کارکنان یونیپاث
اداره معلومات نظامی عراق در قسمت جمع‌آوری معلومات درباره دشمنان، تحلیل معلومات و شناسایی مخاطرات و تهدیدات، در کنار تفتیش امنیت معلومات و امنیت کارمندان، تخصص دارد. البته، این اداره در قسمت مقابله با بحران‌های سالهای اخیر این کشور، بخصوص حضور تروریست‌ها در بعضی مناطق و پیامدهای این حضور، نقش مهمی ایفا کرده است. اینها جزو وخیم‌ترین و پیچیده‌ترین بحران‌های کشور است و این اداره با اجرای شجاعانه، صبورانه و دقیق ماموریت‌ها، به موفقیت‌های مهمی دست یافته است.
یونیپاث برای بررسی نقش اداره معلومات نظامی، با مدیرکل اداره، تورن‌جنرال فیض فاضل المعموری، مصاحبه کرد.
یونیپاث: سیستم معلومات عراق بعد از جون 2014 دچار کدام تغییراتی شد؟
تورن‌جنرال المعموری: جنگ ترکیبی بی‌تردید باعث تغییر تاکتیک اردوهای دنیا برای مقابله با چالش‌های جدید شده است. ازآنجا‌که معلومات نظامی ستون فقرات جنگ شهری محسوب می‌شود، سیستم‌های معلوماتی، بربنیاد انواع تهدیدات نوظهور، دچار تغییرات چشمگیری شده‌اند. حمله داعش به موصل و دیگر مناطق شمالی و غربی عراق بسیار غافلگیرکننده بود و زمینه را برای سنجش واقعی کارآیی عملیات‌های معلوماتی سنتی فراهم کرد. دنیا به ضرورت طراحی و به‌روزرسانی روش‌های معلوماتی انسانی و تخنیکی بربنیاد شرایط جنگ مدرن ایمان آورد. در شرایط مدرن، از همه ابزارهای موجود، ازجمله جنگ نامتقارن، جنگ ترکیبی و جنگ نیابتی، برای پیروزی در جنگ استفاده می‌شود.
معلومات استخباراتی نقش مهمی در مقابله با بسیاری از درگیری‌ها داشته است. در این پروسه از عوامل انسانی و تخنیکی برای جمع‌آوری معلومات درباره دشمن، تحلیل معلومات و انتقال سریع آن به قوای امنیتی استفاده می‌شود. به این ترتیب امکان اجرای حملات پیش‌دستانه برای خنثی کردن نقشه‌های دشمن یا قطع جریان تدارکات و بودیجه یا جدا کردن دشمن از محیط اجتماعی فراهم می‌شود. ضمن فراهم شدن امکان دسترسی قوای امنیتی به انبوه معلومات بسیار مهم و اسناد تروریستی ذخیره‌شده در تلیفون‌های هوشمند، کمپیوتر‌ها و هارددیسک‌ها در جریان حمله به کمین‌گاه‌ها و لانه‌های تروریست‌ها، سرویس‌های استخباراتی از طریق دیتابیس‌های حاوی نقشه‌های آینده دشمن، قوای استخباراتی را در اجرای موفقیت‌آمیز ماموریت‌ها یاری می‌کنند.
قسمی که قبلاً ذکر کردم، تاکتیک‌های «جنگ با ترور» جامعه استخباراتی دنیا را غافلگیر کرده است. سرعت انتشار شایعات و کارآیی اردوی تبلیغات آنلاین داعش در شبکه‌های اجتماعی باعث آشکار شدن کُندی عملیات‌های استخباراتی سنتی شده است. بنابراین، ما کار را با تشکیل گروپ‌های تفتیش آنلاین آغاز نمودیم و سلول‌های استخباراتی را در تمام دستگاه امنیتی، در قرارگاه عملیاتی و قطعات، ایجاد نمودیم.
