جلب حمایت زنان

تربیت مبلغ زن در قوای مسلح اردن برای ارائه مشوره به عساکر و قوای غیرنظامی

یونیپاث با ‌بریدجنرال‌ ‌جنرال‌‌ داکتر ابراهیم سعید ابوعقب، رئیس پوهنتون مطالعات اسلامی شاهزاده حسن؛ دگروال محمد علی الشراع، معاون رئیس پوهنتون؛ و جگرن خالد البتوش، از مدرسین پوهنتون برای گفتگو درباره پروگرام تربیت زنان مبلغ با هدف خدمت در قوای مسلح پادشاهی اردن هاشمی ملاقات کرد.

یونیپاث : درباره تربیت زنان مبلغ در قوای مسلح اردن توضیحاتی به ما بدهید. این مفکوره‌ از کجا شکل گرفت و کدام اهداف را تعقیب می‌کند؟

‌بریدجنرال‌ ابراهیم:‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬خداوند‭ ‬بخشنده‭ ‬مهربان،‭ ‬مفکوره‌‭ ‬مبلغین‭ ‬زن‭ ‬تا‭ ‬اندازه‭ ‬ای‭ ‬نتیجه‭ ‬شناسایی‭ ‬این‭ ‬ضرورت‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬عساکر‭ ‬زن‭ ‬قوای‭ ‬مسلح‭ ‬به‭ ‬تبلیغ‭ ‬مذهبی‭ ‬و‭ ‬حمایت‭ ‬معنوی‭ ‬ضرورت‌‭ ‬دارند‭. ‬ما‭ ‬شروع‭ ‬به‭ ‬استخدام‭ ‬مبلغین‭ ‬زن‭ ‬نظامی‭ ‬و‭ ‬غیرنظامی‭ ‬کردیم‭ ‬و‭ ‬وظایفی‭ ‬متناسب‭ ‬با‭ ‬ضروریات‭ ‬کارمندان‭ ‬رسمی‭ ‬زن‭ ‬به‭ ‬هدایت‭ ‬مذهبی‭ ‬به‭ ‬آنها‭ ‬سپردیم‭. ‬درست‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬وظایف‭ ‬آنها‭ ‬با‭ ‬وظایف‭ ‬امامان‭ ‬در‭ ‬قوای‭ ‬مسلح‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬تداخل‭ ‬داشته‭ ‬باشد،‭ ‬ولی‭ ‬ما‭ ‬تشخیص‭ ‬دادیم‭ ‬که‭ ‬زنان‭ ‬به‭ ‬طور‭ ‬کلی‭ ‬ترجیح‭ ‬می‌دهند‭ ‬که‭ ‬مشکلات‭ ‬مربوط‭ ‬به‭ ‬زنان‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬مبلغین‭ ‬زن‭ ‬در‭ ‬میان‭ ‬بگذارند‭. ‬قبلاً‭ ‬دوره‭ ‬آماده‌سازی‭ ‬برای‭ ‬مبلغین‭ ‬محصل‭ ‬برگزار‭ ‬نمی‌شد‭. ‬در‭ ‬واقع،‭ ‬بعضی‭ ‬از‭ ‬آنها‭ ‬در‭ ‬بخش‌های‭ ‬دیگری‭ ‬کار‭ ‬می‌کردند‭ ‬و‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬فارغ‌التحصیلی‭ ‬از‭ ‬تخصص‭ ‬یا‭ ‬رشته‭ ‬تحصیلی‭ ‬خود‭ -‬شریعت‭ ‬اسلامی‭- ‬استفاده‭ ‬نمی‌کردند‭. ‬بنابراین،‭ ‬ما‭ ‬وظایف‭ ‬و‭ ‬کارکردهایی‭ ‬متناسب‭ ‬با‭ ‬دایره‭ ‬مطالعات‌شان‭ ‬به‭ ‬آنها‭ ‬سپردیم‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬آنها‭ ‬مبلغ‭ ‬ساختیم‭.‬

یونیپاث : مشکلات پیش روی استاجران چی بود؟

‌بریدجنرال‌ ابراهیم:‭ ‬آنها‭ ‬در‭ ‬ابتدا‭ ‬دچار‭ ‬مشکلاتی‭ ‬بودند،‭ ‬چون‭ ‬ما‭ ‬می‌خواستیم‭ ‬که‭ ‬آنها‭ ‬در‭ ‬دوره‌های‭ ‬تعلیمی‭ ‬ثبت‭ ‬نام‭ ‬کنند‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬امتحانات‭ ‬سالانه‭ ‬تعیین‭ ‬صلاحیت‭ ‬اشتراک‭ ‬کنند‭. ‬ما‭ ‬اکنون‭ ‬در‭ ‬حال‭ ‬برگزار‭ ‬کردن‭ ‬نخستین‭ ‬دوره‭ ‬تعیین‭ ‬صلاحیت‭ ‬مبلغین‭ ‬هستیم‭ ‬که‭ ‬بشمول‭ ‬تعلیم‭ ‬دروس‭ ‬اصلی‭ ‬موردضرورت‭ ‬برای‭ ‬تبلیغ،‭ ‬مثل‭ ‬ارائه‭ ‬موعظه‭/‬نصیحت،‭ ‬تدریس‭ ‬و‭ ‬موضوعاتی‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬قبیل‭ ‬می‌شود‭. ‬ما‭ ‬این‭ ‬پروگرام‭ ‬را‭ -‬با‭ ‬در‭ ‬نظر‭ ‬گرفتن‭ ‬موفقیت‌های‭ ‬تحصیلی‭ ‬و‭ ‬تجربه‭ ‬کاری‭ ‬آنها‭- ‬به‭ ‬اصول‭ ‬اساسی‭ ‬در‭ ‬سطحی‭ ‬مقدماتی‭ -‬و‭ ‬نی‭ ‬پیشرفته‭- ‬محدود‭ ‬کردیم‭. ‬این‭ ‬پروگرام‭ ‬بشمول‭ ‬درسهای‭ ‬تعلیم‭ ‬ایدئولوجیک‭ ‬با‭ ‬محوریت‭ ‬افراط‌گرایی‭ ‬است،‭ ‬چون‭ ‬ما‭ ‬افراط‌گرایی‭ ‬را‭ ‬آفتی‭ ‬می‌دانیم‭ ‬که‭ ‬زنان‭ ‬را‭ ‬نیز‭ ‬تحت‭ ‬تاثیر‭ ‬قرار‭ ‬می‌دهد‭. ‬افراط‌گرایی،‭ ‬که‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬زنان‭ ‬و‭ ‬مردان‭ ‬را‭ ‬آلوده‭ ‬کند،‭ ‬از‭ ‬فهم‭ ‬غلط‭ ‬از‭ ‬اسلام‭ ‬نشأت‭ ‬می‌گیرد‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬سؤتفاهم‭ ‬هر‭ ‬دو‭ ‬جنسیت‭ ‬را‭ ‬شامل‭ ‬می‌شود‭. ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬که‭ ‬زنان‭ ‬جزء‭ ‬جدایی‌ناپذیر‭ ‬جامعه‭ ‬هستند،‭ ‬ما‭ ‬موضوعات‭ ‬مربوط‭ ‬به‭ ‬محافظت‭ ‬از‭ ‬زنان‭ ‬در‭ ‬مقابل‭ ‬افراط‌گرایی‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬دوره‭ ‬مقدماتی‭ ‬گنجانده‌ایم‭.‬

