د هوا رول په جګړه کې

افغان‭ ‬ځانګړي‭ ‬ځواکونه‭ ‬د‭ ‬ماموریت‭ ‬د‭ ‬بریا‭ ‬لپاره‭ ‬پر‭ ‬هواپیژندونکو‭ ‬تکیه‭ ‬کوي

ضابط‭ ‬حسین‭ ‬رحیمي، د‭ ‬هوا‭ ‬پیژندنې‭ ‬رییس،‭ ‬افغان‭ ‬هوایي777‭ ‬لوا

هر‭ ‬هیواد‭ ‬هوا‭ ‬د‭ ‬سیمې‭ ‬او‭ ‬جغرافیایی‭ ‬موقعیت‭ ‬سره‭ ‬متقابل‭ ‬اړیکې‭ ‬لري،‭ ‬نه‭ ‬یوازې‭ ‬د‭ ‬جامو،‭ ‬کورونو،‭ ‬او‭ ‬خوړو‭ ‬ډولونه‭ ‬ټاکي،‭ ‬بلکې‭ ‬د‭ ‬جګړې‭ ‬ډول‭ ‬هم‭ ‬ټاکي‭ ‬چې‭ ‬هلته‭ ‬ترسره‭ ‬کیږي‭.‬

د‭ ‬مرکزي‭ ‬آسیا‭ ‬په‭ ‬څیر،‭ ‬د‭ ‬افغانستان‭ ‬غرنۍ‭ ‬سیمې‭ ‬دا‭ ‬څرګندوي،‭ ‬چې‭ ‬پوځي‭ ‬کمپاینونه‭ ‬باید‭ ‬ډېرځله‭ ‬د‭ ‬چريکي‭ ‬تاکتیکونو‭ ‬په‭ ‬کارولو‭ ‬سره‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬هوا‭ ‬حالت‭ ‬سره‭ ‬سم‭ ‬ترسره‭ ‬شي‭. ‬پوځي‭ ‬عملیات‭ ‬په‭ ‬دوديز‭ ‬ډول‭ ‬د‭ ‬پسرلي‭ ‬له‭ ‬پیل‭ ‬سره‭ ‬سم‭ ‬شروع‭ ‬کیږي‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬ژمي‭ ‬سړې‭ ‬هوا‭ ‬سره‭ ‬بیرته‭ ‬ختمیږي‭.‬

د‭ ‬افغانستان‭ ‬هوايي‭ ‬777‭ ‬لوا‭ ‬د‭ ‬هواپیژندنې‭ ‬څانګه‭ ‬د‭ ‬هوا‭ ‬د‭ ‬ارزونې‭ ‬او‭ ‬وړاندوینې‭ ‬مسولیت‭ ‬لري‭. ‬چې‭ ‬ځانګړو‭ ‬عملیاتو‭ ‬الوتکو‭ ‬لپاره‭ ‬یوه‭ ‬ځانګړې‭ ‬اندیښنه‭ ‬ده‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬افغان‭ ‬ملي‭ ‬اردو‭ ‬د‭ ‬ځانګړو‭ ‬عملیاتو‭ ‬قوماندانۍ‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬پولیسو‭ ‬د‭ ‬ځانګړو‭ ‬قطعاتو‭ ‬عمومي‭ ‬قوماندانۍ‭ ‬د‭ ‬خوندي‭ ‬ځای‭ ‬په‭ ‬ځای‭ ‬کولو‭ ‬مسوولیت‭ ‬لري‭. ‬د‭ ‬هوایي‭ ‬777‭ ‬لوا‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬هوا‭ ‬دقیقې‭ ‬وړاندوینې‭ ‬سره‭ ‬د‭ ‬افغانستان‭ ‬دودیز‭ ‬جنګ‭ ‬بدلیږي‭. ‬ترهګر‭ ‬په‭ ‬دې‭ ‬پوهیدلي‭ ‬چې‭ ‬نور‭ ‬د‭ ‬اقلیم‭ ‬وضعیت‭ ‬دوی‭ ‬ته‭ ‬خوندي‭ ‬پوښښ‭ ‬نه‭ ‬وړاندې‭ ‬کوي‭ ‬ځکه‭ ‬چې‭ ‬دوی‭ ‬په‭ ‬پرله‭ ‬پسې‭ ‬ډول‭ ‬ماتې‭ ‬او‭ ‬تلفاتو‭ ‬سره‭ ‬مخ‭ ‬شوي‭.‬