به این ترتیب سرعت انتقال معلومات استخباراتی به بخشهای مختلف افزایش یافت و پروگرام‌های مجرمانه تروریست‌ها دفع شد. حضور متخصصین استخباراتی در اتاق عملیات‌های مشترک به تدوین پروگرام‌های جامع مقابله با دشمن کمک نموده است. اداره استخبارات نظامی، در قالب ائتلاف جهانی علیه داعش، رابط بین نهادهای استخباراتی بین‌المللی و قطعات پیشرفته نظامی ما در خطوط مقدم شده است.
قوای ائتلاف معلومات دقیق در باره جنگجویان خارجی و ارتباطات آنان را در اختیار ما قرار می‌دادند. ما معلوماتی را که قطعات عملیاتی ما کسب نموده بودند، با آنان مبادله می‌کردیم. معلومات به‌دست‌آمده از این منابع -نهادهای عراقی و قوای ائتلاف- نقش مهمی در خنثی نمودن حملات دشمن و انهدام مواضع آنها داشت. استفاده از پیشرفت‌های تکنالوژیکی قوای دوست در قالب طیارهٔ بی‌پیلوت، تصاویر ماهواره‌ای و تفتیش ارتباطات دشمن با هدف خدمت‌رسانی به سیستم معلوماتی میدانی، موقعیت ما را در مقابل دشمن ارتقا بخشید و ما توانستیم نقشه‌های آنان را خنثی کنیم.
البته، استفاده قوای امنیتی از حمایت مستمر مردم عامل اصلی پیروزی ما بود. مردم معلومات دقیقی درباره تحرکات و گدام های تسلیحات دشمن ارائه می‌کردند. با همین معلومات کار شناسایی اهداف در جنگهای آزادسازی، حفظ امنیت مناطق آزادشده و حمله به مخفیگاه‌های تروریست‌ها و اسیر کردن آنها برای ما آسان شد.
ما همچنان اقدامات استخباراتی را در مناطق تحت کنترول تروریست‌ها شدت بخشیدیم و به جذب منابع بشری، اعزام آنها به میان قوای داعش برای کسب معلومات درباره مقاصد و رازهای تروریستی، و تامین بخشهای معلوماتی برای اجرای موفقیت‌آمیز عملیات‌ها و رسیدن به اهداف تعیین‌شده پرداختیم. ما از اخبار اختلافات داخلی بین کارمندان و گروپ‌ها مطلع بودیم و از روش ایجاد تردید و تفرقه بین قوای آنها برای شکست دادن دشمن در همه سطوح استفاده کردیم.
سرقومندان قوای اعلی مسلح دستور ایجاد تغییر در بعضی بخشهای اداره استخبارات را صادر کرد تا امکان همگام شدن با تحولات میدانی و افزایش کارآیی در قسمت مقابله با تهدیدات تروریستی فراهم شود. مهم‌ترین این تغییرات ایجاد زمینه تاسیس «کندک شناسایی عمیق» بود. این کندک نقش فعالی در جمع‌آوری معلومات درباره دشمن، تحرکات آن و قابلیت‌های فزیکی و انسانی آن داشت.
اداره معلومات نظامی و قطعه وابسته توانستند فعالیت‌های خود را با حوزه تهدیدات جدید سازگار کنند و ضروریات معلوماتی و امنیتی را برآورده سازند. این روند بشمول تشکیل یک سلول معلوماتی و ضدتروریستی در سال 2020 و تصویب پیشنهاد ایجاد قطعه طیارهٔ بی‌پیلوت، مجهز به طیاره‌ها و کمره‌‌های حرارتی پیشرفته، بود.