در‭ ‬واقع،‭ ‬استاجران‭ ‬در‭ ‬ابتدا‭ ‬کمی‭ ‬به‭ ‬تشویش‭ ‬بودند‭ ‬ولی‭ ‬بعداً‭ ‬درخواست‭ ‬آنها‭ ‬برای‭ ‬تمدید‭ ‬دوره‭ ‬ما‭ ‬را‭ ‬متعجب‭ ‬ساخت‭. ‬به‭ ‬نظر‭ ‬من،‭ ‬آنها‭ ‬اهمیت‭ ‬آنجه‭ ‬درین‭ ‬پوهنتون‭ ‬را‭ ‬فرا‭ ‬گرفته‭ ‬بودند‭ ‬درک‭ ‬کردند‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬همین‭ ‬دلیل‭ ‬خواستار‭ ‬آموختن‭ ‬درسهای‭ ‬بیشتری‭ ‬هستند‭. ‬چرا؟‭ ‬وقتی‭ ‬مبلغ‭ ‬با‭ ‬دانش‭ ‬عمیق‭ ‬به‭ ‬ایفای‭ ‬وظایف‭ ‬خود‭ ‬بپردازد،‭ ‬می‌تواند‭ ‬به‭ ‬ابهامات،‭ ‬بخصوص‭ ‬موضوعات‭ ‬مطرح‭ ‬شده‭ ‬از‭ ‬طرف‭ ‬افراط‌گرایان،‭ ‬جواب‌‭ ‬دهد‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬روند‭ ‬به‭ ‬تقویت‭ ‬اعتماد‭ ‬به‭ ‬نفس‭ ‬مبلغ‭ ‬باعث‭ ‬رسیدگی‭ ‬به‭ ‬امور‭ ‬ارتداد‭ ‬می‌شود‭. ‬موضوعات‭ ‬مربوط‭ ‬به‭ ‬ارتداد‭ ‬همیشه‭ ‬وجود‭ ‬دارد‭. ‬بنابراین،‭ ‬ما‭ ‬ضرورت‌‭ ‬مبرم‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬پروگرام‭ ‬را‭ ‬احساس‭ ‬کردیم‭ ‬و‭ ‬برای‭ ‬ادامه‭ ‬دادن‭ ‬این‭ ‬دوره‌ها‭ ‬انگیزه‭ ‬پیدا‭ ‬کردیم‭.‬

یونیپاث : دگروال محمد به موضوع تردید اشاره نمود. یعنی استاجران در ابتدا از ورود به موضوعات مذهبی هراس داشتند؟

‌بریدجنرال‌ ابراهیم:‭ ‬اصلاً‭. ‬موضوع‭ ‬ترس‭ ‬از‭ ‬تعلیم‭ ‬مذهبی‭ ‬نبود،‭ ‬بلکه‭ ‬ترس‭ ‬ناشی‭ ‬از‭ ‬نداشتن‭ ‬تجربه‭ ‬در‭ ‬تخصص‭ ‬جدید‭ ‬و‭ ‬بی‌سابقه‭ ‬بودن‭ ‬این‭ ‬نوع‭ ‬دوره‭ ‬بود‭. ‬بخصوص‭ ‬این‭ ‬موضوع‭ ‬مطرح‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬آنها‭ ‬رشته‭ ‬اصلی‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬تغییر‭ ‬داده‭ ‬بودند‭ ‬و‭ ‬اکنون‭ ‬در‭ ‬رشته‭ ‬متفاوتی‭ ‬تخصص‭ ‬کسب‭ ‬میکنند‭. ‬بعضی‭ ‬از‭ ‬آنها‭ ‬قبل‭ ‬از‭ ‬ورود‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬عرصه‭ ‬به‭ ‬اموری‭ ‬مثل‭ ‬کارمندی‭ ‬دفتری‭ ‬و‭ ‬نرسینگی‭ ‬پرداخته‭ ‬بودند‭. ‬به‭ ‬عبارت‭ ‬دیگر،‭ ‬قادر‭ ‬به‭ ‬پرداختن‭ ‬به‭ ‬حرفه‭ ‬مذهبی‭ ‬نبودند‭ ‬و‭ ‬تا‭ ‬اندازه‭ ‬ای‭ ‬از‭ ‬دایره‭ ‬شریعت‭ ‬و‭ ‬حقوق‭ ‬اسلامی‭ ‬دور‭ ‬مانده‭ ‬بودند‭. ‬آنها‭ ‬اکنون‭ ‬در‭ ‬دوره‌های‭ ‬بازآموزی‭ ‬و‭/‬یا‭ ‬تقویت‭ ‬دانش‭ ‬اشتراک‭ ‬می‌کنند‭. ‬آنها‭ ‬در‭ ‬ابتدا‭ ‬کمی‭ ‬به‭ ‬تشویش‭ ‬بودند‭ ‬ولی‭ ‬در‭ ‬ادامه‭ ‬تحت‭ ‬تاثیر‭ ‬اطلاعاتی‭ ‬که‭ ‬فرا‭ ‬گرفتد‭ ‬قرار‭ ‬گرفته‭ ‬و‭ ‬اهمیت‭ ‬این‭ ‬دوره‭ ‬در‭ ‬کسب‭ ‬آمادگی‭ ‬برای‭ ‬ایفای‭ ‬وظایف‭ ‬مربوط‭ ‬به‭ ‬تعلیم‭ ‬مذهبی‭ ‬به‭ ‬زنان‭ ‬را‭ ‬درک‭ ‬کردند‭.‬

