اقدامات قومندانی سرحدی عراق برای بهبود روش‌های مقابله با تروریست‌ها و قاچاقبران
بعد از شکست نظامی داعش در عراق و از بین رفتن منابع مالی آن، گروپ‌‌های تروریست برای تامین مالی خود به تولید و قاچاق مواد مخدر روی آورده‌اند. منطقه شاهد موج بی‌سابقه سوء‌مصرف و قاچاق مواد مخدر است. این تشویش باعث شده است که موضوع تفتیش سرحدات به موضوعی اضطراری برای قوای امنیتی تبدیل شود. عراق طرحهای مهمی را برای کنترول مرز مشترک با سوریه انجام داده است. گروپ‌‌های تروریستی داعش حملات خود به خاک عراق در سال 2014 را از طریق این گذرگاه ترتیب داده بودند. یونیپاث با دگرجنرال محمد سکر السعیدی، قومندان قوای سرحدی عراق درباره مسائل امنیت مرزی و راه‌های جلوگیری از نفوذ و قاچاق، مصاحبه کرده است.
یونیپاث: به‌عنوان قومندان قوای سرحدی، نظر شما درباره موضوع امنیت سرحدات چیست؟
دگرجنرال السعیدی: ما پروگرام‌های مهمی برای کنترول سرحدات با کشورهای همسایه داریم. در این پروگرام‌ها استفاده از تکنالوژی های رایج در بیشتر کشورها و نیز سیستم هوشمند سرحدی، بشمول کمره، بی‌سرنشین و حسگر که زمینه‌ساز کاهش ضرورت به قوای بشری و تضمین کنترول دقیق سرحدات با کشورهای همسایه می‌شود، در نظر گرفته شده است. جنبه دوم، تکمیل پروسه تقویت حصار امنیتی است که کارآیی آن در کنار دیوار کانکریتی و خندق ثابت شده است. جنبه سوم به راه‌ها مربوط می‌شود. این سه ویژگی در همه سرحدات دیده می‌شود. نکته مهم برای ما تمرکز بر کنترول مرز عراق-سوریه است. این مرز تهدید مهمی برای کشور محسوب می‌شود. محافظت از مرز عراق-ایران که گذرگاه عبور غیرمجاز مواد مخدر و انسان است، نیز باید مورد توجه قرار بگیرد.
یونیپاث: قوای سرحدی عراق با چه تهدیدات امنیتی روبرو هستند؟
دگرجنرال السعیدی: مرز عراق-سوریه، در ناحیه شمال رود فرات، از القیم تا ربیعه، به محور اول تهدیدکننده امنیت مرز عراق است. مهم‌ترین دلیل خطرناک بودن این مرز فقدان یک دولت کارآمد در طرف سوریه برای کنترول نوار مرزی داخل سوریه است. البته قوای دموکراتیک سوریه فعال هستند ولی توانایی پذیرش مسئولیت کنترول نوار مرزی را ندارند. طول این مرز حدود 340 کیلومتر است. ولایات مرزی عراق با مشکل عدم‌امنیت و بی‌ثباتی و تحرک آزاد تروریست‌های داعش، و نیز وجود کمپ‌های اسکان فامیلهای داعشی و زندان‌های فعال، و نیز شرایط اقتصادی نامساعد سوریه که باعث هجوم آوارگان سوری به خاک عراق شده است، دست‌به‌گریبان هستند. همه این عوامل باعث شده است که این منطقه در کانون توجه ما قرار بگیرد.