د‭ ‬ناتو‭ ‬ځواکونه‭ ‬په‭ ‬ځانګړي‭ ‬توګه‭ ‬د‭ ‬متحده‭ ‬ایالاتو‭ ‬ځواکونه‭ ‬د‭ ‬هر‭ ‬ډول‭ ‬ګواښونو‭ ‬سره‭ ‬د‭ ‬مقابلې‭ ‬لپاره‭ ‬د‭ ‬افغان‭ ‬وسله‭ ‬والو‭ ‬ځواکونو‭ ‬د‭ ‬فعالیت‭ ‬په‭ ‬ښه‌والي‭ ‬کې‭ ‬مهم‭ ‬رول‭ ‬لوبولی‭ ‬دی،‭ ‬او‭ ‬دوی‭ ‬یې‭ ‬په‭ ‬پرمختللو،‭ ‬د‭ ‬انتقال‭ ‬وړ،‭ ‬مسلکي‭ ‬او‭ ‬تخنیکي‭ ‬ظرفیتونو‭ ‬سمبال‭ ‬کړي‭ ‬دي‭. ‬د‭ ‬دښمن‭ ‬دا‭ ‬درک‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬پوځي‭ ‬بریا‭ ‬هیڅ‭ ‬تمه‭ ‬نلري،‭ ‬دوی‭ ‬دې‭ ‬ته‭ ‬اړ‭ ‬کړي‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬خبرو‭ ‬پر‭ ‬میز‭ ‬باندې‭ ‬د‭ ‬حل‭ ‬لارې‭ ‬په‭ ‬لټه‭ ‬کې‭ ‬شي‭.‬

بریدمل ارشد حسین رحیمي د افغان هوایي 777 لوا د هواپیژندنې رییس له خپلو کارکوونکو سره د هوا حالات څاري. د افغانستان دفاع وزارت

سرچینې

د‭ ‬هوا‭ ‬پیژندنې‭ ‬اداره‭ ‬په‭ ‬2017‭ ‬کې‭ ‬تاسیس‭ ‬شوه‭ ‬ترڅو‭ ‬د‭ ‬هوایي‭ ‬777‭ ‬لوا‭ ‬سره‭ ‬مرسته‭ ‬وکړي‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬الوتنې‭ ‬لپاره‭ ‬د‭ ‬غوره‭ ‬وختونو‭ ‬وړاندوینه‭ ‬وکړي‭. ‬مخکې‭ ‬له‭ ‬هغه،‭ ‬دا‭ ‬ډول‭ ‬وړاندوینې‭ ‬د‭ ‬امریکايي‭ ‬پرسونل‭ ‬لخوا‭ ‬ترسره‭ ‬کیدې‭.‬

د‭ ‬افغان‭ ‬امنیتي‭ ‬ځواکونو‭ ‬ترمنځ‭ ‬د‭ ‬مسلکي‭ ‬توب‭ ‬او‭ ‬ځان‭ ‬بسیاینې‭ ‬رامینځته‭ ‬کول‭ ‬د‭ ‬متحده‭ ‬ایالاتو‭ ‬د‭ ‬سلاکارانو‭ ‬له‭ ‬اهدافو‭ ‬څخه‭ ‬دي،‭ ‬همدا‭ ‬وه‭ ‬چې‭ ‬زه‭ ‬په‭ ‬کال‭ ‬2017‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬هوایي‭ ‬777‭ ‬لوا‭ ‬لپاره‭ ‬د‭ ‬هوا‭ ‬پیژندنې‭ ‬د‭ ‬مشر‭ ‬په‭ ‬توګه‭ ‬وټاکل‭ ‬شوم‭.‬