یونیپاث: برای تربیت قوای معلومات نظامی چی پلانی دارید؟
تورن‌جنرال المعموری: اداره مصروف گزینش و استخدام اشخاص کارآمد و شایسته بربنیاد مقررات و الزامات خاص نظامی است. دقت گزینش برای ما مهم است. ما بالای مسائلی از قبیل هوشمندی، آمادگی جسمانی و استقامت روانی تاکید می‌کنیم؛ چون مامورین استخباراتی باید در همه شرایط اقلیمی و محیطی فعالیت کنند و شاید مجبور شوند که به‌تنهایی در پشت خطوط دشمن کار کنند. مامور استخباراتی باید بتواند از خودش دفاع کند، نگرش عمیقی نسبت به وظایف خود داشته باشد و همواره اصول امنیتی را به‌درستی مراعات کند. بعد از پروسه گزینش و سپری نمودن دوره تعلیم مقدماتی، پرسونل وارد دوره‌های تخصصی خبرگیری داخلی و خارجی، بشمول تعلیم روش‌های جمع‌آوری معلومات استخباراتی، می‌شوند. اشتراک در این دوره‌ها نقش مهمی در تصمیم‌سازی استخباراتی و پروسه به‌کارگیری منابع دارد.
برای جلوگیری از تکرار رویدادهای سال 2014، باید از ایجاد مخفیگاه‌های تروریستی و تربیت قوای تروریست در داخل و خارج شهرها جلوگیری نمود. در حال حاضر، تقویت و حمایت از جامعه معلوماتی ضروری است. این حمایت جزو الزامات اصلی موفقیت و کارآمدسازی جامعه نظامی-امنیتی است. اقدامات معلوماتی باید با تکیه بر قوای نظامی و امنیتی که از قابلیت ارائه معلومات دقیق و به‌روز و همکاری در قسمت مقابله با شرارت‌های دشمن برخوردار هستند، تقویت شود.
کارآیی سرویس‌های معلوماتی باید با ایجاد سیستم تایید و تعلیم که شامل پرسونل مدیریتی ورزیده و ارائه تعلیم درباره مراعات حقوق بشر باشد، ارتقا یابد. بعد از تعلیم و سنجش قابلیت، باید با سرویس‌های معلوماتی کشورهای هم‌پیمان و دوست و سازمان‌های بین‌المللی، بخصوص در حوزه مقابله با تروریزم، هماهنگ شویم.
جامعه معلوماتی باید بر ویژگی‌های انسانی مختلفی که بصورت محلی و بین‌المللی و تخصصی در این عرصه کارآیی دارد، تکیه کند. فراهم نمودن امکان به‌کارگیری روش‌ها و شیوه‌های پیشرفته مورداستفاده سرویس‌های معلوماتی مدرن در سراسر جهان، ضرورت دارد. تخصیص بودیجه برای تقویت و حمایت از جامعه معلوماتی از طریق تامین منابع معتبر، که رسیدن به معلومات دقیق بدون آنها مشکل است، ضروری است.
ما دیتابیسی را برای ذخیره‌سازی معلومات دریافتی از بخشهای خبرگیری در قطعات عملیاتی و مامورین معلوماتی و امنیتی حاضر در میدان ایجاد کرده‌ایم. این دیتابیس با هدف شناسایی تهدیدات تروریستی ایجاد، بررسی و تحلیل شده است.
یونیپاث: مامورین برای فعالیت ساحوی با چه مشکلاتی روبرو هستند؟
تورن‌جنرال المعموری: ما قبلاً با مشکلی پیچیده روبرو بودیم. گاهی مامورین استخباراتی را که قبلاً در قطعات نظامی در ماموریت‌های نامرتبط با تخصص خود به کار گرفته می‌شدند، به کار می‌گرفتیم. بنابراین، از مامورین استخبارات و قومندانان لواهای شناسایی خواسته شد که از واگذاری وظایف نامرتبط با امنیت و استخبارات به مامورین معلوماتی خودداری نمایند تا آنها از فرصت تحرک آزادانه و تفتیش فعالیت‌های تروریستی در راستای وظایف خود و انتقال جزییات به اداره برخوردار شوند.