یونیپاث: وجود کمپ پناهندگان الحول چه تاثیری بر امنیت مرز سوریه دارد؟
دگرجنرال السعیدی: الهول و کمپ‌های دیگر حدود 7 الی 8 کیلومتر با مرز عراق فاصله دارند. این فاصله، با توجه به فقدان دولت مقتدر در سوریه، بسیار کم است. بخش عمده‌ای از ساکنان الهول عراقی هستند. دیگر ساکنان تابعیت‌های مختلف دارند و، طبق معلومات دریافتی، فامیلهای داعش و اشخاصی که اندیشه‌های افراطی در سر دارند، جزو این ساکنان هستند. بنابراین، چنین کمپی را می‌توان مکتب افراط‌گرایی و بنیادگرایی فرض نمود. فارغ‌التحصیلان این مکتب، در صورت ناپایدار شدن شرایط داخلی کمپ، از آن خارج خواهند شد و به طرف مرز هجوم خواهند برد. این منطقه همین حالا تحت کنترول است ولی مواردی از نفوذ ساکنان کمپ از طرف مرز سوریه راپور شده است. با توجه به این که ما اقدامات مهمی برای کنترول این مرز انجام داده‌ایم، امنیت این مرز به بیش از 95% رسیده است. وجود اشخاص بنیادگرا با این نوع ایدیولوژی باعث تربیت نسلی از افراط‌گرایان در کمپ‌ها شده است که تهدیدی برای عراق و تمام منطقه محسوب می‌شوند. بنابراین، جامعه بین‌الملل وظیفه دارد که این کمپ‌ها را منحل کند و آوارگان را به جامعه بازگرداند. کشورها باید مسئولیت بازگرداندن شهروندان خود را به عهده بگیرند. البته عراق قبلاً تعداد چشمگیری از شهروندان خود را به کمپ الجدع موصل منتقل نموده است.
یونیپاث: عراق قصد دارد از کدام تکنالوژی‌‌ها برای حفظ امنیت سرحدات استفاده کند؟
دگرجنرال السعیدی: ما در پی به‌کارگیری تکنالوژی‌‌های پیشرفته مانند آنچه در کشورهای منطقه نظیر عربستان سعودی و اردن به کار گرفته می‌شود، هستیم. این شامل کمره‌های مادون سرخ پیشرفته، رادارهای تشخیص دوربرد و تکنالوژی شناسایی اهداف زمینی می‌شود. نخستین تکنالوژی مخصوص شناسایی اشخاص، موترها و اشیای متحرک، حتی حیوانات، است. رادارهایی برای شناسایی دقیق اهداف زمینی، هدف‌گیری و هدایت کمره‌ها و کاهش نیروی انسانی ساخته شده است. پس ما به کمره، رادار، بی‌سرنشین و حسگر ضرورت داریم. بسیاری از مناطق و کشورها از حصارهای سرحدات هوشمند و حسگرهای تشخیص حرکت استفاده می‌کنند ولی اولویت اصلی ما پوشش دادن به سرحدات به کمک کمره‌های پیشرفته است. بی‌سرنشین می‌تواند امنیت مناطق را از راه دور تامین کند و بخش پهناوری از سرحدات را بصورت عمقی و عرضی پوشش دهد.
یونیپاث: آیا بهره‌برداری از بی‌سرنشین‌ها به عهده قومندانی سرحدی است یا این وظیفه به قوای هوایی اردو یا قوای هوایی سپرده شده است؟
دگرجنرال السعیدی: هدف ما طیاره‌های بی‌سرنشین کوچکی است که محدوده حدوداً 25-30 کیلومتری را پوشش می‌دهند. قومندانی سرحدی می‌تواند از این نوع بی‌سرنشین‌ها استفاده کند. ما از توان تکنالوژی معلومات، فرقهٔ طیاره‌های بی‌سرنشین، و خود طیاره‌های بی‌سرنشین مستفید هستیم ولی برد آنها محدود است و به 5 الی 6 کیلومتر می‌رسد. البته، ما به بی‌سرنشین‌هایی با برد بیشتر و زمان پرواز طولانی‌تر ضرورت داریم تا امکان تامین امنیت عمقی سرحدات، اجرای ماموریت‌های شناسایی و ثبت و تفتیش اهداف از طرف مرز سوریه یا در امتداد نوار مرزی بین برجک‌های مرزی دورافتاده فراهم شود.