یونیپاث : آیا مبلغین زن می‌توانند در مناطق جنگی یا کشورهایی مثل افغانستان فعالیت کنند؟

‌بریدجنرال‌ ابراهیم:‭ ‬قطعاً‭. ‬قبل‭ ‬از‭ ‬متوسل‭ ‬شدن‭ ‬به‭ ‬زور،‭ ‬ابتدا‭ ‬باید‭ ‬گفتمان‭ ‬و‭ ‬همکاری‭ ‬برای‭ ‬نفوذ‭ ‬به‭ ‬قلب‭ ‬و‭ ‬ذهن‭ ‬مردم‭ ‬را‭ ‬امتحان‭ ‬کنیم‭. ‬خواهران‭ ‬و‭ ‬دختران‭ ‬اردنی‭ ‬ما‭ ‬در‭ ‬افغانستان‭ ‬در‭ ‬کنار‭ ‬ما‭ ‬بودند‭ ‬و‭ ‬سنت‌های‭ ‬مردم‭ ‬افغانستان‭ ‬را‭ ‬شاهد‭ ‬بودند‭. ‬افغان‌ها‭ ‬اجازه‭ ‬نمی‌دهند‭ ‬که‭ ‬یک‭ ‬مرد‭ ‬به‭ ‬تنهایی‭ ‬وارد‭ ‬خانه‭ ‬آنها‭ ‬شود،‭ ‬ولی‭ ‬اگر‭ ‬زنی‭ ‬همراه‭ ‬آن‭ ‬مرد‭ ‬باشد،‭ ‬از‭ ‬آنها‭ ‬استقبال‭ ‬می‌کنند‭. ‬به‭ ‬این‭ ‬ترتیب،‭ ‬زنان‭ ‬مبلغ‭ ‬می‌توانند‭ ‬با‭ ‬زنان‭ ‬خانه‌دار‭ ‬یا‭ ‬دیگر‭ ‬زنان‭ ‬خانه‭ ‬گفتگو‭ ‬کنند‭. ‬این‭ ‬به‭ ‬فرهنگ‭ ‬آنها‭ ‬مربوط‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬ما‭ ‬برای‭ ‬تعامل‭ ‬با‭ ‬مردم‭ ‬باید‭ ‬ابتدا‭ ‬فرهنگ‭ ‬آنها‭ ‬را‭ ‬بشناسیم‭ ‬و‭ ‬مراعات‭ ‬کنیم‭. ‬ما‭ ‬باید‭ ‬به‭ ‬سنت‌ها‭ ‬و‭ ‬رسوم‭ ‬آنها‭ ‬احترام‭ ‬بگذاریم‭. ‬بطورمثال،‭ ‬اگر‭ ‬در‭ ‬حدود‭ ‬ساعت‭ ‬1‭ ‬الی‭ ‬2‭ ‬بعد‭ ‬ازچاشت‭ ‬به‭ ‬ملاقات‭ ‬یک‭ ‬مرد‭ ‬افغان‭ ‬بروید‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬پذیرفتن‭ ‬دعوت‭ ‬او‭ ‬برای‭ ‬صرف‭ ‬غذا‭ ‬خودداری‭ ‬کنید،‭ ‬این‭ ‬رفتار‭ ‬شما‭ ‬توهین‭ ‬محسوب‭ ‬می‌شود؛‭ ‬گویا‭ ‬به‭ ‬روی‭ ‬او‭ ‬با‭ ‬سیلی‭ ‬زده‌اید‭. ‬این‭ ‬سنتی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬ما‭ ‬باید‭ ‬بیاموزیم‭. ‬اگر‭ ‬این‭ ‬را‭ ‬نمی‌دانستم،‭ ‬ممکن‭ ‬بود‭ ‬دعوت‭ ‬آنها‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬هدف‭ ‬صرفه‌جویی‭ ‬در‭ ‬غذای‭ ‬فامیل‌‭ ‬رد‭ ‬کنم‭. ‬همچنان،‭ ‬طبق‭ ‬فرهنگ‭ ‬افغانی،‭ ‬مردی‭ ‬که‭ ‬می‌خواهد‭ ‬به‭ ‬ملاقات‭ ‬فامیل‌‭ ‬مرد‭ ‬دیگری‭ ‬برود،‭ ‬باید‭ ‬زنی‭ ‬را‭ ‬همراه‭ ‬خود‭ ‬ببرد‭ ‬تا‭ ‬امکان‭ ‬معاشرت‭ ‬با‭ ‬اعضای‭ ‬اناث‭ ‬فامیل‌‭ ‬فراهم‭ ‬شود‭.‬

