د حوثیانو ځمکني ماینونه یمنیان وژني

یونیپث‭ ‬کارکونکی

د‭ ‬یمن‭ ‬ګڼمېشتو‭ ‬سیمو‭ ‬په‭ ‬ګډون،‭ ‬د‭ ‬یمن‭ ‬ډېرې‭ ‬سیمې‭ ‬د‭ ‬حوثیانو‭ ‬لخوا‭ ‬د‭ ‬پرسونل‭ ‬ضد‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬وسایطو‭ ‬ضد‭ ‬ماینونو‭ ‬باندې‭ ‬پوښل‭ ‬شوي‭ ‬دي‭. ‬ملګري‭ ‬ملتونه‭ ‬د‭ ‬یوې‭ ‬نړیوالې‭ ‬او‭ ‬سیمه‌ییزې‭ ‬هڅې‭ ‬غوښتنه‭ ‬کوي‭ ‬ترڅو‭ ‬دغه‭ ‬هیواد‭ ‬له‭ ‬وژونکو‭ ‬چاودیدونکو‭ ‬توکو‭ ‬څخه‭ ‬پاک‭ ‬کړي‭.‬

رسمي‭ ‬اټکلونه‭ ‬د‭ ‬حوثي‭ ‬ماینونو‭ ‬شمیر‭ ‬چې‭ ‬ډیری‭ ‬یې‭ ‬د‭ ‬ایران‭ ‬د‭ ‬حکومت‭ ‬په‭ ‬ملاتړ‭ ‬تولید‭ ‬شوي‭ ‬د‭ ‬یمن‭ ‬په‭ ‬15‭ ‬والایتونو‭ ‬کې‭ ‬1.2‭ ‬میلیونه‭ ‬اټکل‭ ‬کوي‭.‬

د‭ ‬تایز‭ ‬ښار‭ ‬د‭ ‬یمن‭ ‬د‭ ‬لویو‭ ‬ښارونو‭ ‬له‭ ‬ډلې‭ ‬څخه‭ ‬دی‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬یمن‭ ‬حکومتي‭ ‬ځواکونو‭ ‬او‭ ‬حوثیانو‭ ‬ترمینځ‭ ‬جګړو‭ ‬له‭ ‬امله‭ ‬سخت‭ ‬ځپل‭ ‬شوی‭. ‬او‭ ‬دغه‭ ‬ولایت‭ ‬د‭ ‬پرسونل‭ ‬ضد‭ ‬ماینونو‭ ‬له‭ ‬کبله‭ ‬ډیر‭ ‬ککړ‭ ‬دی‭. ‬له‭ ‬22‭ ‬ولسوالیو‭ ‬څخه‭ ‬چې‭ ‬دا‭ ‬ولایت‭ ‬جوړوي،‭ ‬18‭ ‬یې‭ ‬پر‭ ‬ځمکنيو‭ ‬ماینونو‭ ‬پوښل‭ ‬شوې‭. ‬

د‭ ‬یمن‭ ‬د‭ ‬ماین‭ ‬پاکۍ‭ ‬مرکز‭ ‬اداري‭ ‬مدیر،‭ ‬عارف‭ ‬القحطاني‭ ‬په‭ ‬وینا،‭ ‬د‭ ‬2019‭ ‬کال‭ ‬په‭ ‬لومړیو‭ ‬درې‭ ‬میاشتو‭ ‬کې،‭ ‬په‭ ‬ښار‭ ‬او‭ ‬شاوخوا‭ ‬سیمه‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬ځمکنيو‭ ‬ماینونو‭ ‬له‭ ‬امله‭ ‬د‭ ‬ملکیانو‭ ‬د‭ ‬مړینې‭ ‬شمیر‭ ‬465‭ ‬تنو‭ ‬ته‭ ‬ورسېد،‭ ‬چې‭ ‬پکې‭ ‬د‭ ‬120‭ ‬نه‭ ‬ډیر‭ ‬ماشومان‭ ‬او‭ ‬85‭ ‬ښځې‭ ‬وې‭. ‬نږدې‭ ‬905‭ ‬کسان‭ ‬ټپیان‭ ‬شوي‭ ‬چې‭ ‬پکې‭ ‬275‭ ‬ماشومان‭ ‬او‭ ‬183‭ ‬ښځې‭ ‬هم‭ ‬ګډون‭ ‬لري‭.‬

