امارات متحده عربی در پی جلب همکاری سازنده شرکای بین‌المللی برای ایجاد ثبات در خاورمیانه
داکتر انور قرقاش، مشاور دیپلماتیک رئیس جمهور امارات متحده عربی
«گفتمان منامه» یک فرصت ارزشمند برای تبادل دیدگاه درباره عوامل تاثیرگذار بر امنیت منطقوی و جهانی فراهم می‌سازد. به باور من، این قبیل گفتگوها، بخصوص در این برهه حساس در منطقهٔ که متاثر از جنگ غزه است، بسیار سازنده خواهد بود.
این جنگ که زمینه‌ساز بحران وحشتناک انسانی شده است، آرمان‌های مربوط به ثبات در منطقه را تهدید می‌کند و چالش‌های جدیدی در سطح جهانی ایجاد می‌کند. با‌این‌که شاید تاثیر این بحران بر آینده مناسبات منطقوی و بین‌المللی از همین حالا آشکار نباشد، باید متوجه بود که بعضی از عواقب این بحران در سالهای آینده پدیدار خواهد شد.
می‌خواهم مختصراً به بحث «بررسی رقابت جهانی» بپردازم. من، در آخرین سخنرانی خود در «گفتمان منامه» 2019، درباره چگونگی ورود به سال 2020 با شرایط نظم جهانی پرنوسان صحبت نمودم. این نظم جهانی ظاهراً فاقد جهت مشخص است و از زمینه تشدید رقابت بین قدرت‌های کلان، از جمله کشورهای خاورمیانه، برخوردار است.
فقط چند ماه بعد از آن سخنرانی، همه‌گیری کووید- 19 در جهان گسترش پیدا کرد و ضمن افزودن لایه‌ای از عدم‌قطعیت به روابط استراتژیک جهانی، اقتصاد جهانی را نیز دگرگون نمود. جنگ اوکراین نیز با تاثیرگذاری منفی بر تمام اقتصاد جهانی، و نیز امنیت غذایی و انرژی، عدم‌قطعیت ژئوپلتیک را تشدید کرد.
این مشکلات با پروسیجرهای سیستماتیک گسترده، مانند تغییرات اقلیمی، ماهیت روابط پیچیده در دنیای امروزی، و تاثیر مسائل سیاسی، اقتصادی و امنیتی بر رقابت بین‌المللی در حوزه تکنالوژی، بغرنج‌تر شد. رویکرد ما به این روندها آینده ما را شکل خواهد داد.
می‌خواهم به بعضی نکات مهم در مورد تغییر عوامل تاثیرگذار بر سیاست جهانی و سیاست خاورمیانه بپردازم. کشورهای خاورمیانه با نقش رقابت ژئوپلتیک در نظم منطقوی آن آشنا هستند. در واقع، یکی از چالش‌های مهم پیش‌روی ما تغییر عوامل تاثیرگذار بر سیاست جهانی است.
ما به‌خوبی می‌دانیم که به هم خوردن نظم بین‌المللی به ناچار باعث آشفتگی منطقه ما نیز می‌شود. این موضوعی است که باید به آن توجه کنیم؛ چه به موضوع گسترش رقابت ژئوپلتیکی بین قدرت‌های اصلی خاورمیانه -که ما نمی‌خواهیم دیگران تعریف‌کننده شرایط آن باشند- مربوط باشد، و چه سوالات مربوط به جایگاه نظام بین‌المللی در روزهای بعد از جنگ اوکراین و نوار غزه را در بر بگیرد.
گذار به یک نظام بین‌المللی چندبخشی قطعاً به مفاد هیچ‌کس نیست. تشدید عدم‌قطعیت در خاورمیانه نیز یک رویداد ناخوشایند است. این منطقه سخت‌ترین دهه خود را با «بهار عربی» تجربه کرد و احتمال تشدید خلاء قدرت یک تهدید مستمر محسوب می‌شود.
در این برهه مبهم از روابط جهانی و منطقوی، و در جهانی که با تغییرات سریع و رقابت شدید روبرو شده است، لازم است که کشورهای خاورمیانه با دقت مسیر تضمین ثبات، آبادانی و صلح را برای ملت‌های خود در پیش بگیرند.
