افغانستان او ګاونډیان یې د انرژي امنیت په لټه کې دي

یونیپث‭ ‬کارکونکی

په‭ ‬هغه‭ ‬څه‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬انرژي‭ ‬وږي‭ ‬مرکزي‭ ‬او‭ ‬جنوبي‭ ‬آسیا‭ ‬لپاره‭ ‬یو‭ ‬نعمت‭ ‬کیدای‭ ‬شي،‭ ‬ترکمنستان‭ ‬په‭ ‬پام‭ ‬کې‭ ‬لري‭ ‬چې‭ ‬په‭ ‬کال‭ ‬2020‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬افغانستان‭ ‬اړخ‭ ‬باندې‭ ‬1800‭ ‬کیلو‭ ‬میتره‭ ‬د‭ ‬طبیعي‭ ‬ګازو‭ ‬پر‭ ‬پایپ‭ ‬لاین‭ ‬کار‭ ‬پیل‭ ‬کړي‭.‬

د‭ ‬ترکمنستان‭ – ‬افغانستان‭ – ‬پاکستان‭ – ‬هند‭ ‬پایپ‭ ‬لاین‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬ټاپي‭ ‬په‭ ‬نوم‭ ‬پیژندل‭ ‬کیږي‭ ‬33‭ ‬ملیارده‭ ‬متر‭ ‬مکعب‭ ‬ترکمن‭ ‬طبیعي‭ ‬ګاز‭ ‬سویل‭ ‬ختیځ‭ ‬کې‭ ‬خپلو‭ ‬ګاونډیو‭ ‬ته‭ ‬رسوي‭.‬

د‭ ‬پایپ‭ ‬لاین‭ ‬800‭ ‬کیلومتره‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬افغانستان‭ ‬له‭ ‬خاورې‭ ‬څخه‭ ‬د‭ ‬هرات‭ ‬او‭ ‬کندهار‭ ‬له‭ ‬لارې‭ ‬تیریږي‭ ‬له‭ ‬ځنډ‭ ‬سره‭ ‬مخ‭ ‬شوی،‭ ‬خو‭ ‬افغان‭ ‬حکومت‭ ‬په‭ ‬پام‭ ‬کې‭ ‬لري‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬کال‭ ‬2020‭ ‬په‭ ‬لومړۍ‭ ‬نیمایي‭ ‬کې‭ ‬له‭ ‬ترکمنستان‭ ‬سره‭ ‬د‭ ‬ځمکې‭ ‬د‭ ‬استملاک‭ ‬تړونونه‭ ‬لاسلیک‭ ‬کړي‭.‬

ټاپي‭ ‬د‭ ‬هغه‭ ‬لویې‭ ‬ستراتیژۍ‭ ‬یوه‭ ‬برخه‭ ‬ده‭ ‬چې‭ ‬غواړي‭ ‬د‭ ‬سیمې‭ ‬انرژي‭ ‬متنوع‭ ‬او‭ ‬خوندي‭ ‬کړي‭. ‬د‭ ‬نړیوال‭ ‬بانک‭ ‬په‭ ‬راپور‭ ‬کې‭ ‬راغلي‭ ‬چې‭ ‬مینځنۍ‭ ‬آسیا‭ ‬د‭ ‬کال‭ ‬2010‭  ‬او‭ ‬2014‭ ‬ترمینځ‭ ‬6.4‭ ‬میلیارد‭ ‬ډالر‭ ‬اقتصادي‭ ‬ګټې‭ ‬له‭ ‬لاسه‭ ‬ورکړې،‭ ‬د‭ ‬بریښنا‭ ‬عرضه‭ ‬کونکو‭ ‬او‭ ‬بریښنا‭ ‬مصرف‭ ‬کونکو‭ ‬ترمینځ‭ ‬د‭ ‬خراب‭ ‬ارتباطاتو‭ ‬له‭ ‬امله‭. ‬

همداراز‭ ‬دا‭ ‬ډول‭ ‬اقتصادي‭ ‬ادغام‭ ‬د‭ ‬کال‭ ‬2019‭  ‬ډسمبر‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬آسیا‭ ‬زړه‭ – ‬استانبول‭ ‬پروسې‭ ‬په‭ ‬نوم‭ ‬له‭ ‬افغانستان‭ ‬سره‭ ‬د‭ ‬مرستې‭ ‬په‭ ‬کنفرانس‭ ‬کې‭ ‬یوه‭ ‬موضوع‭ ‬وه‭. ‬د‭ ‬مرکزي‭ ‬آسیا‭ ‬د‭ ‬هیوادونو‭ ‬استازې‭ ‬په‭ ‬سیمه‭ ‬ایز‭ ‬زیربنا،‭ ‬سوداګرۍ‭ ‬او‭ ‬ترانسپورتي‭ ‬پروژو‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬افغانستان‭ ‬په‭ ‬ګډون‭ ‬ټینګار‭ ‬وکړ‭. ‬د‭ ‬کنفرانس‭ ‬برخه‭ ‬والو‭ ‬یو‭ ‬پیغام‭ ‬وړاندې‭ ‬کړ‭: ‬افغانستان‭ ‬ته‭ ‬باید‭ ‬د‭ ‬فرصت‭ ‬د‭ ‬یوې‭ ‬سرچینې‭ ‬په‭ ‬توګه‭ ‬وکتل‭ ‬شي،‭ ‬نه‭ ‬د‭ ‬ستونزو‭ ‬سرچینې‭. ‬

په‭ ‬هرات‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬افغانستان،‭ ‬هند،‭ ‬پاکستان‭ ‬او‭ ‬ترکمنستان‭ ‬استازو‭ ‬د‭ ‬کال‭ ‬2018‭  ‬په‭ ‬فبرورۍ‭ ‬کې‭ ‬په‭ ‬رسمي‭ ‬توګه‭ ‬د‭ ‬څو‭ ‬ملیارد‭ ‬ډالرو‭ ‬په‭ ‬ارزښت‭ ‬د‭ ‬ټاپي‭ ‬پروژ‭ ‬په‭ ‬یو‭ ‬لړ‭ ‬مراسمو‭ ‬کې‭ ‬په‭ ‬لاره‭ ‬واچول‭. ‬د‭ ‬ودانیزو‭ ‬کارونو‭ ‬ځنډیدل‭ ‬په‭ ‬افغانستان‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬بې‭ ‬ثباتي‭ ‬له‭ ‬امله‭ ‬ده‭.‬