یونیپاث: آیا برای تفتیش فعالیت تروریست‌ها در شبکه‌های اجتماعی
گروپ‌های تخصصی تشکیل داده‌اید؟
تورن‌جنرال المعموری: ما دارای یک گروپ تفتیش تخنیکی و نظارت آنلاین در سلول معلومات و مبارزه با تروریزم هستیم. این گروپ در قسمت تفتیش تحرکات داعش در شبکه‌های اجتماعی تخصص دارد و ما آن را به کمک کارشناسان مختلف تقویت می‌کنیم. جنگهای نسل چهار و پنج به جبهه آنلاین و انترنت مربوط می‌شود. بنابراین، ما قصد داریم انجینران شبکه و کمپیوتر را در گروپ‌های اداره معلومات به خدمت بگیریم. ما بطور تخصصی به مسائل جنگ الکترونیک، استخراج معلومات از دستگاه‌های کشف‌شده در پناهگاه‌ها و تفتیش ارتباطات تروریست‌ها در چت‌روم‌ها یا اتاق‌های گفتگو و پیام‌های ایمیلی، می‌پردازیم.
یونیپاث: نقش معلومات استخباراتی نظامی در قسمت قطع منابع تامین مالی تروریزم چیست؟
تورن‌جنرال المعموری: سلول استخبارات و مبارزه با تروریزم در قسمت تفتیش مبادلات بانکی و پول‌شویی نیز تخصص دارد. ازآنجا‌که فعالیت‌های تروریستی برای جذب قوا، جابجایی جنگجویان و تهیه مواد انفجاری کاملاً به پول وابسته است، قطع همه انواع منابع تامین مالی تروریزم در اولویت قرار دارد. ما در قسمت تبادل معلومات مربوط به شبکه‌های داخلی و خارجی تامین مالی، همکاری نزدیکی با قوای ائتلاف داریم. آنها و سازمان‌های معلوماتی همکار معلومات به‌دست‌آمده از تفتیش فعالیت‌های مشکوک خارجی در اختیار ما می‌گذارند. این معلومات تصویر دقیق از شبکه‌های مالی تروریستی داخلی و خارجی که باید در کانون توجه قرار بگیرند، فراهم می‌کند.
یونیپاث: بعضی از عوامل شما، معروف به قطعه 43، در جریان جنگهای آزادسازی به القای وحشت در میان تروریست‌ها و ایجاد ارتباط با مردم غیرنظامی پرداختند و در این جنگ‌ها نقش مهمی داشتند.. نظر شما درباره این قطعه چیست؟
تورن‌جنرال المعموری: بی‌تردید قطعه عملیات روانی نقش مهمی در ایجاد وحشت و آشفتگی در بین قوای دشمن داشت. این قطعه به پلان‌گذاری، تهیه و توزیع انواع محصولات روانی مرتبط با عملیات‌ها می‌پرداخت تا وزارت دفاع بتواند رویکردی یکدست و تخصصی در میدان عملیات روانی در پیش بگیرد. این قطعه از کمک کارشناسان و متخصصین «هیات امنیت ملی» مستفید شده است و کارمندان آن در دوره‌های تخصصی که قوای ائتلاف برگزار می‌کنند، اشتراک نموده‌اند. قومندان بخش برای بازدید از قطعات مشابه به بریتانیا و ایالات متحده اعزام شده است و با دانش تخصصی و کاربردی از این سفرها بازگشته است.
ضمناً، این قطعه از تکنالوژی مدرن که کارآیی آن در قسمت مقابله با تروریزم در جنگهای آزادسازی ثابت شده است، استفاده می‌کند. قطعه 43 در قسمت ایجاد انگیزه در مردم برای همکاری با قوای امنیتی موفق بوده است و از طریق پروگرام‌های رادیویی و پخش ورق‌های آگهی از طیاره با مردم ارتباط داشته است. ورق‌هایی که در موصل از طیاره پخش می‌شد، باعث آشفتگی داعش شده بود. ما از طیاره کشفی می‌دیدیم که قوای داعش در جریان روز مصروف جمع‌آوری ورق‌ها از سرک ها و کوچه‌ها هستند چون از رسیدن مردم به این ورق‌ها می‌ترسیدند.