یونیپاث : زنان مبلغ چی‌قسم می‌توانند زنان افراط‌گرای ذیدخل در تروریزم‌، همدل با آرمان‌های تروریستان یا زنان ازدواج کرده با تروریست‌ها را متقاعد به انصراف و تغییر مسیر کنند؟

جگرن خالد:‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬خداوند‭ ‬بخشنده‭ ‬مهربان،‭ ‬ضمن‭ ‬تایید‭ ‬گفته‌های‭ ‬برادرم‭ ‬داکتر‭ ‬ابراهیم،‭ ‬اضافه‭ ‬می‌کنم‭ ‬که‭ ‬چندین‭ ‬عامل‭ ‬برای‭ ‬اتخاذ‭ ‬تصمیم‭ ‬اجرای‭ ‬پروگرام‭ ‬تربیت‭ ‬زنان‭ ‬مبلغ‭ ‬و‭ ‬ایجاد‭ ‬ارتباط‭ ‬با‭ ‬زنان‭ ‬در‭ ‬همه‭ ‬جایگاه‌های‭ ‬قوای‭ ‬مسلح‭ ‬اردن‭ ‬به‭ ‬ما‭ ‬انگیزه‭ ‬داد‭. ‬حضور‭ ‬همه‌جانبه‭ ‬زنان‭ ‬در‭ ‬کنار‭ ‬مردان‭ ‬در‭ ‬جامعه‭ ‬امروزی‭ ‬و‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬حقوق‭ ‬طبیعی‌شان،‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬عوامل‭ ‬بود‭. ‬بنابراین،‭ ‬تصمیم‭ ‬گرفتیم‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬آنها‭ ‬در‭ ‬اجرای‭ ‬وظایف‭ ‬تبلیغی،‭ ‬بخصوص‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬شرایط‭ ‬بحرانی،‭ ‬کمک‭ ‬کنیم‭ ‬چون‭ ‬می‌دانیم‭ ‬که‭ ‬زنان‭ ‬نیز‭ ‬درگیر‭ ‬موضوع‭ ‬افراط‌گرایی‭ ‬هستند‭. ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬زنان‭ ‬با‭ ‬دستاویز‭ ‬‮«‬جهاد‭ ‬جنسی‮»‬‭ ‬وارد‭ ‬گروپ‌های‭ ‬افراط‌گرا‭ ‬شده‌اند‭. ‬بنابراین،‭ ‬احساس‭ ‬کردیم‭ ‬که‭ ‬باید‭ ‬به‭ ‬زنان‭ ‬ذریعه‭ ‬ترویج‭ ‬فرهنگ‭ ‬صلح،‭ ‬همزیستی‭ ‬و‭ ‬رواداری‭ ‬در‭ ‬عرصه‭ ‬محافظت‭ ‬از‭ ‬صحت‭ ‬فکر‭ ‬کمک‭ ‬کنیم‭ ‬و‭ ‬آنها‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬سلاح‭ ‬آگاهی‭ ‬و‭ ‬دانش‭ ‬مجهز‭ ‬کنیم‭. ‬این‭ ‬پروگرام‭ ‬زمینه‌ساز‭ ‬رسیدن‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬هدف‭ ‬خواهد‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬مبلغین‭ ‬زن‭ ‬می‌توانند‭ ‬تحول‭ ‬مطلوب‭ ‬را‭ ‬ایجاد‭ ‬کنند‭. ‬می‌دانیم‭ ‬که‭ ‬زنان‭ ‬موضوعات‭ ‬زنانه‭ ‬را‭ ‬بهتر‭ ‬از‭ ‬مردان‭ ‬درک‭ ‬می‌کنند‭. ‬بنابراین،‭ ‬تربیت‭ ‬مبلغین‭ ‬زن‭ ‬نقش‭ ‬مهمی‭ ‬در‭ ‬مبارزه‭ ‬با‭ ‬افراط‌گرایی‭ ‬در‭ ‬راستای‭ ‬زنان‭ ‬خواهد‭ ‬داشت‭.‬

یونیپاث : آیا مفهوم جهاد جنسی از نبود آشنایی با اصول اسلامی نشات می‌گیرد، و آیا باید زنان را با خطر این سوء‌تفاهم آشنا کنیم؟

جگرن خالد:‭ ‬در‭ ‬سنت‭ ‬اسلام،‭ ‬هیچ‭ ‬اشاره‌ای‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬موضوع‭ ‬نشده‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬پیامبر‭ (‬صل‭ ‬الله‭ ‬علیه‭ ‬و‭ ‬سلم‭) ‬زنان‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬تامین‭ ‬ضروریات‭ ‬جنسی‭ ‬مردان‭ ‬یا‭ ‬موضوعاتی‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬قبیل‭ ‬به‭ ‬میدان‭ ‬جنگ‭ ‬می‌برده‌اند‭. ‬این‭ ‬اتفاق‭ ‬حتی‭ ‬در‭ ‬جریان‭ ‬فتوحات‭ (‬پیروزی‌های‭) ‬رخ‭ ‬داده‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬مرگ‭ ‬پیامبر‭ ‬نیز‭ ‬سابقه‭ ‬نداشته‭ ‬است‭. ‬برای‭ ‬مقاومت‭ ‬مسلمانان‭ ‬در‭ ‬مقابل‭ ‬میل‭ ‬جنسی‭ ‬ناشی‭ ‬از‭ ‬دور‭ ‬ماندن‭ ‬از‭ ‬همسران،‭ ‬پیامبر‭ ‬به‭ ‬آنها‭ ‬دستور‭ ‬روزه‭ ‬گرفتن‭ ‬می‌داده‭ ‬است‭. ‬پیامبر‭ ‬می‌فرموده‭ ‬است‭ ‬که‭: ‬‮«‬روزه‭ ‬بگیرید،‭ ‬چون‭ ‬روزه‭ ‬مثل‭ ‬سپر‭ ‬است‭.‬‮»‬‭ ‬بنابراین،‭ ‬جهاد‭ ‬جنسی‭ ‬در‭ ‬اسلام‭ ‬بدعت‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬مبنایی‭ ‬در‭ ‬سنت‭ ‬اسلامی‭ ‬ندارد‭. ‬هدف‭ ‬این‭ ‬دستاویز،‭ ‬فریب‭ ‬دادن‭ ‬جوانان‭ ‬با‭ ‬موضوعات‭ ‬جنسی‭ ‬یا‭ ‬پول‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬تروریست‌ها‭ ‬نقطه‭ ‬حساسی‭ ‬را‭ ‬نشانه‭ ‬گرفته‌اند‭.‬

