر که در وضعیت امنیتی فوق‌العاده پیچیده آگست 2021 مجبور به خروج از افغانستان بودند، وارد عمل شد.
یونیپاث: منحیث یکی از مسئولین برجسته عملیات انتقال، که یکی از کلانترین عملیات لوجستیکی سالهای اخیر به حساب می‌رود، لطفاً درباره مقدمات این عملیات و شرایط و امکانات عملیات توضیح بدهید.
برید جنرال السلیطی: بعد از این که قوای ائتلاف مکلف به خروج از افغانستان شدند، وضعیت این کشور بی‌ثبات شد. کمپاین انتقال طِبق تشویش‌های بشردوستانه و نیز نقش ملی، منطقوی و بین‌المللی رهبران سیاسی و نظامی قطر که جزو جامعه جهانی هستند، شکل گرفت. این عملیات با هم‌پیمان استراتژیک ما، ایالات متحده، نیز هماهنگ شد. مسئولین قطری، به نمایندگی از رهبر دوراندیش خود، عالی‌جناب شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، دستورهای امیر درباره ارائه پشتیبانی و حمایت همه‌جانبه را اجرا نمودند. این اقدام تاثیر مثبت و سریعی بالای روند اجرای کلانترین و سریع‌ترین عملیات انتقال قرن اخیر گذاشت.
یونیپاث: فرمان شروع عملیات انتقال چی‌قسم
به شما رسید؟
برید جنرال السلیطی: ما درخواست قوماندانی مرکزی ایالات متحده را از طریق وزارت امور خارجه قطر که ورود گروپی از مردم افغانستان را به ما اطلاع می‌داد، دریافت نمودیم. ما، با هماهنگی این وزارتخانه، وارد عمل شدیم. در نخست، از ما درخواست شد که اتباع قطری ساکن افغانستان را که تعداد آنها به 8,000 تن می‌رسد، درجریان یک سال از افغانستان خارج کنیم. بر این بنیاد، کمپ‌های العدید و السیلیه آماده شدند و میکانیزم‌های فعالیت و ترانسپورت قسمی طراحی شد که یک بارکد و یک جواز سفر از افغانستان برای همه پروازهای ورودی صادر شود. ما اقدامات احتیاطی مربوط به وقایه از کووید- 19 را قبل از هر پرواز در نظر گرفتیم. این اقدامات بسیار منظم بود ولی بعد از این که مردم، قبل از بالا شدن طیاره، به‌شکل نامنظم به آن سوار شدند، دستور تغییر کرد.
یونیپاث: چی‌قسم با قوماندانی مرکزی در قسمت جواب‌گویی به این درخواست‌ها هماهنگ شدید؟
برید جنرال السلیطی: ما از وزیر امور دفاعی دستور مستقیمی مبنی بر پشتیبانی کامل از ایالات متحده دریافت نمودیم. این عملیات محدود به قوای مسلح نبود. این عملیات حاصل کوشش مشترک وزارت امور خارجه قطر، وزارت امور خارجه ایالات متحده، قوای مسلح قطر، صندوق توسعه قطر و وزارت صحت قطر بود. شفاخانه الوکره، یکی از مجهزترین و کلانترین شفاخانه‌های قطر آماده پذیرش و تداوی مریضان پناهنده شد.
یونیپاث: کلانترین چالش عملیات انتقال چه بود؟
برید جنرال السلیطی: انتقال مریضان به شفاخانه‌های دیگر واقعاً سخت بود. بعضی مریضان بدون سند یا کارت هویتی بودند یا به امکانات خاصی ضرورت داشتند. سرعت وقوع رویدادها این مشکلات را تشدید می‌کرد ولی شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، شخصاً دستور داد که شفاخانه الوکره کاملاً آماده خدمت‌رسانی به پناه‌جویان مریض شود.
یونیپاث: مسیرهای مختلفی برای عملیات انتقال در نظر گرفته شد. می‌توانید در این باره توضیح بدهید؟
برید جنرال السلیطی: ما چهار مسیر برای عملیات انتقال در نظر گرفته بودیم. نخستین مسیر مخصوص مسئولین دیپلماتیک بود که به‌آسانی برقرار شد چون دیپلمات‌ها قرار بود با اعضای فامیل خود به قطر منتقل شوند. بعضی از آنها در قطر ماندند و بعضی دیگر عازم نقاط دیگر شدند. مسیر دوم مخصوص خبرنگاران، محصلین و اتباع کشورهای دیگر بود که درخواست انتقال خود را تسلیم وزارت امور خارجه کرده بودند. این گروپ از پناهندگان در کمپ‌هایی که آماده شده بود، اسکان یافتند. مسیر سوم مخصوص کشورهایی ازقبیل هند و بنگلادش بود که خواستار انتقال اتباع خود از طریق میدان‌هوایی‌های قطر بودند.