د‭ ‬2019‭ ‬د‭ ‬دسمبر‭ ‬په‭ ‬میاشت‭ ‬کې‭ ‬یوه‭ ‬ښځه‭ ‬او‭ ‬ماشوم‭ ‬د‭ ‬الدولي‭ ‬په‭ ‬ولایت‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬ځای‭ ‬پرځای‭ ‬شوي‭ ‬ماین‭ ‬له‭ ‬امله‭ ‬ووژل‭ ‬شوه‭. ‬په‭ ‬یوه‭ ‬بله‭ ‬پیښه‭ ‬کې‭ ‬یو‭ ‬12‭ ‬کلن‭ ‬ماشوم،‭ ‬چې‭ ‬واسیلا‭ ‬عبدالکریم‭ ‬محمد‭ ‬الامیري‭ ‬نومید،‭ ‬د‭ ‬پسونو‭ ‬د‭ ‬څرلو‭ ‬پرمهال‭ ‬ومړ‭.‬

یو‭ ‬بل‭ ‬ځمکنی‭ ‬ماین‭ ‬هغه‭ ‬مهال‭ ‬وچاودید‭ ‬کله‭ ‬چې‭ ‬دوه‭ ‬کورنۍ‭ ‬د‭ ‬کور‭ ‬څخه‭ ‬د‭ ‬بې‭ ‬ځایه‭ ‬کیدو‭ ‬وروسته‭ ‬د‭ ‬سرپنا‭ ‬په‭ ‬لټه‭ ‬کې‭ ‬وې‭. ‬یوه‭ ‬ښځه‭ ‬ووژل‭ ‬شوه‭ ‬او‭ ‬اوه‭ ‬نور‭ ‬ټپیان‭ ‬شول‭.‬

د‭ ‬یمن‭ ‬د‭ ‬بشري‭ ‬حقونو‭ ‬وزارت‭ ‬مرستیال‭ ‬نبیل‭ ‬عبدالحفیظ‭ ‬وویل‭ ‬چې‭ ‬حوثیانو‭ ‬د‭ ‬مرګ‭ ‬تخم‭ ‬په‭ ‬هغو‭ ‬سیمو‭ ‬کې‭ ‬کرلی‭ ‬چې‭ ‬یو‭ ‬وخت‭ ‬د‭ ‬دوی‭ ‬په‭ ‬کنټرول‭ ‬کې‭ ‬وې‭. ‬فارمي‭ ‬ځمکې،‭ ‬سړکونه‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬کلیو‭ ‬شاوخوا‭ ‬سیمې‭ ‬یې‭ ‬په‭ ‬ماینونو‭ ‬پوښلې‭ ‬دي‭. ‬دوی‭ ‬د‭ ‬سړک‭ ‬د‭ ‬غاړې‭ ‬ماینونه‭ ‬هم‭ ‬ځای‭ ‬پر‭ ‬ځای‭ ‬کړي‭ ‬دي‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬موندل‭ ‬کیدو‭ ‬د‭ ‬مخنیوي‭ ‬لپاره‭ ‬یې‭ ‬د‭ ‬ځمکې‭ ‬له‭ ‬سطحې‭/‬مخ‭ ‬سره‭ ‬یوځای‭ ‬کړي‭ ‬دي‭.‬