یونیپاث : چی‌قسم می‌توانیم به زنان آگاهی بدهیم تا در چنین دامی گرفتار نشوند؟

‌بریدجنرال‌ ابراهیم:‭ ‬همه‭ ‬مسلمانان‭ ‬با‭ ‬موضوعات‭ ‬حقوقی‭ ‬پذیرفته‭ ‬شده‭ ‬آشنا‭ ‬هستند‭ ‬ولی‭ ‬وقتی‭ ‬تحریف‭ ‬مذهبی‭ ‬رخ‭ ‬می‌دهد،‭ ‬باید‭ ‬روش‭ ‬برخوردمان‭ ‬را‭ ‬تغییر‭ ‬دهیم‭ ‬و‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬شواهد‭ ‬و‭ ‬اسناد‭ ‬رد‭ ‬کنیم‭. ‬بهترین‭ ‬راه،‭ ‬شناخت‭ ‬مفهوم‭ ‬افراط‌گرایی‭ ‬است،‭ ‬چون‭ ‬بدون‭ ‬داشتن‭ ‬اسناد‭ ‬مستدل‭ ‬نمی‌توانیم‭ ‬درباره‭ ‬این‭ ‬بدعت‌های‭ ‬ایدئولوجیک‭ ‬حکم‭ ‬صادر‭ ‬کنیم‭ ‬و‭ ‬آنها‭ ‬را‭ ‬دروغ،‭ ‬فریب‭ ‬یا‭ ‬مغلطه‭ ‬اعلان‭ ‬کنیم‭. ‬اگر‭ ‬بخواهیم‭ ‬شخصی‭ ‬را‭ ‬تشویق‭ ‬به‭ ‬صرف‌نظر‭ ‬از‭ ‬مفکوره‌‌های‭ ‬خاص‭ ‬یا‭ ‬سنت‌های‭ ‬مشخصی‭ ‬کنیم،‭ ‬باید‭ ‬از‭ ‬راه‭ ‬استدلال‭ ‬محکم‭ ‬و‭ ‬قانع‌کننده‭ ‬وارد‭ ‬شویم‭. ‬ما‭ ‬به‭ ‬دروغ‌های‭ ‬افراط‌گرایان‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬جداگانه‭ ‬رسیدگی‭ ‬می‌کنیم‭ ‬و‭ ‬جوابات‭ ‬را‭ ‬بر‭ ‬بنیاد‭ ‬دانش‭ ‬قوی‭ ‬مربوط‭ ‬با‭ ‬آنها‭ ‬آماده‭ ‬می‭ ‬کنیم‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬جوابات‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬مبلغین‭ ‬یا‭ ‬هر‭ ‬گروپ‭ ‬از‭ ‬مخاطبین‭ ‬هدف‭ ‬ارائه‭ ‬می‌کنیم‭. ‬ولی‭ ‬اگر‭ ‬شروع‭ ‬به‭ ‬صدور‭ ‬احکام‭ ‬بدون‭ ‬پشتوانه‭ ‬کنیم‭ ‬و‭ ‬صرفاً‭ ‬بگوییم‭ ‬که‭ ‬اینها‭ ‬بدعت‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬قرآن‭ ‬و‭ ‬سنت‭ ‬پیامبر‭ ‬اشاره‌ای‭ ‬به‭ ‬آنها‭ ‬نشده‭ ‬است،‭ ‬مردم‭ ‬قانع‭ ‬نخواهند‭ ‬شد‭. ‬بدون‭ ‬ارائه‭ ‬شواهد‭ ‬آشکار‭ ‬و‭ ‬بدون‭ ‬کمترین‭ ‬ابهام،‭ ‬نمی‌توانیم‭ ‬دروغ‌های‭ ‬افراط‌گرایان‭ ‬را‭ ‬آشکار‭ ‬کنیم‭. ‬در‭ ‬واقع،‭ ‬شما‭ ‬اکنون‭ ‬دروازه‌های‭ ‬بررسی‭ ‬موضوع‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬روی‭ ‬ما‭ ‬باز‭ ‬کرده‌اید‭ ‬تا‭ ‬ببینیم‭ ‬که‭ ‬چی‌قسم‭ ‬معرفی‭ ‬شده‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬چی‌قسم‭ ‬باید‭ ‬به‭ ‬آن‭ ‬جواب‌‭ ‬بدهیم‭.‬

یونیپاث : برای مقابله با تروریست‌هایی مثل داعش، که در میدان جنگ شکست خورده است ولی ممکن است دوباره با ایدئولوجی مذهبی دیگری ظهور کند، چه پروگرامی دارید؟