یونیپاث: تا نقطه رسیدن به این تکنالوژی‌‌ها چقدر فاصله دارید؟
دگرجنرال السعیدی: دولت عراق و صدراعظم و وزیر داخله مساعی قابل توجهی برای حمایت از قومندانی سرحدی در مسیر تامین امکانات نگهداری از سرحد عراق و برآورده ساختن الزامات مرتبط انجام داده‌اند. به باور من، اقدامات ما در سال گذشته در قسمت اجرای طرحهای تقویت سرحدات در تاریخ ملت عراق بی‌سابقه بوده است. برای نخستین بار، مساعی چشمگیر و طرحهای مهمی در حوزه سرحدات، بخصوص سرحد عراق-سوریه، صورت گرفته و اجرا شده است. ما در کوشش هستیم تا سرحد عراق-سوریه را با سیستم کارآمد موانع، به طول حدود 340 کیلومتر، بشمول خندقی به عرض 3 و عمق 3 متر، و پشته شرقی به ارتفاع 3 متر، و مجموعه‌ای از حصارهای ساخته‌شده با سیم‌خاردار، پوشش بدهیم. در هر 1,000 تا 1,500 متر، نقاط تقویت‌شده و برجک‌های کانکریتی مستقر می‌شود. کمره‌های گرمایی، یکی بعد از دیگری، در نوار مرزی سوریه مستقر شد تا تمام سرحد را پوشش بدهد. طرح مهم فعلی، ایجاد دیوار کانکریتی در سرحد عراق-سوریه است. این دیوار مانع کارآمدی برای جلوگیری از نفوذ و قاچاق و تقویت موضع دفاعی ما، بعد از ساخت بیش از 140 کیلومتر دیوار در امتداد سرحد عراق-سوریه، خواهد بود. می‌خواهم به نکته مهم دیگری نیز اشاره کنم. قومندانی سرحدی دارای یک کارخانه تولید سازه‌های کانکریتی آماده است که وظیفه تولید دیوار را به عهده دارد و کار در نوار مرزی از کوه سنجار تا ربیعه ادامه دارد. ما این سیستم استحکامات را در سرحد سوریه به کار گرفته‌ایم. پروسه استقرار این سیستم در سرحد طرف ایران نیز در جریان است. ما کمره‌های گرمایی را از منطقه راس‌البیشه در بصره تا استان سلیمانیه نصب کرده‌ایم و تمام منطقه را با کمره‌های همپوشان پوشش داده‌ایم. ضمناً، در تمام منطقه برجک‌های کانکریتی دایر کرده‌ایم. ساخت پوسته‌های پولیس و سازه‌های الحاقی برای سرحد عراق نیز آغاز شده است. این سازه‌ها در سه بخش مستقر خواهند شد: نخست، سرحدات ما با ترکیه و ایران. عراق قراردادهایی را با شرکت‌های تخصصی برای ساخت 240 مرکز پولیس در امتداد تمام سرحد عراق با کشورهای همسایه منعقد نموده است. این دستاورد کلانی است. در مورد سرحد با ایران، ما دو طرح در استان میسان، به طول 200 کیلومتر، اجرا نموده‌ایم. طرح اول شامل حصار امنیتی ساخته‌شده با سیم‌خاردار، و طرح دوم شامل حصار PRC است که روند اجرای آن به مراحل نهایی رسیده است. ما در امتداد مرز عراق و ایران از الشیب تا سلیمانیه سرکی را به طول 650 کیلومتر اعمار نموده و هزاران مین باقیمانده از جنگ ایران و عراق را خنثی کرده و امروز بر روی آن استحکاماتی بنیاد کرده ایم. در همه سرحدات ما، اقدامات چشمگیری در جریان است.
یونیپاث: چه تعلیمات تخصصی به قوای سرحدی داده می‌شود؟
دگرجنرال السعیدی: فارغ‌التحصیلان کالج پولیس یا موسسه عالی، بعد از خاتمه یافتن دوره تعلیمی، وارد دوره تخصصی می‌شوند. این قوا در مدت خدمت خود و بعد از هر نوبت ترفیع، دوره‌های مختلفی را سپری می‌کنند. همچنان، همه اعضای ما در دوره‌های دسته بندی ثبت‌نام می‌کنند. ما چهار مکتب در قومندانی سرحدی داریم که مصروف تعلیم اعضای صنوف جدید و برگزاری دوره‌های انکشاف و دوره‌های تحت‌پوشش پروگرام تعلیمی تخصصی هستند. پروسه تربیت و تقویت صاحب‌منصبان و اعضای سرحدی در طول سال ادامه دارد.