در چند سال اخیر، شاهد نشانه‌های امیدوارکننده‌ای بوده‌ایم. کشورهای خاورمیانه با هدف پیدا نمودن راهکار برای حل‌وفصل اختلافات، بازسازی روابط و تمرکز بر اهداف مشترک، به همکاری با یکدیگر روی آورده‌اند. هرچند این روند با موانعی روبرو بوده است، امیدها برای قرار گرفتن خاورمیانه در مسیری جدید در سالهای آینده قوت گرفته است. جنگ غزه را بدون شک می‌توان نوعی پسرفت در مسیر کوشش‌‌های رفع تنش در منطقه دانست.
ما باید از گسترش روایت‌های تفرقه‌آمیز در منطقه جلوگیری کنیم و با افراط‌گرایی، در همه اَشکال آن، مقابله کنیم. در روند کوشش در مسیر توقف جنگ، اولویت نخست ما رساندن مستمر و بدون محدودیت کمک‌های بشردوستانه به غزه و کمک‌رسانی برای کاهش رنجهای مردم غزه خواهد بود.
در عکس‌العمل به این ضرورت مبرم، امارات متحده عربی به پروسه کمک‌رسانی بشردوستانه به مردم غزه سرعت بیشتری بخشید. این کمک‌رسانی بشمول افزایش تعهدات مالی و کوشش برای همکاری با تیم‌های صحی مستقر در غزه با هدف ایجاد شفاخانه صحرایی اضطراری و انتقال اطفال مجروح از غزه به امارات متحده عربی، برای تداوی، می‌شود.
جگرن جیسن ویلچ/ قوماندانی مرکزی اردوی ایالات متحده
چندی قبل ما 90 تن از اطفال مجروح را به ابوظبی منتقل نمودیم و این اقدام فقط بخشی از تعهد ما به مراقبت از 1,000 تن از اطفال مجروح غزه است. البته، این اقدام قطره‌ای در مقابل اقیانوس ضروریات مردم غزه است. ما باید با یکدیگر برای افزایش کمک‌های بشردوستانه و پایدار ساختن این کمک‌ها همکاری کنیم.
حالا باید به آینده نگاه کنیم و چند سوال عمیق و اساسی مطرح نماییم. آیا، با وجود این بحران منطقوی، می‌توانیم این حرکت آینده‌نگر را حفظ کنیم؟ با توجه به جنگ غزه و عواقب آن، آیا می‌توانیم در مسیر یافتن راهکارهای پایدار برای رفع تنش در خاورمیانه با یکدیگر همکاری کنیم؟
به نظر من، جواب این دو سوال این است که ما باید قاطعانه مسیر دفاع از ثبات منطقه را در پیش بگیریم و این موضوع مستلزم تداوم کوشش برای بازسازی منطقه، بطورمثال از طریق پیشبرد پروگرام‌های ملی برای تضمین پیشرفت و، از طریق اقدامات گروپی با شرکای منطقوی و جهانی برای تدوین استراتژی‌های درازمدت منطقوی است. موضوع همکاری با شرکای مطمئن در منطقه بسیار مهم است.
بعضی مشکلات منطقه، مانند نابرابری‌های اجتماعی-اقتصادی و آرمان‌های جوانان منطقه در عرصه صلح و آبادانی، به راهکارهای پایدار ضرورت دارد. با‌این‌که بعضی از این اهداف همچنان دور از دسترس به نظر می‌رسد، پرداختن به آنها برای ایجاد ثبات در خاورمیانه ضروری است.
امارات متحده عربی خود را متعهد به امنیت و ثبات منطقه و همکاری با دوستان و شرکا برای رسیدن به هدف پیشرفت مشترک، می‌داند. در این مسیر، اولویت ما همچنان رفع تنش، مشارکت، دیپلماسی و تقویت تمرکز بر اقتصاد ژئوپلتیکی خواهد بود، چون انعطاف اقتصادی برای حفظ صحت ملت‌های ما و رسیدن به هدف مشترک ثبات، که منفعت همگانی دارد، ضروری است.
اگر بتوانیم این اهداف را از طریق رویکردهای جامع مبتنی بر همکاری با شرکای منطقوی و بین‌المللی پیگیری کنیم، به باور من، می‌توانیم امنیت منطقوی را تقویت نماییم و زمینه ارتقای سطح آبادانی و صلح در خاورمیانه را در سالهای آینده فراهم نماییم.
نظرات بسته شده است.