‌بریدجنرال‌ ابراهیم:‭ ‬همه‭ ‬گروپ‌های‭ ‬تروریستی،‭ ‬با‭ ‬نامهای‭ ‬مختلف،‭ ‬افکار‭ ‬مشترکی‭ ‬دارند‭. ‬اگر‭ ‬بتوانیم‭ ‬زنان‭ ‬و‭ ‬مردان‭ ‬جوان‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬مقابل‭ ‬این‭ ‬افکار‭ ‬افراطی‭ ‬مصئون‭ ‬سازیم،‭ ‬یعنی‭ ‬اگر‭ ‬بتوانیم‭ ‬آموزه‌های‭ ‬موردضرورت‭ ‬را‭ ‬قبل‌ازقبل‭ ‬به‭ ‬آنها‭ ‬ارائه‭ ‬کنیم،‭ ‬ترسی‭ ‬از‭ ‬آلوده‭ ‬شدن‭ ‬آنها‭ ‬به‭ ‬افراط‌گرایی‭ ‬نخواهیم‭ ‬داشت‭. ‬من‭ ‬موضوع‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬سطح‭ ‬کشور‭ ‬اردن‭ ‬مطرح‭ ‬می‌کنم‭. ‬در‭ ‬قوای‭ ‬مسلح،‭ ‬به‭ ‬لطف‭ ‬خدا‭ ‬توانسته‌ایم‭ ‬اقدامات‭ ‬پیش‌دستانه‌ای‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬مقابله‭ ‬با‭ ‬واقعات‭ ‬احتمالی‭ ‬انجام‭ ‬دهیم‭. ‬ما‭ ‬در‭ ‬‮«‬اداره‭ ‬افتا‮»‬‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬2005‭ ‬کتابی‭ ‬درباره‭ ‬مبارزه‭ ‬با‭ ‬افراط‌گرایی‭ ‬تالیف‭ ‬کردیم‭. ‬در‭ ‬دوره‭ ‬قبل‭ ‬از‭ ‬داعش،‭ ‬کتابی‭ ‬نوشتیم‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬کتاب‭ ‬درسی‭ ‬ما‭ ‬تبدیل‭ ‬شد‭. ‬استراتژی‭ ‬اردن‭ ‬معمولاً‭ ‬آینده‌نگر‭ ‬است،‭ ‬چون‭ ‬ما‭ ‬در‭ ‬اردن‭ ‬تحت‭ ‬هدایت‭ ‬پادشاهی‭ ‬برخوردار‭ ‬از‭ ‬بینش‭ ‬عمیق‭ ‬هستیم‭ ‬که‭ ‬می‌تواند‭ ‬ملت‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬مقابل‭ ‬واقعات‭ ‬احتمالی‭ ‬آماده‭ ‬کند‭. ‬به‭ ‬نظر‭ ‬من،‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬نتایج‭ ‬سودمند‭ ‬سقوط‭ ‬داعش‭ ‬آشکار‭ ‬شدن‭ ‬رازها‭ ‬و‭ ‬ماهیت‭ ‬واقعی‭ ‬آنهاست‭. ‬جوانان‭ ‬از‭ ‬عدم‭ ‬مشروعیت‭ ‬فراخوان‭ ‬افراط‌گرایان‭ ‬باخبر‭ ‬هستند‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬نظر‭ ‬من‭ ‬حتی‭ ‬اشخاص‭ ‬ملحق‭ ‬شده‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬سازمان‭ ‬یا‭ ‬اشخاص‭ ‬همدل‭ ‬با‭ ‬آنها،‭ ‬اکنون‭ ‬در‭ ‬تصمیمات‭ ‬گذشته‭ ‬خود‭ ‬تجدید‭ ‬نظر‭ ‬کرده‌اند‭.‬