ما‭ ‬په‭ ‬هندوستان‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬هوا‭ ‬پیژندنې‭ ‬لومړنۍ‭ ‬زده‭ ‬کړې‭ ‬ترلاسه‭ ‬کړې‭ ‬او‭ ‬په‭ ‬افغانستان‭ ‬کې‭ ‬په‭ ‬ایګل‭ ‬کمپ‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬متحده‭ ‬ایالاتو‭ ‬له‭ ‬ماهرینو‭ ‬څخه‭ ‬مې‭ ‬پرمختللي‭ ‬روزنه‭ ‬ترلاسه‭ ‬کړه‭. ‬مخکې‭ ‬لدې‭ ‬چې‭ ‬زه‭ ‬د‭ ‬هوایي‭ ‬777‭ ‬لوا‭ ‬سره‭ ‬کار‭ ‬وکړم،‭ ‬ما‭ ‬د‭ ‬افغان‭ ‬هوایی‭ ‬ځواک‭ ‬سره‭ ‬دنده‭ ‬ترسره‭ ‬کوله‭. ‬د‭ ‬امریکایی‭ ‬همکارانو‭ ‬په‭ ‬مرسته،‭ ‬ما‭ ‬پدې‭ ‬وروستیو‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬هوا‭ ‬پیژندنې‭ ‬په‭ ‬برخه‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬ماسټرۍ‭ ‬سند‭ ‬ترلاسه‭ ‬کړ‭.‬

د‭ ‬متحده‭ ‬ایالاتو‭ ‬سلاکارانو‭ ‬د‭ ‬خپلو‭ ‬افغان‭ ‬همکارانو‭ ‬سره‭ ‬د‭ ‬هواپیژندنې‭ ‬دقیق‭ ‬توکي‭ ‬او‭ ‬خپل‭ ‬مهارتونه‭ ‬شریک‭ ‬کړي‭ ‬او‭ ‬دوی‭ ‬ته‭ ‬د‭ ‬پرمختللو‭ ‬هواپیژندنې‭ ‬رادارونو‭ ‬او‭ ‬ویب‭ ‬پاڼو‭ ‬د‭ ‬کارولو‭ ‬روزنه‭ ‬ورکړې‭ ‬ده‭.‬

د‭ ‬افغان‭ ‬ځواکونو‭ ‬لپاره‭ ‬،‭ ‬د‭ ‬متحده‭ ‬ایالاتو‭ ‬سلاکارانو‭ ‬یو‭ ‬برکت‭ ‬دی‭. ‬هره‭ ‬ورځ‭ ‬افغان‭ ‬او‭ ‬امریکایي‭ ‬هواپیژندونکي‭ ‬د‭ ‬هوا‭ ‬پیژندنې‭ ‬معلومات‭ ‬د‭ ‬شریکولو‭ ‬لپاره‭ ‬سره‭ ‬ګوري،‭ ‬او‭ ‬کله‭ ‬چې‭ ‬مالومات‭ ‬ترلاسه‭ ‬شي،‭ ‬وروسته‭ ‬د‭ ‬پوځي‭ ‬تصمیم‭ ‬نیونکو‭ ‬لپاره‭ ‬یو‭ ‬دقیق‭ ‬انځور‭ ‬وړاندې‭ ‬کوي‭.‬
د‭ ‬وړاندوینې‭ ‬اهمیت

ځانګړي‭ ‬هوایي‭ ‬عملیات‭ ‬اکثرا‭ ‬د‭ ‬شپې‭ ‬لخوا‭ ‬ترسره‭ ‬کیږي،‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬ورځني‭ ‬عملیاتو‭ ‬په‭ ‬جریان‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬هوا‭ ‬پیژندنې‭ ‬محاسبې‭ ‬باید‭ ‬دقیقې‭ ‬وي‭ ‬ترڅو‭ ‬د‭ ‬ځانګړو‭ ‬عملیاتو‭ ‬سرتیري‭ ‬په‭ ‬بریالي‭ ‬توګه‭ ‬ځای‭ ‬پرځای‭ ‬او‭ ‬بیرته‭ ‬وویستل‭ ‬شي‭.‬