البته، جمع‌آوری ورق‌ها آنها را خسته کرد و باعث ایجاد ترس در دلهایشان شد. آنها نمی‌توانستند ملیون‌ها ورق را که از هوا روی موصل پخش می‌شد، جمع‌آوری کنند. قطعه 43 با استفاده از بلندگو اقدام به پخش صدای غرش بمب، غریو تانک و هیاهوی مربوط به جنگهای آزادسازی می‌کرد. بسیاری از تروریست‌ها هراسان و بدون فیرِ حتی یک مرمی از قریه‌ها و پناهگاه‌ها گریختند و مردم درباره شنیدن صدای مهیب جنگ در جریان شب صحبت می‌کردند.
یونیپاث: بعد از آزادسازی شهرها از دست داعش، ماموریت‌های کشفی چی تغییری کرده است؟
تورن‌جنرال المعموری: بعد از آزادسازی شهرها از دست تروریست‌های داعش، ماموریت‌های کشفی بر دستگیری و تعقیب فراریان و عناصر تروریستی مخفی و خنثی نمودن نقشه‌های سلول مخفی با عملیات‌های پیش‌دستانه مبتنی بر تحلیل دقیق معلومات جمع‌آوری‌شده به‌وسیله عوامل معلوماتی متمرکز شد. ضمناً، کار جمع‌آوری معلومات درباره فعالیت و مقاصد دشمن، اجرای ماموریت‌های کشفی هوایی و تحلیل معلومات برای شناسایی پناهگاه‌های دشمن ادامه یافت.
ما همچنان به تهیه راپور‌های خبرگیری موضعی و تحلیل تحرکات و نفوذ در قوای دشمن از طریق گروپ‌های شناسایی می‌پردازیم. ما، بعد از ورود به شهرها، درباره محل‌های استقرار دشمن و مواضع آنها معلومات کسب می‌کنیم. ما همچنان از شبکه‌های اجتماعی برای اجرای عملیات‌های روانی علیه دشمن، از طریق انتشار تصاویر و اخبار مکان‌ها که از طیاره‌های کشفی و ماهواره‌ها به دست آمده است، کمک می‌گیریم.
تمرکز اداره بر یکپارچه‌سازی نقش طیاره‌های بی‌پیلوت با تامین طیاره، کمره و امکانات تخنیکی برای اشتراک در عملیات‌های شناسایی، تحلیل و تعقیب رهبران داعش است. اداره تشکیل گروپ‌ها و دسته‌های ویژه برای اجرای پروسیجرهای بازرسی امنیتی بی‌جاشدگان داخلی و جمع‌آوری معلومات درباره فراریان خطرناکی که ممکن است در بین آنها پنهان شده باشند، را در دستور کار قرار داده است.
در مورد جنگ روانی، ما بالای انتشار شایعات در مناطق استقرار دشمن متمرکز شده‌ایم تا بتوانیم ضمن تضعیف روحیه آنان و یادآوری جنایات داعش به مردم، افکار و فتواهای افراطی آنان را افشا و رد کنیم. ما دستاوردهای اردوی عراق و اداره معلومات را در رسانه‌ها منتشر می‌کنیم. بخش تفتیش تخنیکی و نظارت آنلاین نقش مهمی در شناسایی، نفوذ و مختل ساختن ویب‌سایت‌های تروریستی داعش داشته است.
گروپ‌های تخصصی نیز معلومات لازم برای بررسی وضعیت روانی دشمن را با تفتیش و رهگیری شبکه‌های اجتماعی و درگاه‌های رسانه‌ای، جمع‌آوری نموده است. در این راستا معلومات حساب‌های شخصی و سازمان‌های تروریستی استخراج شده است.
ما با روحیه گروپی با دوستان خود در مرکز عملیات مشترک قوای ائتلاف همکاری می‌کنیم. ما در جریان اجرای عملیات مقدماتی معلومات دقیقی در اختیار آنان قرار دادیم و با اجرای حملات سریع مانع تقویت دشمن شدیم تا قوای ائتلاف بین‌المللی بتوانند صدها حمله هوایی را علیه پناهگاه‌ها و مراکز داعش ترتیب دهند. ما همچنان معلومات لازم را در قالب پروگرام‌های توسعه سیستم شناسایی هوایی تروریست‌ها در اختیار قوای هوایی عراق و هوانیروز اردوی عراق قرار دادیم. این معلومات زمینه ساز حملات هوایی موفقیت‌آمیز بسیاری شد.