یونیپاث: قوای سرحدی چگونه معلومات در اختیار خود را به دیگر نهادهای امنیتی کشور منتقل می‌کند؟
دگرجنرال السعیدی: البته، قومندانی سرحدی بخشی از دستگاه امنیتی کشور است. سطح هماهنگی بین نهادهای مرتبط بالاست و ما، همانند نهادهای دیگر، از رابط قومندانی سرحدی که همان وزارتخانه و «عملیات مشترک» است، استفاده می‌کنیم. بنابراین، ما بیشتر راپور‌های معلوماتی مربوط به سرحدات را از طریق این رابط و «معلومات عملیات مشترک» دریافت می‌کنیم. همه نهادهای معلوماتی راپور‌های لازم را به ما ارائه می‌کنند.
یونیپاث: آیا تا فعلاً از معلومات دریافتی از نهادهای دیگر برای جلوگیری از اجرای عملیات قاچاق مواد مخدر یا سلاح استفاده کرده‌اید؟
دگرجنرال السعیدی: قطعاً، مرز سوریه تحت نظارت نهادهای معلوماتی مانند «اداره امنیت ملی» و «اداره معلومات ملی عراق» است. معلومات قبلی زمینه‌ساز اجرای موفق بسیاری از عملیات‌ها بوده است. بطورمثال، بر اساس راپور‌های معلوماتی دقیق دریافتی از «سرویس امنیت ملی» درباره محموله حشیش، عملیاتی در مرز ایران اجرا شد. با همکاری «اداره امنیت ملی» در بصره، سعی برای قاچاق این محموله از طرف ایران و از طریق شط‌العرب، ناکام ماند. این معلومات را «اداره امنیت ملی» به کمک قوای اجرایی، یعنی «قوای سرحدی»، ارائه کرد. این هماهنگی کاملاً مسلکی همواره زمینه‌ساز موفقیت عملیات‌های رهگیری قاچاقبران مواد مخدر یا دیگر مواد ممنوعه ورودی از طرف ایران، بوده است.
یونیپاث: آیا می‌توانید درباره موفقیت‌های مربوط به جلوگیری از عبور تروریست‌ها و قاچاقبران از سرحدات توضیح بدهید؟
دگرجنرال السعیدی: نخستین منبع تهدید همان سرحد سوریه، از القیم تا ربیعه، است. امروز، ما به نرخ مطوب کنترول این سرحد دست یافته‌ایم و می‌توانیم مانع نفوذ و قاچاق به/از عراق شویم. قایل یادآوری است که در دو سال گذشته شاهد موفقیت‌های چشمگیری در قسمت کنترول سرحدات بوده‌ایم. ما از حمایت شرکای خود مستفید بوده‌ایم و امیدواریم که بتوانیم از توان «اداره مقابله با تهدیدات دفاعی ایالات‌متحده» (DTRA) در قسمت نصب سیستم‌‌های کمره مادون سرخ که 162 کیلومتر از این خط مرزی طولانی را پوشش می‌دهد، مستفید شویم. نصب این کمره‌ها نتایج فوق‌العاده‌ای در مناطق سرحدی نزدیک سوریه و ایران در پی خواهد داشت. امسال، استحکامات و اقدامات پیش‌گفته نتایج چشمگیری داشت که از آنها می‌توان به نصب کمره، نصب برجک پهره‌داری، ساخت پایگاه‌های مرزی و تقویت جزوتام‌ها از طریق تعلیم و حفظ آمادگی رزمی و نظارت بر سطح آمادگی اشاره کرد. بنابراین، ما سرحدات خود را به شکل کاملاً موثری در مقابل نفوذ و قاچاق تقویت کرده‌ایم.