دگروال محمد:‭ ‬تاکید‭ ‬می‌کنم‭ ‬که‭ ‬ما‭ ‬باید‭ ‬بدانیم‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬مذهب‭ (‬اسلام‭)‬،‭ ‬به‭ ‬خواست‭ ‬خدا،‭ ‬قطعاً‭ ‬محافظت‭ ‬شده‭ ‬است،‭ ‬چون‭ ‬در‭ ‬کتاب‭ ‬آسمانی‭ ‬عزیز‭ ‬ما‭ ‬ذکر‭ ‬شده‭ ‬است‭ ‬که‭: ‬به‭ ‬یقین‭ ‬که‭ ‬ما‭ ‬این‭ ‬ذکر‭ (‬قرآن‭) ‬را‭ ‬نازل‭ ‬نمودیم‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬یقین‭ ‬ما‭ ‬خود‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬حافظیم‭. ‬موسسات‭ ‬اسلامی‭ ‬پادشاهی‭ ‬اردن،‭ ‬مثل‭ ‬وزارت‭ ‬اوقاف‭ (‬امور‭ ‬مذهبی‭) ‬و‭ ‬اداره‭ ‬افتا‭ ‬در‭ ‬اردو،‭ ‬شبانه‌روزی‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬کمک‭ ‬امامان‭ ‬برجسته،‭ ‬مفتیان،‭ ‬روسای‭ ‬پوهنتون‌‌ها‭ ‬و‭ ‬اعضای‭ ‬هیات‭ ‬علمی‭ ‬برای‭ ‬محافظت‭ ‬از‭ ‬عساکر‭ ‬اردن‭ ‬کوشش‌‭ ‬می‌کنند‭. ‬عساکر‭ ‬متعلق‭ ‬به‭ ‬خانوارهای‭ ‬اردنی‭ ‬هستند‭ ‬و‭ ‬اگر‭ ‬اصول‭ ‬اعتدال‭ ‬و‭ ‬مدارای‭ ‬اسلامی‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬استادان‭ ‬برجسته‭ ‬تعلیم‭ ‬ببینند،‭ ‬با‭ ‬درک‭ ‬دقیق‭ ‬و‭ ‬سازنده‌ای‭ ‬از‭ ‬دین‭ ‬به‭ ‬خانه‌هایشان‭ ‬بازمی‌گردند‭. ‬نقش‭ ‬عساکر‭ ‬در‭ ‬تعلیم‭ ‬فامیل‌‌ها‭ ‬کمتر‭ ‬از‭ ‬امامان‭ ‬نیست‭. ‬زنان‭ ‬اردن‭ ‬نیمی‭ ‬از‭ ‬نفوس‭ ‬جامعه‭ ‬را‭ ‬تشکیل‭ ‬می‌دهند‭ ‬و‭ ‬بصورت‭ ‬صحیح‭ ‬تقریباً‭ ‬در‭ ‬همه‭ ‬وظایف‭ ‬دولتی‭ ‬یا‭ ‬خصوصی‭ ‬فعالیت‭ ‬می‌کنند‭. ‬مبلغین‭ ‬زن،‭ ‬موضوعات‭ ‬زنانه‭ ‬را‭ ‬بهتر‭ ‬از‭ ‬مردان‭ ‬درک‭ ‬می‌کنند‭ ‬و‭ ‬زنان‭ ‬سوالات‭ ‬و‭ ‬مشکلات‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬می‌توانند‭ ‬به‭ ‬راحتی‭ ‬با‭ ‬آنها‭ ‬در‭ ‬میان‭ ‬بگذارند‭. ‬اگر‭ ‬مبلغین‭ ‬زن‭ ‬در‭ ‬قوای‭ ‬مسلح‭ ‬اردن‭ ‬مجهز‭ ‬به‭ ‬دانش‭ ‬و‭ ‬اعتماد‭ ‬به‭ ‬نفس‭ ‬شوند،‭ ‬می‌توانند‭ ‬آگاهی‭ ‬مردم‭ ‬درباره‭ ‬اسلام‭ ‬و‭ ‬آموزه‌های‭ ‬واقعی‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬تقویت‭ ‬کنند‭. ‬آنچه‭ ‬برای‭ ‬پیشبرد‭ ‬این‭ ‬طرح‭ ‬ضرورت‌‭ ‬داریم،‭ ‬خلوص‭ ‬نیت‭ ‬و‭ ‬علاقه‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬اینها،‭ ‬به‭ ‬لطف‭ ‬خدا،‭ ‬وجود‭ ‬دارد‭. ‬

جگرن خالد:‭ ‬ایدئولوجی‭ ‬گروپ‌های‭ ‬تروریستی‭ ‬آینده‭ ‬مستقل‭ ‬از‭ ‬گروپ‌های‭ ‬معاصر‭ ‬یا‭ ‬جاری‭ ‬نخواهد‭ ‬بود،‭ ‬چون‭ ‬پدیده‭ ‬ترک‭ ‬اسلام‭ ‬موضوع‭ ‬جدیدی‭ ‬نیست‭. ‬این‭ ‬پدیده‭ ‬با‭ ‬رویکرد،‭ ‬مفکوره‌‌ها‭ ‬و‭ ‬تحریفات‭ ‬مشابه،‭ ‬در‭ ‬تاریخ‭ ‬اسلام‭ ‬سابقه‭ ‬دیرینه‭ ‬دارد‭. ‬صرف‭ ‬نام‭ ‬گروپ‌ها‭ ‬تغییر‭ ‬کرده‭ ‬است‭. ‬زمانی‭ ‬پیامبر‭ ‬در‭ ‬حال‭ ‬حل‭ ‬اختلاف‭ ‬بین‭ ‬دو‭ ‬نفر‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬آنها،‭ ‬ذوالخویصره‭ ‬التمیمی،‭ ‬به‭ ‬پیامبر‭ ‬توهین‭ ‬کرد‭ ‬و‭ ‬گفت‭: ‬‮«‬ای‭ ‬پیامبر‭ ‬خدا‭! ‬انصاف‭ ‬را‭ ‬مراعات‭ ‬کن‭.‬‮»‬‭ ‬او‭ ‬پیامبر‭ ‬اسلام‭ ‬را،‭ ‬که‭ ‬برای‭ ‬ترویج‭ ‬اخلاق‭ ‬و‭ ‬معنویت‭ ‬برانگیخته‭ ‬شده‭ ‬بود،‭ ‬به‭ ‬بی‌انصافی‭ ‬متهم‭ ‬کرد‭. ‬پیامبر‭ ‬درباره‭ ‬نوادگان‭ ‬این‭ ‬مرد‭ ‬پیش‌بینی‭ ‬کرد‭ ‬که‭: ‬‮«‬نسلهای‭ ‬آینده‭ ‬او‭ ‬چنان‭ ‬نماز‭ ‬و‭ ‬روزه‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬جا‭ ‬خواهند‭ ‬آورد‭ ‬که‭ ‬شما‭ ‬نماز‭ ‬و‭ ‬روزه‌تان‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬مقابل‭ ‬آنها‭ ‬ناچیز‭ ‬خواهید‭ ‬شمرد‭. ‬آنها‭ ‬قرآن‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬حفظ‭ ‬تلاوت‭ ‬خواهند‭ ‬کرد‭ ‬ولی‭ ‬قرآن‭ ‬از‭ ‬گلوی‭ ‬آنها‭ ‬فراتر‭ ‬نخواهد‭ ‬رفت‭ ‬و‭ ‬مثل‭ ‬خروج‭ ‬تیر‭ ‬از‭ ‬بدن‭ ‬قربانی،‭ ‬اسلام‭ ‬را‭ ‬رها‭ ‬خواهند‭ ‬کرد‭.‬‮»‬