د‭ ‬اسمان‭ ‬روښنایي،‭ ‬د‭ ‬سپوږمۍ‭ ‬نور‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬باد‭ ‬سرعت‭ ‬شتون‭ ‬یا‭ ‬نه‭ ‬شتون‭ ‬د‭ ‬ځانګړو‭ ‬عملیاتو‭ ‬په‭ ‬اجرا‭ ‬کولو‭ ‬کې‭ ‬حیاتي‭ ‬رول‭ ‬لوبوي‭. ‬که‭ ‬د‭ ‬هوا‭ ‬پیژندنې‭ ‬معلومات‭ ‬یو‭ ‬څه‭ ‬نامناسب‭ ‬وي،‭ ‬نو‭ ‬عملیات‭ ‬ممکن‭ ‬ناکام‭ ‬شي‭.‬

د‭ ‬ځانګړو‭ ‬عملیاتو‭ ‬ماموریتونه‭ ‬معمولا‭ ‬د‭ ‬20‭ ‬دقیقو‭ ‬څخه‭ ‬تر‭ ‬دوه‭ ‬ساعتونو‭ ‬پورې‭ ‬دوام‭ ‬لري،‭ ‬پدې‭ ‬دوره‭ ‬کې‭ ‬که‭ ‬چیرې‭ ‬پیره‭ ‬دار‭ ‬الوتکې‭ ‬او‭ ‬استخبارات،‭ ‬د‭ ‬څار‭ ‬او‭ ‬کشف‭ ‬ټیمونه‭ ‬ونه‭ ‬توانیږي‭ ‬چې‭ ‬ځمکنیو‭ ‬ځواکونو‭ ‬ته‭ ‬لارښوونه‭ ‬وکړي،‭ ‬نو‭ ‬کیدای‭ ‬شي‭ ‬چې‭ ‬مونږ‭ ‬خپل‭ ‬ټول‭ ‬ځواکونه‭ ‬له‭ ‬لاسه‭ ‬ورکړو‭.‬

د‭ ‬هوا‭ ‬له‭ ‬لارې‭ ‬د‭ ‬سرتیرو‭ ‬حرکت‭ ‬لپاره‭ ‬پکار‭ ‬ده‭ ‬چې‭ ‬مونږ‭ ‬د‭ ‬بادونو‭ ‬سرعت‭ ‬او‭ ‬جهت‭ ‬ته‭ ‬نږدې‭ ‬پاملرنه‭ ‬وکړو‭. ‬شدید‭ ‬بادونه‭ ‬د‭ ‬دا‭ ‬ډول‭ ‬عملیاتو‭ ‬لپاره‭ ‬ویجاړیدونکی‭ ‬تمامیدای‭ ‬شي،‭ ‬او‭ ‬له‭ ‬هغه‭ ‬ځایه‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬افغانستان‭ ‬خاورې‭ ‬ډیره‭ ‬برخه‭ ‬غرنۍ‭ ‬ده،‭ ‬نو‭ ‬دښمن‭ ‬اکثره‭ ‬وخت‭ ‬په‭ ‬تنګي‭ ‬کې‭ ‬ځانونه‭ ‬پټوي‭ ‬چې‭ ‬له‭ ‬دواړو‭ ‬خواو‭ ‬څخه‭ ‬د‭ ‬غونډيو‭ ‬په‭ ‬واسطه‭ ‬خوندي‭ ‬کیږي‭.‬

