امنیت در سرحدات و کم شدن تقاضا میتواند نفرین هیرویین افغانستان را کاهش دهد
کارکنان یونیپاث
این موضوع بنام یک صحنه روز قیامت برای افغانستان یاد شده است: زمانی که قوای نظامی و پولیس افغان مسئولیت بزرگ امنیت ملی را بدوش میگیرند، تولید تریاک با نتایج وخیم امنیتی در منطقه و دنیا به اوج خواهد رسید.
اگر چه این سناریو از جمله یکی از تصورات غلط است که متخصصین آن را در جریان طرح یک استراتیژی برای سرکوب نمودن قاچاق مواد مخدره شناسایی کرده اند که خلقت آن صحت میلیون ها تن را خراب نموده، اختلاس را تشویق نموده و تروریزم را تمویل میکند. بهتر ساختن امنیت سرحدات و کاهش دادن تقاضای عامه برای مواد مخدره از راه های حل عمده شمرده میشود.
بر اساس یک مطالعه مشترک ایالات متحده-روسیه در 2013 بنام “قاچاق مواد مخدره افغانستان: یک ارزیابی تهدید مشترک” که مینویسد: “بعضی ها ممکن دعوا نمایند که مبارزه با مواد مخدره در افغانستان بی نتیجه است. این راپور روی این مسئله بطور ساده بحث میکند که افغانستان به سرعت به یک مشکل….. غیر قابل کنترول تبدیل میشود.”
با توجه به عملیات بین المللی حافظ صلح بیشتر از یک دهه در افغانستان، متخصصین موارد دیگری را در مبارزه بر ضد تریاک به چالش میکشند. آنها فقط به از بین بردن فارم های خشخاش عقیده ندارند. ایشان ادعی دارند که تخریب زمین ها در یک ولایت باعث تولید در ولایات دیگر خواهد کردید. آنها این سوال را که رقابت در بین کشور های آسیای مرکزی، هماهنگی در توقف دادن مواد مخدره را جلوگیری خواهد نمود. آنها این را بررسی میکنند که آیا جواز دادن دهاقین افغان برای تولید تریاک قانونی به منظور استفاده طبی آن یک تجربه ای که در ترکیه نتیجه خوب داده است، باعث ایجاد ثبات خواهد شد یا نه.
نه روز قیامت
اگرچه تولید تریاک در افغانستان کاهش نیافته است، تولیدات اخیر ضعیف به نظر میرسد. تجربه روسیه به این موضوع اشاره میکند.
منحیث یکی از بزرگترین مارکیت برای هیرویین افغانی، روسیه بر اثر اعتیاد و مرض هایی از قبیل ایچ آی وی توسط استفاده از سوزن های آلوده، ویران شده است. بعد از رونق اقتصادی روسیه با فروش تیل و گاز، هیرویین فراوان و کم قیمت شد. به اساس بر آورد اداره مواد مخدره و جرایم ملل متحد، معتادین تریاک روسیه به 1.7 میلیون میرسد، که بیشتر از 1.6 فیصد نفوس این کشور میباشد، و تعداد معتادان سالانه به تعداد 80000 افزایش یافته است.
داکتر ایکترینا استپانوا، یک متخصص روسی که مطالعه خود را در مورد قاچاق مواد مخدره افغانستان نموده است میگوید: “این مانند یک بهمنی بالای ما احساس میگردد.”
اما بهمن معمولاً توقف میکند که بر اساس تجربه اروپای غربی این ممکن در روسیه اتفاق بیافتد و بذات خود یک راه حل بزرگ دیگر برای هیرویین افغانی میباشد. چنین ثابت شده است که استفاده این نوع مواد مخدره کاهش یافته است زیرا سن بلند تر شده و جوانان کمتر این عادت را به خود میگیرند.
به این معنی که تقاضا برای هیرویین افغانی به حد اکثر رسیده و بالای تولید کنندگان و قاچاقبران در داخل و خارج افغنستان تاثیر میکند. روسیه در عوض یک کشور مطلقاً مصرف کننده ممکن است به یک کشور انتقال دهنده مواد مخدره مبدل گردد.
عملیه تخریب تحت سوال
روسیه شدیداً عمل تخریب از طریق هوا را برای زمین های خشخاش پیشنهاد نموده است، این یک تخنیکی است که برای از بین بردن زمین های کوکا، که یک بخش مهم کوکایین است، در امریکای جنوبی از آن استفاده شده بود.