مسیر چهارم را طیاره C-17 قوماندانی مرکزی پوشش می‌داد. این مسیر به دلیل زیاد بودن متقاضیان سفر و شدت گرفتن تهدیدات در میدان‌هوایی کابل خطرناک شده بود. آنچه مشکل را تشدید می‌کرد این بود که اشخاص باقی‌مانده در اطراف میدان‌هوایی دچار مشکلات شدید و مختلف صحی شده بودند. ما شاهد بودیم که عساکر ایالات متحده به اطفال کمک می‌کنند که از بالای حصارها عبور کنند. به دلیل ازدحام، موضوع مرگ و زندگی این اطفال در میان بود. پذیرایی از این اشخاص در مرکز مراقبت از اطفال بی‌سرپرست قطر و سازمان‌دهی آنان بربنیاد سن، یک کار فوق‌العاده بود. پروسس معلومات پاسپورت نیز از مشکلات دیگر ما بود. این اشخاص در حالی وارد قطر می‌شدند که قطر قرار بود توقفگاه بین‌راهی آنها باشد و پذیرش آنها در این کشور سخت بود. ما در آستانه برگزاری «جام عرب» که تمرینی برای برگزاری جام جهانی محسوب می‌شود، بودیم. در عین حال، تحولات و سرعت وقوع رویدادها، بخصوص خودداری یا تعلل بعضی کشورها در پذیرش این اشخاص، ما را غافلگیر ساخت. برای جلوگیری از ایجاد ازدحام، بخش ترانسپورت قوای هوایی امیرنشین قطر چندین فروند طیاره C-17 از العدید به پایگاه‌های نظامی تحت پوشش ایالات متحده و هم‌پیمانان آن اعزام کرد.
یونیپاث: از کدام طریق توانستید این عملیات را با قوماندانی مرکزی هماهنگ کنید؟
برید جنرال السلیطی: توافق اولیه با قوماندانی مرکزی انتقال 8,000 نفر طی 12 ماه بود. هجوم 16,000 پناهنده در همان هفته نخست ما را غافلگیر ساخت. لوی درستیز و وزیر دفاع به ما دستور دادند که برای ایجاد کمپ‌های موقت با امکانات کامل و مجهز به دستگاه‌های تهویه اقدام نماییم. ما در حالی مصروف آماده‌سازی این کمپ‌ها شدیم که برای این کار صرفاً سه روز فرصت داشتیم. در این سه روز، تعداد پناهندگان از 30,000 به 40,000 و بعداً 50,000 تن رسید. مشکل اصلی ما این بود که ورود این تعداد نفر با روزهای گرم آگست همزمان شده بود و ما باید امکانات سرمایشی مناسبی را فراهم می‌کردیم. از طرف دیگر، همه گروپ‌ها باید در یک نقطه متمرکز می‌شدند تا تامین مناسب و منظم امکانات ضروری میسر شود. ما حتی در اجرای امور عادی نیز با مشکل روبرو شده بودیم. بطورمثال، ازدحام باعث وقوع مشکلات صحی و اجرایی شده بود که در این زمینه وزارت شهرنشینی وارد عمل شد. ما همه اقدامات لازم را انجام دادیم و به فعالیت خود شدت بخشیدیم. در مورد غذا، بسته‌های غذایی آماده در دسترس پناهندگان قرار گرفت. همچنان یک مرکز عملیات در ترمینال میدان‌هوایی العدید تشکیل شد. این مرکز را گرتا هولتز، کاردار سابق ایالات متحده که مسئولیت عملیات انتقال و اسکان را به عهده گرفته بود، اداره می‌کرد. از طرف قطر نیز اعضای وزارت امور خارجه؛ اداره همکاری نظامی بین‌المللی، تدارکات و خدمات صحی قوای مسلح؛ و وزارت کشور، گمرک، وزارت صحت، خدمات امبولانس و خیریه قطر وارد عمل شده بودند. در بخش پشتی نیز مرکزی ویژه قوای مسلح ایجاد شد. این مرکز را محمد حمد النعیمی، رئیس عملیات، اداره می‌کرد. گروپی از وزارت صحت، کار پشتیبانی از این مرکز را آغاز کرد. به دلیل تقاضای بالا و فرصت محدود انتقال، این موضوع که طیاره‌ها فقط پناهندگان را منتقل می‌کردند و عملیات انتقال طبق پلان پیش نمی‌رفت، ما را غافلگیر ساخته بود. طیاره‌ها بطورمنظم مردم را از کابل به قطر منتقل می‌کردند و به تعداد پناهندگان می‌افزودند. حتی یک بار در فاصله صبح الی