یونیپاث: قوای سرحدی اردن اقدامات صورت‌گرفته در قسمت استفاده از بی‌سرنشین و پاراگلایدر برای قاچاق مواد مخدر را ناکام گذاشته است. آیا قوای سرحدی عراق نیز به موفقیت‌های مشابهی دست یافته است؟ آیا حسگرها توانایی تشخیص این تهدیدات را دارند؟
دگرجنرال السعیدی: ما از این نوع عملیات‌ها که از سوریه نشات می‌گیرد و با مقاومت قوای اردنی روبرو شده است، آگاه هستیم. این طیاره‌های بدون سرنشین به اندازه اسباب‌بازی‌های اطفال هستند که از خانه‌ها به هوا پرتاب شده و به دلیل سرعت و اندازه کوچک شان، ردیابی و سقوط دادن آنها کار دشواری است. از این روش می‌توان در مناطق مسکونی که به یکدیگر نزدیک هستند استفاده کرد، ولی در نزدیکی سرحدات بین‌المللی ما به‌ندرت قریه دیده می‌شود. این بی‌سرنشین‌های کوچک ظرفیت حمل بسیار کمی، در حد کیلوگرام دارند و استفاده از آنها مستلزم این است که خانه‌ها در نزدیکی یکدیگر باشند. ما دو منطقه شهری ربیعه و القیم را در نزدیکی سرحد سوریه داریم که اقدامات معلوماتی ما متمرکز بالای این دو منطقه است. ما ساخت دیوار مانع کانکریتی 12 کیلومتری در طرف شمال و جنوب فرات، در باغوز، را آغاز کرده‌ایم تا بتوانیم مانع قاچاق و نفوذ از مناطق اطراف قریه‌های عراق و سوریه شویم. در مورد استفاده از بی‌سرنشین، نشانه‌ای از تهدید در این راستا دیده نمی‌شود.
یونیپاث: در مورد نقش پشتیبانی قوای هوایی عراق
و قوای هوایی اردو توضیح بدهید.
دگرجنرال السعیدی: ما، از طریق قومندانی عملیات مشترک، با همه سرویس‌های امنیتی همکاری مناسبی داریم و هر بار که خواستار کمک، بخصوص در نواحی متروک اطراف انبار و الجزیره که پناهگاه عوامل داعش هستند، شده‌ایم، قوای هوایی و قوای هوایی اردو، از طریق قومندانی عملیات مشترک، پشتیبانی به موقع را به جزوتام‌های ما ارائه کرده‌اند.
یونیپاث: همکاری امنیتی شما با دیگر کشورهای منطقه در چه سطحی است؟
دگرجنرال السعیدی: سرحدات عراق بصورت فدرال اداره می‌شود. دفتر قومندانی سرحدی برای نظارت بر پروسه هدایت و کنترول همه بخش‌های نزدیک به سرحدات کشورهای همسایه، تشکیل شد. طول سرحدات مشترک ما با کشورهای همسایه به 3,700 کیلومتر می‌رسد. در مورد همکاری ما با همسایگان، ما میکانیزم خاصی برای همکاری‌های سرحدی با مدیران و قومندانان سرحدی این کشورها در نظر گرفته‌ایم. این همکاری از سطح صاحب‌منصب رابط آغاز می‌شود. صاحب‌منصب رابط مسئول برقراری ارتباط با صاحب‌منصب همتا در کشور مقابل است. در اولین فرصت وقوع حادثه در نواحی سرحدی، صاحب‌منصب رابط به‌سرعت با همتای خود ارتباط برقرار می‌کند. صاحب‌منصب رابط می‌تواند خواستار برگزاری جلسه فوری در مکان مناسب برای رسیدگی به حوادث امنیتی شود. صاحب‌منصب رابط منطقه مرزی هر شش ماه یک بار نشستی با همتایان خود در کشورهای همسایه برگزار می‌کند. قومندانان منطقوی سرحدی و همتایان آنها نیز نشست‌های مشابهی را برگزار می‌کنند. قومندانان هر سال جلسات دوجانبه‌ای را، یک بار در کشور مقابل و یک بار در این کشور، برگزار می‌کنند. ضمناً، مسئولین سرحدی کشورهای همسایه پیوسته با یکدیگر در ارتباط هستند. ما برای رسیدگی به مشکلاتی که فراتر از سطح اختیارات قومندانان لوا و منطقه است، به مناطق سرحدی سفر می‌کنیم. سطح هماهنگی بالاست. روابط این کشورها با عراق مبتنی بر حسن‌نیت است. سطح هماهنگی با همه مسئولین سرحدی، از ایران تا کویت، عربستان سعودی، اردن و نیز جنوب سوریه، بالاست.