نه‭ ‬یوازې‭ ‬دا‭ ‬چې‭ ‬حوثي‭ ‬ماینونه‭ ‬یمني‭ ‬ملکي‭ ‬وګړي‭ ‬وژني‭ ‬او‭ ‬معیوبوي‭ ‬یې،‭ ‬دوی‭ ‬همداراز‭ ‬یمنیان‭ ‬نه‭ ‬پریږدي‭ ‬چې‭ ‬خپل‭ ‬فصلونه‭ ‬راټول‭ ‬کړي‭ ‬او‭ ‬ځان‭ ‬لپاره‭ ‬د‭ ‬څښاک‭ ‬اوبه‭ ‬راوړي‭. ‬همداراز،‭ ‬ماینونه‭ ‬نړیوال‭ ‬مرسته‭ ‬کونکي‭ ‬سازمانونه‭ ‬نه‭ ‬پریږدي‭ ‬هغو‭ ‬ملکي‭ ‬وګړو‭ ‬ته‭ ‬خوراکي‭ ‬توکې‭ ‬او‭ ‬درمل‭ ‬ورسوي‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬لوږې‭ ‬او‭ ‬ناروغیو‭ ‬سره‭ ‬مخ‭ ‬دي‭. ‬دا‭ ‬کار‭ ‬د‭ ‬دې‭ ‬لامل‭ ‬وګرځېد،‭ ‬چې‭ ‬بحرانونو‭ ‬ته‭ ‬رسیدګي‭ ‬ونشي‭ ‬لکه‭ ‬د‭ ‬کووېډ‭-‬‭ ‬19‭ ‬وبا‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬کال‭ ‬2020‭ ‬په‭ ‬پسرلي‭ ‬کې‭ ‬خپور‭ ‬شو‭. ‬

د‭ ‬ملګرو‭ ‬ملتونو‭ ‬پرمختیايي‭ ‬پروګرام‭ ‬په‭ ‬یمن‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬ماین‭ ‬پاکولو‭ ‬هڅو‭ ‬څخه‭ ‬ملاتړ‭ ‬ته‭ ‬دوام‭ ‬ورکوي‭. ‬په‭ ‬کال‭ ‬2019‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬ملګرو‭ ‬ملتونو‭ ‬پراختیایي‭ ‬پروګرم‭ (‬یو‭ ‬ان‭ ‬ډي‭ ‬پي‭) ‬د‭ ‬یمن‭ ‬د‭ ‬ماین‭ ‬پاکۍ‭ ‬ادارې‭ ‬ته‭ ‬20‭ ‬ټیوټا‭ ‬پک‭ ‬اپ‭ ‬موټر‭ ‬ورکړل‭ ‬ترڅو‭ ‬یمنیانو‭ ‬سره‭ ‬مرسته‭ ‬وشي‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬هودیدا‭ ‬له‭ ‬بندر‭ ‬څخه‭ ‬د‭ ‬بشري‭ ‬مرستو‭ ‬کاروانونو‭ ‬لخوا‭ ‬کاریدونکی‭ ‬عمومي‭ ‬سړک‭ ‬له‭ ‬ماینونو‭ ‬څخه‭ ‬پاک‭ ‬کړي‭. ‬د‭ ‬ملګرو‭ ‬ملتونو‭ ‬کنوانسیونونه‭ ‬د‭ ‬پرسونل‭ ‬ضد‭ ‬ماینونو‭ ‬کارول‭ ‬منع‭ ‬کوي‭.‬

سربیره‭ ‬پردې،‭ ‬د‭ ‬شاه‭ ‬سلمان‭ ‬بشري‭ ‬مرستو‭ ‬مرکز‭ ‬د‭ ‬ځمکني‭ ‬ماینونو‭ ‬د‭ ‬پاکولو‭ ‬لپاره‭ ‬د‭ ‬سعودي‭ ‬عربستان‭ ‬پروژه‭ ‬په‭ ‬لاره‭ ‬اچولې‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬یمن‭ ‬د‭ ‬ماین‭ ‬پاکولو‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬ملکي‭ ‬وګړو‭ ‬ساتنې‭ ‬لپاره‭ ‬وقف‭ ‬شوي‭.‬

د‭ ‬2400‭ ‬چاودېدونکو‭ ‬توکو‭ ‬په‭ ‬ګډون‭ ‬چې‭ ‬په‭ ‬کال‭ ‬2020‭ ‬د‭ ‬اپرېل‭ ‬میاشت‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬یوې‭ ‬اونۍ‭ ‬په‭ ‬بهیر‭ ‬کې‭ ‬وموندل‭ ‬شو،‭ ‬نوموړی‭ ‬پروګرام‭ ‬د‭ ‬کال‭ ‬2018‭ ‬راهیسې‭ ‬تر‭ ‬100‭,‬000‭ ‬ماینونو‭ ‬د‭ ‬پاکولو‭ ‬راپور‭ ‬ورکړی‭.  ‬

سرچینې‭: ‬almashareq.com‭, ‬ye.undp.org‭, ‬alarabiya.net