چاشت در هر 90 دقیقه 900 پناهنده وارد قطر می‌شدند. این تعداد به 4,000 نفر در روز رسید و ما باید امکانات ترانسپورت را فراهم می‌کردیم. ظرفیت میدان هوایی قسمی نبود که بتواند بیش از 10,000 نفر را طی پنج یا شش ساعت پذیرش کند و جابجا کردن این جمعیت سخت بود. گاهی الی 40 فروند طیاره C-17، ضمن طیاره‌های ورودی از دیگر کشورها، بالای باند دیده می‌شد. رسیدگی به این مشکلات نیازمند روحیه جمعی و هماهنگی فوق‌العاده بود. خوشبختانه من شخصاً به همراه دگر جنرال گریگوری گیلوت، قومندان قوای هوایی قوماندانی مرکزی ایالات متحده، و برید جنرال جرالد دونهو، قومندان لوای هوایی اعزامی 379، شاهد این کوشش‌ها بود. ما در میدان هوایی با هم ملاقات کردیم و برای برای مقابله با چالش‌ها و غلبه بر موانع با هم کار نمودیم. عساکر آمریکایی مستقر در العدید از هیچ کوششی دریغ نکردند. برای هر 3,000 نفر، یک دگَروال اردوی ایالات متحده با همه ماموران خود شبانه‌روزی و بی‌وقفه در کنار اعضای قوای مسلح قطر و مامورین وزارت امور خارجه کوشش می‌کردند. همه این کوشش‌ها با موفقیت همراه شد. به یاد دارم که یک روز سفیر هولتز اعلان کرد که باید پروازهای خارجی متوقف شود و پروازها به طیاره‌های ورودی از کابل محدود شود. او می‌گفت که بعد از چند ساعت این تعداد چند برابر خواهد شد و ظرفیت امکاناتی محدود خواهد شد. او می‌گفت که ما با چالش‌های بسیاری روبرو خواهیم شد و چاره‌ای جز پذیرش یا عدم پذیرش طیاره‌های ورودی از کابل نخواهیم داشت. این نظر قومندان اعلی بود و ما لوی درستیز را از موضوع مطلع ساختیم. لوی درستیز با وزیر و سپس قومندان اعلی کشور تماس گرفت. تصمیم بر آن شد که عقب‌نشینی نکنیم و از هم‌پیمان استراتژیک خود، ایالات متحده، در قسمت پذیرش پناهندگان و تامین پناهگاه پشتیبانی کنیم. بعد از این تصمیم‌گیری، پیش‌بینی شد که احتمالاً باید پذیرای 30,000 نفر باشیم. قبلاً 16,000 پناهنده وارد شده بودند و به این ترتیب تعداد پناهندگان به 46,000 می‌رسید. این تعداد فراتر از ظرفیت کمپ‌ها بود. من با سفیر عیسی المنایی، مدیر اداره امور ایالات متحده در وزارت امور خارجه، تماس گرفتم. تصمیم گرفته شد که قطر طیاره‌های بیشتری برای انتقال پناهندگان اختصاص دهد.
من از سفیر عیسی خواستم که درخواستی را تسلیم وزارت امور خارجه کند. همچنان با رئیس ستاد قوای مسلح قطر، دگر جنرال غانم بن شاهین، تماس گرفتم و راپوری به ایشان ارائه کردم که عمدتاً به وضعیت پناهندگان در پنج تا هفت روز گذشته مربوط می‌شد. آنان قبل از ورود از سرپناه و غذا محروم شده بودند و گرمای هوا باعث فرسودگی و خسنگی شدید بیشتر آنان شده بود. من خواستار استفاده از یک فروند طیاره C-17 شدم. البته در این راستا محدودیت داشتیم و تعدادی از این طیاره‌ها مصروف اجرای ماموریت‌های دیگری بودند. لوی درستیز این درخواست را به داکتر خالد بن محمد العطیه، وزیر دفاع، ارجاع داد و به این‌ترتیب درخواست به عالی‌جناب امیر رسید. به دستور امیر 10 فروند طیارهٔ مسافربری قطری به انتقال پناهندگان اختصاص یافت که این دستور یک اقدام مهمی برای جلوگیری از ایجاد ازدحام بود. بعد از انتقال پناهندگان با 10 طیاره اول، خواستار 10 فروند طیاره دیگر شدیم که این طیاره‌ها در اختیار ما قرار گرفت. ضمناً، شفاخانه الوکره همه کارمندان و تجهیزات خود را بسیج نمود که این اقدام 35 ملیون دالر مصرف به قوای مسلح تحمیل کرد.