مگر متخصصین مثل واندا فلباب-براون از انستیتیوت بروکینگز پا فشاری میکند که تخریب ساحات – یعنی زندگی هزار ها افغان فقیر – روابط بین دهقانان و افراطی ها را در حقیقت مستحکم تر میسازد.
او طریقه تخریب را منحیث “بد ترین پالیسی” میداند و تاکید میکند که گروه های مثل طالبان قصداً عمل غیر قانونی تریاک را قبول نموده برای اینکه خود را به شکل “قوای قوی سیاسی” دربین تقریباً 20 فیصد افغان ها که از کشت و حاصل خشخاش زندگی میکنند، تبدیل نمایند. خشخاش، که تخم تریاک است بری غذا هم استفاده میشود، و برای مدت قرن ها درین منطقه کشت شده است.
فلباب-براون در جریان سمپوزیم بین المللی پنجم در مورد تروریزم و جرایم بین ممالک که در ترکیه در دسمبر 2013 بر گزار شده بود، گفت: “این عمل مردم را در واقع دست طالبان می اندازد.”
تریاک همچنان تروریست ها را تمویل میکند. بشکل طلب مالیه از دهقانان – که عموماً اخذ پول به زور صورت میپذیرد – طالبان میلیون ها دالر را جمع نموده اند تا کمپاین های ظالمانه را بر ضد قوای افغان و قوای ایتلاف براه بی اندازند.
یک دهقان افغان بنام خان بچه در ولایت شرقی ننگرهار به اسوشیتد پرس گفته است که طالبان پرداخت “زکات” را به شکل تریاک درخواست کرده اند.
بچه در طی مقاله اسوشیتد پرس منتشر شده در ماه نوامبر 2013 اظهار داشته است: “ما به جهاد میرویم. این پول خداست که ما میدهیم.”
محافظت از سرحدات
رها کردن تخریب تریاک منحیث یک استرتیژی مهم، توجه را بطرف توقف دادن تریاک بعد از حاصل تغییر میدهد. زیاد ترین توجه بطرف مرز شمالی بوده است که عمدتاً از طریق تاجکستان و قزاقستان به سوی مارکیت روسیه و دورتز از آن میگذرد.
یکی از پر منفعت ترین راه های دیگر مسیر بالکان است که از غرب افغانستان آغاز شده، بطرف جنوب دریای کسپین دور خورده و از طریق زمین ترکیه به مارکیت های اروپایی میرسد.
ترکیه در امر مصادره بسته های هیرویین در تمام جهان افتخار میکند، اما به این اشاره میکند که ده ها هزار تبعه آن از مبادله غیر قانونی آن زندگی میکنند. بر اساس گفته داکتر بهزاد اکیسی، یک مقام پولیس ترکیه شرقی که در مقابل قاچاق هیرویین در شرق میانه مبارزه میکند: “مواد مخدره و رشوه دست بدست میرود.”
این قابل تعجب است که ترکیه، با داشتن رابطه های قومی با زیادتر جمهوریت های آسیای مرکزی، در تمرین قزاق ها، تاجک ها، افغان ها و قرغزی ها در مورد امنیت سرحدات و تخنیک های مبارزه با مواد مخدره رول مهم را بازی نموده است.
اکادمی بین المللی ترکی بر علیه مواد مخدره و جرایم با ناتو، روسیه و اداره مواد مخدره و جرایم ملل متحد یکجا شده است تا 2000 افسر مبارزه با مواد مخدره را از آسیای مرکزی و افغانستان تعلیم دهد. بر علاوه، پلان اداره مواد مخدره آسیای مرکزی یک قوای توظیفی ضد مواد مخدره را در سراسر آسیای مرکزی ترتیب نموده است تا همه تریاک و هیرویین را که از طریق نقاط ترانزیت منطقوی میگذرند، ضبط نمایند.
نشریه سیاست جهان در طی مقاله ای در 2012 نوشته است: “این شبکه مبارزه با مواد مخدره بلاخره هر دو منبع مواد مخدره یعنی افغانستان و کشور های مهم ترانزیت آسیا-اروپا را که زیادترین آنها مشتری مواد مخدره افغانی به نظر خود شان میباشند، ارتباط میدهد.”
چنین شبکه ضد مواد مخدره فعلاً بسیار ضروری است: با وجود اقداماتی برای افزایش موثریت پولیس، قوای نظامی و مقامات گمرک افغان، آنها هنوز هم نتوانستند که افزایش در تولیدات تریاک افغانی را کنترول نمایند.
قانونی ساختن تریاک؟
ترکیه باز هم میتواند یک مثال مفید دیگری برای استفاده یک استراتیژی جهانی ضد مواد مخدره باشد.