په‭ ‬عجیبه‭ ‬توګه‭ ‬اکثره‭ ‬دغو‭ ‬درو‭ ‬کې،‭ ‬بادونه‭ ‬لور‭ ‬بدلوي‭ ‬او‭ ‬شدید‭ ‬کیږي‭ ‬او‭ ‬دې‭ ‬پورې‭ ‬اړه‭ ‬لري‭ ‬چې‭ ‬شپه‭ ‬ده‭ ‬یا‭ ‬ورځ،‭ ‬او‭ ‬دا‭ ‬اړینه‭ ‬ده‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬چورلکې‭ ‬پیلوټان‭ ‬د‭ ‬خپلو‭ ‬ماموریتونو‭ ‬د‭ ‬خوندي‭ ‬بشپړولو‭ ‬لپاره‭ ‬تفصيلي‭ ‬راپورونه‭ ‬ترلاسه‭ ‬کړي‭. ‬

د‭ ‬وریځو‭ ‬پوښښ‭ ‬یو‭ ‬بل‭ ‬اوښتونکی‭ ‬عامل‭ ‬دی‭ ‬چې‭ ‬هوایی‭ ‬عملیات‭ ‬ګواښي‭. ‬وريځې‭ ‬دا‭ ‬امکان‭ ‬زیاتوي‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬ځانګړو‭ ‬عملیاتو‭ ‬پر‭ ‬سرتیرو‭ ‬باندې‭ ‬د‭ ‬دښمن‭ ‬لخوا‭ ‬برید‭ ‬وشي،‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬غرونو‭ ‬تر‭ ‬مینځ‭ ‬لارې‭ ‬د‭ ‬هوا‭ ‬پاریدنې‭ ‬او‭ ‬نور‭ ‬هوایي‭ ‬وژونکو‭ ‬پیښو‭ ‬سره‭ ‬مخ‭ ‬کیدای‭ ‬شي‭.‬

له‭ ‬کابل‭ ‬څخه‭ ‬مزارشریف‭ ‬ته‭ ‬غځېدلې‭ ‬لاره‭ ‬د‭ ‬پیلوټانو‭ ‬لپاره‭ ‬تل‭ ‬یوه‭ ‬ننګونه‭ ‬وي،‭ ‬ځکه‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬سالنګ‭ ‬پر‭ ‬3365‭ ‬متره‭ ‬لوړه‭ ‬غونډۍ‭ ‬باندې‭ ‬تیریږي‭. ‬نو‭ ‬د‭ ‬الوتنې‭ ‬عملیاتو‭ ‬لپاره‭ ‬د‭ ‬دقیقو‭ ‬موسمي‭ ‬معلوماتو‭ ‬لاسته‭ ‬راوړل‭ ‬اړین‭ ‬دي‭.‬

د‭ ‬قضیې‭ ‬څیړنه

ښیي‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬هوا‭ ‬پیژندنې‭ ‬معلومات‭ ‬د‭ ‬افغانستان‭ ‬په‭ ‬پوځي‭ ‬عملیاتو‭ ‬کې‭ ‬ورځني‭ ‬رول‭ ‬لوبوي،‭ ‬مګر‭ ‬د‭ ‬بریا‭ ‬یوه‭ ‬کیسه‭ ‬په‭ ‬کې‭ ‬بیله‭ ‬ده‭.‬

په‭ ‬2018‭ ‬کې،‭ ‬کله‭ ‬چې‭ ‬کندز‭ ‬د‭ ‬دښمن‭ ‬لخوا‭ ‬محاصره‭ ‬شوی‭ ‬و،‭ ‬د‭ ‬دفاع‭ ‬وزارت‭ ‬د‭ ‬لوړ‭ ‬پوړو‭ ‬قوماندانانو‭ ‬یوه‭ ‬ډلې‭ ‬ټاکل‭ ‬شوې‭ ‬وه‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬وضعیت‭ ‬ارزولو‭ ‬لپاره‭ ‬دې‭ ‬ولایت‭ ‬ته‭ ‬الوتنه‭ ‬وکړي‭. ‬هوا‭ ‬د‭ ‬دوو‭ ‬ورځو‭ ‬لپاره‭ ‬ډیره‭ ‬خرابه‭ ‬وه‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬هر‭ ‬ډو‭ ‬الوتکې‭ ‬الوتل‭ ‬ناممکن‭ ‬و‭.‬