این نقش هم‌پیمانان در قسمت همکاری و مقاومت در شرایط بحرانی، بخصوص بحران‌های بشری، است. ما به دستاوردهای خود افتخار می‌کنیم. ما از دیرباز هم‌پیمان ایالات متحده بوده‌ایم. در دهه 90 میلادی، قوای امریکایی در کمپ‌هایی در مرز قطر مستقر بودند. این کمپ‌ها بعداً به پایگاه هوایی العدید تبدیل شد. این پایگاه به مرکز کسب آمادگی برای پشتیبانی از هم‌پیمان ما، ایالات متحده، مبدل شد و این کارکرد همچنان برقرار است. العدید یک نمونه بارز است. العدید از پایگاه‌های مشترک قوای قطری و امریکایی است. در سالهای اخیر، استفاده قوای مسلح قطر از تسلیحات امریکایی افزایش یافته است. همکاری بین این دو کشور باعث تقویت دانش تخصصی قوا و تقویت حضور قوای امریکایی در پایگاه‌های ما شده است. این وضعیت شرایط ثبات منطقه را بهبود بخشیده است. ما قدردان کوشش قوای امریکایی هستیم.
پروسه گسترش و پیشرفت پایگاه هوایی العدید در مراحل اولیه است. ما قصد داریم این محدوده را طی چند مرحله برای قوای قطری و امریکایی گسترش دهیم (طرح توسعه پایگاه هوایی العدید).
یونیپاث: اگر توضیحات تکمیلی دارید، لطفاً ارائه کنید؟
برید جنرال السلیطی: میخواهم روحیه جمعی و فضای مثبت حاکم بر عملیات انتقال را تحسین کنم. از همه کسانی که در اجرای این ماموریت بشردوستانه سخت با ما همکاری نمودند، تشکر می‌کنم. رسیدن به این موفقیت بدون حمایت عالی‌جناب شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر، و پیگیری‌های محترم آقای داکتر خالد بن محمد العطیه، معاون صدراعظم و وزیر امور دفاعی، امکان‌پذیر نمی‌شد. شخص لوی درستیز، دگر جنرال غانم بن شاهین الغانم، با پشتیبانی و مداخله مستقیم دگر جنرال سالم بن حمد النبیط، از قوای هوایی امیرنشین قطر (رئیس فعلی ستاد کل قوای مسلح قطر) بر این ماموریت نظارت کردند. همچنان از قوای اصلی، یعنی پولیس نظامی، تدارکات، اداره عملیات و پایگاه هوایی العدید تشکر می‌کنم. از برید جنرال یوسف شاهین العتیق، قومندان پایگاه، و نیز اداره معلومات و اداره همکاری نظامی بین‌المللی، قدردانی ویژه می‌کنم.
در مورد نهادهای غیرنظامی، نمی‌توان نقش مهم وزارت امور خارجه را نادیده گرفت. از این جایگاه از لولو الخطیر، معاون وزیر امور خارجه؛ عیسی محمد المنایی، مدیر اداره امور ایالات متحده در وزارت امور خارجه؛ و همه کارمندان وزارت امور خارجه صمیمانه تشکر می‌کنم. همچنان بطور ویژه قدردان جناب سرلشگر عبدا… المال، وزیر داخله و همه کارمندان این وزارتخانه هستم. از اداره گمرک، وزارت صحت، وزارت شهرنشینی و همه اشخاصی که در موفقیت این ماموریت بشردوستانه نقش داشتند، صمیمانه تشکر می‌کنم. بدون مشیت الهی و حمایت این اشخاص و نهادها، این وضعیت به بحران انسانی تبدیل می‌شد. از شما بسیار تشکر! خداوند رهبر، مردم و دولت قطر را حفظ کند.
نظرات بسته شده است.