در‭ ‬زمان‭ ‬خلفای‭ ‬سه‭-‬گانه،‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬اشخاص‭ ‬‮«‬خوارج‮»‬‭ ‬می‌گفتند‭. ‬آنها‭ ‬در‭ ‬سپاه‭ ‬خلیفه‭ ‬علی‭ (‬بن‭ ‬ابی‌طالب‭) ‬بودند‭ ‬ولی‭ ‬در‭ ‬جریان‭ ‬جنگ‭ ‬صفین‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬سپاه‭ ‬جدا‭ ‬شدند‭ ‬و‭ ‬آن‭ ‬خلیفه‭ ‬را‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬مرتد‭ ‬اعلان‭ ‬کردن‭ ‬ترور‭ ‬کردند‭. ‬افراط‌گرایان‭ ‬معاصر‭ ‬دقیقاً‭ ‬همین‭ ‬مفکوره‌‭ ‬را‭ ‬ترویج‭ ‬می‌کنند‭. ‬جنگها‭ ‬و‭ ‬درگیری‌های‭ ‬طولانی‭ ‬خوارج‭ ‬تا‭ ‬زمان‭ ‬حکومت‭ ‬بنی‌امیه‭ ‬ادامه‭ ‬پیدا‭ ‬کرد‭. ‬تاریخ‭ ‬اسلام‭ ‬جنگ‭ ‬آنها‭ ‬با‭ ‬حجاج‭ ‬و‭ ‬مهلب‭ ‬ابن‭ ‬ابی‭ ‬صفره‭ ‬را‭ ‬ثبت‭ ‬کرده‭ ‬است‭. ‬شورش‭ ‬آنها‭ ‬در‭ ‬سالهای‭ ‬طولانی‭ ‬ادامه‭ ‬پیدا‭ ‬کرد‭ ‬تا‭ ‬این‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬زمان‭ ‬خلافت‭ ‬جمال‭ ‬عبدالناصر‭ ‬به‭ ‬محبس‌های‭ ‬مصر‭ ‬افتادند‭. ‬آنها‭ ‬با‭ ‬نام‭ ‬جدید‭ ‬گروپ‭ ‬‮«‬تکفیر‭ ‬والهجرة‮»‬‭ ‬از‭ ‬محبس‌های‭ ‬مصر‭ ‬خارج‭ ‬شدند‭. ‬آنها‭ ‬حاکمان،‭ ‬علما‭ ‬و‭ ‬جوامع‭ ‬را‭ ‬طبق‭ ‬تفسیر‭ ‬تحریف‌شده‭ ‬خود‭ ‬از‭ ‬اصول‭ ‬بیعت‭ ‬و‭ ‬انکار‭ ‬مالکیت‭ ‬مطلق‭ ‬خدا،‭ ‬مرتد‭ ‬محسوب‭ ‬می‌کردند‭. ‬آنها‭ ‬در‭ ‬همه‭ ‬جای‭ ‬دنیا‭ ‬پراکنده‭ ‬شدند‭ ‬و‭ ‬بعداً‭ ‬دوباره‭ ‬با‭ ‬نامهایی‭ ‬مثل‭ ‬القاعده،‭ ‬داعش‭ ‬و‭ ‬دیگر‭ ‬گروپ‌های‭ ‬تروریستی‭ ‬ظهور‭ ‬کردند‭. ‬همه‭ ‬اینها‭ ‬ایدئولوجی،‭ ‬رویکرد‭ ‬و‭ ‬انحرافات‭ ‬مشترکی‭ ‬دارند‭. ‬پس‭ ‬اگر‭ ‬بار‭ ‬دیگر‭ ‬در‭ ‬قالب‭ ‬جدیدی‭ ‬ظهور‭ ‬کنند،‭ ‬ایدئولوجی‭ ‬آنها‭ ‬تفاوتی‭ ‬با‭ ‬آنچه‭ ‬قبلاً‭ ‬علما،‭ ‬مبلغین‭ ‬و‭ ‬امامان‭ ‬با‭ ‬آنها‭ ‬دچار‭ ‬بوده‌اند،‭ ‬نخواهد‭ ‬داشت‭.  ‬

---

گفتگو با مبلغ زن نظامی، رایا عصام نظمی التلهونی 

یونیپاث: چگونه به موضوع تبلیغ مذهبی در قوای مسلح علاقه‌مند شدید؟

التلهونی: ما افتخار می‌کنیم که هدایت اسلام را برای حضور و مشارکت در جامعه مدنی پذیرفته‌ایم و با همکاری همه قوای شایسته و باخرد برای پیشرفت و رفاه جامعه ‌کوشش‌ می‌کنیم. ما می‌خواهیم استواری دین و باورهای خود را بر بنیاد ارزش‌های الهی همدلی و تقوا نشان دهیم. هدف من از ورود به عرصه تبلیغ و هدایت مذهبی، معرفی معنای اسلام و روش آن برای بهبود کیفیت زندگی انسان و ترویج تفاهم بین مردم است.

یونیپاث: وظایف شما در این جایگاه چیست؟

التلهونی: ما برای بخش‌های نظامی گوناگون بر بنیاد پروگرام‌ها و رویکردهای خاص «ریاست افتاء در قوای مسلح» سخنرانی مذهبی برگزار می‌کنیم. در ضمن، ما به عیادت مریضان می‌رویم و به تقویت روحیه، ایجاد روحیه خوش‌بینی، کاشتن امید در قلبها و برآورده ساختن ضرورت آشنایی با حقوق مذهبی درباره خلوص و دعا می‌پردازیم.

یونیپاث: نقش مبلغین زن در حمایت از ماموریت‌های قوای مسلح چیست؟

التلهونی: تقویت روحیه همبستگی بین پرسونل نظامی، ترویج مفاهیم شهروند شایسته، تعلیم اصول اخلاقی پیامبر محمد (صل الله علیه و سلم) و مبارزه با ایدئولوجی ترور، افراط‌گرایی و سؤتفاهم از اسلام.