د‭ ‬محاصره‭ ‬شوو‭ ‬ځواکونو‭ ‬لپاره‭ ‬د‭ ‬هلیکوپټرو‭ ‬په‭ ‬واسطه‭ ‬د‭ ‬ژغورنې‭ ‬ماموریت‭ ‬سالنګ‭ ‬ته‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬کابل‭ ‬شمال‭ ‬خواته‭ ‬پروت‭ ‬دی‭ ‬ورسید‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬هوا‭ ‬پیژندنې‭ ‬دفتر‭ ‬سره‭ ‬یې‭ ‬اړیکه‭ ‬ونیوله‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬هوا‭ ‬حالاتو‭ ‬مفصل‭ ‬راپور‭ ‬یې‭ ‬وغوښت‭ ‬ترڅو‭ ‬د‭ ‬کندز‭ ‬په‭ ‬لور‭ ‬خپل‭ ‬سفر‭ ‬ته‭ ‬ادامه‭ ‬ورکړي‭.‬

هواپیژندونکو‭ ‬قوماندانانو‭ ‬ته‭ ‬وویل‭ ‬چې‭ ‬که‭ ‬چیرې‭ ‬دوی‭ ‬د‭ ‬دوو‭ ‬ساعتونو‭ ‬په‭ ‬موده‭ ‬کې‭ ‬په‭ ‬ملایمه‭ ‬هوا‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬غرونو‭ ‬له‭ ‬کرښې‭ ‬څخه‭ ‬ونه‭ ‬وځي،‭ ‬نو‭ ‬ممکن‭ ‬دوی‭ ‬دوه‭ ‬ورځې‭ ‬نور‭ ‬هم‭ ‬بند‭ ‬پاتې‭ ‬شي‭. ‬په‭ ‬داسې‭ ‬یوه‭ ‬پیښه‭ ‬کې‭ ‬احتمالا‭ ‬محاصره‭ ‬شوي‭ ‬ځواکونه‭ ‬له‭ ‬ماتې‭ ‬سره‭ ‬مخ‭ ‬شي‭.‬

د‭ ‬چورلکې‭ ‬پیلوټانو‭ ‬د‭ ‬دې‭ ‬معلوماتو‭ ‬څخه‭ ‬ګټه‭ ‬پورته‭ ‬کړه‭ ‬ترڅو‭ ‬لوړ‭ ‬پوړي‭ ‬قوماندانان‭ ‬او‭ ‬مهمات‭ ‬په‭ ‬کندوز‭ ‬کې‭ ‬محاصره‭ ‬شوو‭ ‬سرتیرو‭ ‬ته‭ ‬ورسوي‭.‬

د‭ ‬چورلکې‭ ‬پیلوټانو‭ ‬د‭ ‬دې‭ ‬معلوماتو‭ ‬څخه‭ ‬ګټه‭ ‬پورته‭ ‬کړه‭ ‬ترڅو‭ ‬لوړ‭ ‬پوړي‭ ‬قوماندانان‭ ‬او‭ ‬مهمات‭ ‬په‭ ‬کندوز‭ ‬کې‭ ‬محاصره‭ ‬شوي‭ ‬سرتیرو‭ ‬ته‭ ‬ورسوي‭. ‬د‭ ‬افغانستان‭ ‬وسله‭ ‬وال‭ ‬ځواکونه‭ ‬او‭ ‬شریف‭ ‬خلک‭ ‬د‭ ‬متحده‭ ‬ایالاتو‭ ‬او‭ ‬دهغه‭ ‬ملګرو‭ ‬څخه‭ ‬د‭ ‬کورودانۍ‭ ‬او‭ ‬مننې‭ ‬پوروړي‭ ‬دي‭.‬‭ 

Comments are closed.