یونیپاث: درباره بازدید خود از اداره گمرک و قوای سرحدی ایالات‌متحده، در آریزونا، چه نظری دارید؟
دگرجنرال السعیدی: ما از بیش از یک مرکز، بشمول یک گذرگاه سرحدی، بازدید کردیم که این بازدیدها بسیار موثر بود. آنها فعالیت‌های خود در آن گذرگاه مرزی، که همان گذرگاه مرزی ایالات‌متحده-مکزیک و ویژه جابجایی اشخاص و اجناس بود، را به ما نشان دادند. ما با میکانیزم بازرسی موترها و اجناس، بخصوص ترکاری‌باب ورودی به این گذرگاه و نیز میکانیزم بازرسی مردم، آشنا شدیم. این تجربه برای ما بسیار ارزشمند بود. در آریزونا، ما از اداره قومندانی و کنترول که مسئول نوار مرزی 400 کیلومتری بود بازدید کردیم و آنها درباره فعالیت‌های این مرکز توضیحاتی به ما ارائه کردند. ما از نوار مرزی، یکی از نقاط سرحدی آریزونا، بازدید کردیم و آنها درباره فعالیت‌های خود توضیح دادند. ما همچنان با مسائل انجینری، طراحی و کارکرد دیوار جداسازی آشنا شدیم. ما از مرکز کنترول میدانی که مسافتی به طول 30 کیلومتر را پوشش می‌دهد بازدید کردیم. آنها ما را با سیستم کنترول و کمره آشنا نمودند. گروپ امریکایی درباره روش مقابله با تونل‌های قاچاق توضیحاتی ارائه نمودند و ما از یکی از این تونل‌ها، در نزدیکی گذرگاه مرزی، بازدید کردیم. ما درس‌های بسیاری از پروسیجرهای سرحدی آنها گرفتیم: تجربه فوق‌العاده، امکانات عالی، و بهره‌برداری مناسب از تکنالوژی‌‌های جدید. ما همچنان با شیوه‌های آنها در قسمت مدیریت مهاجرین، پناهندگان و توقیفگاه‌ها آشنا شدیم. حرفوی‌گرایی کارمندان، در چارچوب قانون، برای ما جالب بود.
یونیپاث: درباره همکاری شما با ایالات‌متحده در قسمت پشتیبانی از قوای سرحدی توضیح بدهید.
دگرجنرال السعیدی: پروگرام «تامین مالی نظامی خارجی» (FMF) ایالات‌متحده و DTRA نقش مهمی در حمایت از قومندانی سرحدی دارند، چون قومندانی سرحدی خط مقدم دفاع از وطن محسوب می‌شود. بنابراین، اهمیت فعالیت آن کمتر از دیگر دستگاه‌های امنیتی نیست و حتی، از جهاتی، ممکن است بالا‌تر باشد. بدون کنترول سرحدات، هیچ کشوری ثبات امنیتی یا اقتصادی نخواهد داشت. طرف امریکایی نیز همین دیدگاه را دارد. پشتیبانی ارائه‌شده به قومندانی سرحدی چشمگیر بوده است. نخست، ما اعضای خود را در قالب حدوداً 11 دوره تعلیمی در اردن تعلیم دادیم. DTRA و FMF سرحدات را به تجهیزات کارآمد انجینری مانند بولدوزر، موترهای باربری و مخازن آب مجهز کردند. چشم‌انداز طرح DTRA بشمول تامین پوشش با کمره 162 کیلومتر از خط مرزی عراق-سوریه است. ما به کمک‌های ایالات‌متحده ضرورت جدی داریم و از این کشور قدردانی می‌کنیم. تجهیزات امریکایی نقش مهمی در کنترول سرحدات سوریه و ایران دارند. ما امیدوار هستیم که بتوانیم این همکاری را به نفع هر دو کشور گسترش دهیم.
نظرات بسته شده است.