در جریان عملیات‌های آزادسازی، ما قطعات جنگی را به‌شکل موثر با گروپ‌های معلوماتی، متشکل از صاحب‌منصبان، درجه‌داران دیگر و موترهای ضدماین و ضدکمین، معروف به MRAP، تقویت کردیم. این گروپ‌ها برای شناسایی هوایی به وسایل تخنیکی و طیاره‌های بی‌پیلوت تخصصی مجهز شدند.
ما در محور پیشروی پوسته‌هایی را برای اعلان مختصات، تعیین موقعیت دشمن و ارائه معلومات لحظه‌ای به قطعات دایر کردیم. همچنان، تصویر واضحی از ماهیت مواضع دفاعی، منابع بشری و امکانات جنگی دشمن در اختیار قومندانان میدان جنگ قرار دادیم. ما تصویر زنده کمره طیاره‌های بی‌پیلوت را برای محافظت از تحرکات قطعه، جلوگیری از قرار گرفتن در معرض موترهای حامل بمب دست‌ساز و انهدام اهداف دشمن در جریان پیشروی، تامین کردیم.
یونیپاث: چی‌قسم توانستید همزمان در دو جبهه فعالیت کنید: مدیریت جنگهای آزادسازی و رسیدگی به بحران بی‌جاشدگان داخلی؟
تورن‌جنرال المعموری: بحران بی‌جاشدگان داخلی باعث بروز اختلال در روند پیشروی قطعات و بروز تاخیر در حرکت قوای مهاجم شد. این وضعیت باعث محافظت از انسان‌های بی‌گناه شد و حتی قوانین درگیری را تغییر داد، چون تروریست‌ها بین بی‌جاشدگان داخلی پنهان می‌شدند و گاهی از آنان به عنوان سپر انسانی استفاده می‌کردند. بعد از ایجاد کمپ‌‌های بی‌جاشدگان داخلی، با همکاری قوای ائتلاف و سازمان ملل، ما با مشکلات امنیتی ناشی از نفوذ تروریست‌ها در بین غیرنظامیان روبرو شدیم.
بنابراین، قرارگاه کمیته‌های مشترکی را با اشتراک همه نهادهای امنیتی تشکیل داد و ما را مکلف به بررسی اطلاعات در مورد بی‌جاشدگان داخلی قبل از اسکان دادن آنان در کمپ‌‌ها شد. اداره ما گروپ‌های کاری مجهز به دیتابیس اشخاص تحت تعقیب را برای مقایسه معلومات آنان با معلومات شخصی بی‌جاشدگان داخلی تشکیل داد و از این طریق موفق به دستگیری تعدادی از عوامل و راهبران داعش شد.
اداره ما همچنان توانست مجموعه کلانی از اسناد داعش را در بخشهای مختلف کشف کند. کمیته‌هایی برای مرتب‌سازی و تحلیل این اسناد، و نیز برگزاری نمایشگاه که در فبروری 2017 در دفتر مرکزی اداره افتتاح شد، شکل گرفتند. هدف از برگزاری این نمایشگاه آگاه ساختن بازدیدکنندگان محلی و بین‌المللی از جنایات تبهکاران داعشی علیه مردم بود.
این نمایشگاه در رسانه‌های بین‌المللی نیز بازتاب یافت و باعث انتشار اسناد و مدارک جنایات داعش شد. در این نمایشگاه، کتاب‌های چاپ‌شده در چاپخانه‌های محلی خاص برای گسترش ایدیولوژی افراطی داعش، کتاب‌های درسی چاپ‌شده برای به‌اصطلاح دیوان تعلیم (همان وزارت معارف داعش)، و پوسترهای انگیزشی، لیست اسامی تروریست‌ها، وسایل ارتباطی و طیارهٔ بی‌پیلوت دیده می‌شد.
نظرات بسته شده است.