سمندري ژوند د حوثیانو راتلونکې مرګ ژوبله کیدی شي
یونیپث کارکونکی
د تیلو خرابیدونکی ستر ټانکر د یمن ساحل کې پروت دی چې د 1 میلیون بیرل څخه ډیر خام تیل پکې بار دي او د سمندري ژوند ګڼه ګوڼه لرونکي اوبو ته د لیک کیدو خطر سره مخ دی.
د ملګرو ملتونو د خبرونو په وینا، د جاپان هیواد جوړ د اوښتونکي تیلو زیرمې بیړۍ سیفر، چې د 3.1 میلیون بیرل ظرفیت لري، د 1988 راهیسې د یمن د سور سمندر راس عیسی بندر څخه شاوخوا 4 مایل لیرې په دایمي ډول ولاړ دی. نړیوال سمندري سازمان وایی چې دا د 2015 راهیسې ندی تفتیش شوی یا مراقبت شوی.
د یمن د مارب سیمې د ډګرونو څخه په پمپ شوي تیلو بار دا بیړۍ د حوثي باغیانو لاس ته ولویدله کله چې هغوی په 2015 مارچ کې د دې ساحلي پټۍ کنټرول په لاس کې واخیست. هغوی په کارګو او بیړۍ دعوی وکړه. په 2020 جولای کې، حوثیانو سیفر ته د چاودنې ورکولو ګواښ وکړ که چیرې د حودیده ښار بندر د ملګرو ملتونو لخوا په رسمیت پیژندل شوي مشروع یمني حکومت لاس ته ولویږي.
د سپړنې او تولید عملیاتو کارپوریشن شرکت چې سیفر یې چلولی، کې پخواني عمومي مدیر، احمد کلیب په وینا، د دې کښتۍ ډیری سیسټمونه زنګ وهلي یا په بله وینا له فعالیت څخه لویدلي. د مثال په توګه، په 2020 میی کې د یوه څیرې شوي پایپ ترمیم پنځه ورځې وخت واخست چې له امله یې د سمندر اوبه د انجن خونې ته تللې.
حوثیانو د دې کښتۍ تفتیش کولو څخه د ملګرو ملتونو د متخصصینو مخه نیولې ده. په 2021 جون کې، رینا ګیلاني، د ملګرو ملتونو بشري دفتر د عملیاتو رئیسې د ملګرو ملتونو امنیت شورا کې وویل چې حوثیانو د سیفر د تفتیش کولو اجازه ورکړې مګر “د مخته تګ لپاره اړین کوټلي تضمین ورکولو ته لیواله ندي.”
نړیوالې ټولنې ته خبرداري ورکولو سره، د الحدیده مرستیال والي ولید ال قدیمي په 2021 دسمبر کې ټویټ وکړ: “د سیفر ټانکر تغذیه کونکي پایپ کې لیکي ده. په سور سمندر کې به ناورین پیښ شي… زه د سعودي عربستان، یمن او مصر په مشرۍ د سور سمندرګي ساحلي هیوادونو باندې غږ کووم چې د دې چاپیریالي ناورین په وړاندې بیړني او چټک اقدامات وکړي.”
متخصصین اټکل کوي چې د تیلو د مقدار له مخې چې سیفر یې لري کولی شي په 1989 کې په شمالي امریکا کې د پرنس ویلیام ساونډ کې لیک شوي د ایکسون والدیز پرتله څلور چنده ډیر تیل توی کړي. د دې پاکول $20 ملیارد ډالر لکښت درلودلی شي.
سرچینې: ګارډین، د ملګرو ملتونو خبرونه، رویټرز
Comments are closed.