تاثیر شناخت افکار مجرمان در پیشگیری از خشونت
دگروال، داکتر یوسف الیاقوت،
آکادمی پولیس کویت
آیا تروریست مجرمی است که ماشه را برای کشتن شخصیت مهمی در روز روشن میکشد؟ یا بنیاد گرایی است که فتوای ریختن خون بیگناهان را صادر میکند؟ یا شاید سیاستمداری است که ترسی از کشتن مخالفان خود ندارد.
ما شخصی را تروریست میدانیم که به طور شخصی برای انجام دادن اعمال تروریستی اقدام یا همکاری میکند یا زمینه ارتکاب اعمال تروریستی را فراهم میکند. به علاوه، افرادی که عمداً اعمال تروریستی را از طرف اشخاص یا گروپ های خواستار گسترش تروریزم مرتکب میشوند، تروریست به شمار می روند.
مفهوم تروریزم قاتلانی که مرتکب ترور و بمبگذاری میشوند و نیز افراد همکار یا پلان گذار اقدامات تروریستی را نیز شامل میشود.
گروپهای تروریستی برای توجیه جنایات خود به دروغ مدعی میشوند که قصد دفاع از آزادی را دارند یا برای صلح و استقلال سعی میکنند. تقریباً همه آگاهان حوزه تروریزم بر این باورند که تروریست مجرم محسوب میشود و اقدامات تروریستی را نمیتوان با هیچ مصلحت سیاسی، مذهبی یا آیدیالوجیک توجیه کرد. کشتن بیگناهان، تخریب آثار باستانی و تاریخی و مختل کردن امنیت همگی اعمال مجرمانه ای هستند که مرتکبان آنها باید محاکمه شوند.
ما، منحیث محققان بخش تروریزم، باید اعتراف کنیم که یک گروپ تروریستی خرد در سطح جهانی با انگیزه ماجراجویی فعالیت میکند. همان طور که سفرهایی برای ماجراجویی و شکار حیوانات کلان پیشنهاد میشود، سفرهایی نیز در مناطق ناآرام دنیا -و بعضی اوقات کشورهای آرام- ترتیب داده میشود تا افراد بتوانند انسانهای واقعی را بکشند یا بمبهای واقعی منفجر کنند و به این ترتیب میل به ماجراجویی را در روح مریض خود ارضا کنند.
با این که تروریستان در گروپ مجرمان جای میگیرند، تروریست نوع دیگری از مجرم به شمار می رود. ویژگیهای روانی و الگوهای مجرمانه تروریستان به بررسی ضرورت دارد. تروریست از شیوه های پیشرفته برای پلان گذاری عملیات تروریستی استفاده میکند. تروریست برای اجرای عملیات تروریستی از شیوه های نو و مدرن بهره میگیرد. از دیدگاه روانشناسی، میتوانید تروریست را شخصی بدانید که بر احساسات خود کنترول دارد. ویژگیهای روانی تروریست در جریان مذاکره آشکار میشود. اگر با شخص تروریست به طور مستقیم صحبت کنید، خواهید دید که کوشش میکند تا شخصیت جنایتکار خود را زیر نقاب اخلاق و مذهب پنهان کند. هر چند، این نقاب به سرعت می افتد و شخصیت بیمار و خونریز پشت آن که خواستار ایجاد هراس بین مردم است، آشکار میشود.
مجرمان انواع مختلفی دارند:
تروریست بالفطره: این نوع تروریستان سنگدل هستند و توجهی به عذاب وجدان ندارند. آنها جرم را کار خوبی میدانند و ارتکاب جرم در آنها احساس خوشی ایجاد میکند. دوسیه این مجرمان در اسناد وزارت داخله وجود دارد. آنها معمولاً سابقه چندین بار ارتکاب جرم را دارند و بعد از وقوع بحران باید به طور عاجل تحت تعقیب قرار بگیرند.
تروریست اتفاقی: این نوع تروریست طرز فکر مجرمانه ندارد. زندگی آنها عمدتاً عادی و آبرومند است ولی بعضی اخلاقیات را زیر پا میگذارند. تغییر شرایط فردی مانند بیکاری یا فقر مقاومت آنها را تضعیف میکند. آنها فقط بعد از غلبه بر دودلی و تردید و در صورت فراهم بودن شرایط مساعد دست به اقدامات تروریستی میزنند. آنها بعد از برگشت به شرایط عادی از کارهای خود پشیمان میشوند. این افراد معمولاً تسلیم قوای امنیتی میشوند.
نیمه-مجرم: آنها جرایم غیر عمدی یا عمدی را در دفاع از اشخاص دیگر، آبرو یا بستگان خود مرتکب میشوند.
مجرم عادتی: آنها بدون گرایشهای مجرمانه به دنیا می آیند ولی شرایط خارجی آنها را به سمت ارتکاب جرم سوق میدهد. آنها بارها و بارها مرتکب جرم میشوند و به این ترتیب زمینه ارتکاب جرم در وجود آنها ایجاد میشود. آنها بیشتر نمیتوانند زندگی مجرمانه را رها کنند.
مجرم بیمار: این نوع مجرم مصاب به نوعی بیماری روانی است که توانایی تشخیص ماهیت و پیامدهای کارهای مجرمانه را از بیمار سلب میکند. آنها تحت تاثیر بیماری مرتکب جرم میشوند.
مجرم متعصب: این نوع مجرم ممکن است شخصی معمولی، نجیب و دل پاک باشد و بیشتر نیکوکار تلقی شود. هر چند، این افراد بسیار حساس هستند و به سرعت تحت تاثیر احساسات قرار میگیرند. آنها رفتار عصبی و طبیعتی متعصب دارند و با همین ویژگیها در دفاع از علایق یا آبرو یا بر اثر خشم و حسادت مرتکب جرم میشوند. این نوع جرم رایجترین نوع جرم است که قتل از روی حسادت یا کتک زدن افراد به دلیل شنیدن توهین را شامل میشود. این مجرمان به سرعت پشیمان میشوند. آنها بعد از ارتکاب جرم عقب نشینی و خود را سرزنش میکنند. آنها پشیمان میشوند و توبه میکنند که این حالت بعضی اوقات باعث خودکشی میشود. اگر مجازات شوند، مجازات را با آرامش منحیث نتیجه گناه خود میپذیرند.
در نتیجه، از مطالعات امنیتی چنان فهمیده می شود که شخصیتهای تروریست ویژگیهای مشترکی دارند. این ویژگیها خود را منحیث قابلیتهای عمومی بروز میدهند، هر چند رفتار و شرایط روانی تروریستان نیز این ویژگیها را آشکار میکند.
در شرایط بحرانی که هر ثانیه اهمیت دارد، قوای امنیتی باید این ویژگیها را در همان لحظات ابتدایی گفتگو با تروریستان کشف کنند. این صفات شخصیتی ضرورتا در همه تروریستان وجود ندارد ولی قوای امنیتی حاضر در میدان میتوانند از این رهنمودها برای ارزیابی مجرمان بهره بگیرند.
By Unipath