کارکنان یونیپاث
موضوع معدن کاری غیرقانونی و فشیوه غیرمجاز منابع معدنی افغانستان که سالانه حدود 20 میلیون دالر برای تروریست های طالبان درآمد دارد، مورد توجه مسئولان این کشور قرار گرفته است.
کوه های افغانستان منبع 1 تریلیون تا 3 تریلیون دالر منابع معدنی شامل سنگ لاجورد است. این سنگ نیمه ارزشمند به رنگ آبی تیره قرنها در ولایت شمالی بدخشان افغانستان استخراج می شده است.
از سال 2014 به این سو، حداقل 12,500 تن لاجورد به ارزش تقریبی 200 میلیون دالر استخراج شده است. طبق راپور گروپ Global Witness، بخش بزرگ استخراج این ماده به صورت غیرقانونی یا با فرار مالیاتی حدود 30 میلیون دالر صورت گرفته است که این موضوع نشان دهنده وجود فساد در این بخش است.
این کشور دارای معادن مس، کانه آهن، طلا، زغال سنگ، لیتیوم، مرمر، سنگ های گرانبها و دیگر مواد معدنی است که می تواند منبع درآمدی برای انکشاف افغانستان باشد.
مقامات افغانستان تعهد کرده اند که اقدامات بیشتری برای محافظت از معادن انجام دهند. صدیق صدیقی، سخنگوی وزارت داخله، در جون 2016 اعلام کرد: «متاسفانه طالبان علاوه بر کسب درآمد از محل فشیوه کوکنار و قاچاق مواد مخدر، معادن کشور را نیز هدف گرفته است. معادنی که سرمایه ملی کشور و مردم هستند».
استخراج لاجورد در سال 2015 غیرقانونی اعلام شد ولی مناطق شامل معادن تحت کنترول طالبان و حاکمان متعهد به دیگران است. طبق راپور واحد پژوهش و ارزیابی افغانستان، سازمان پژوهشی مستقل مستقر در کابل، محاسبه می شود که 10,000 معدن خارج از کنترول دولت باشد.
در نتیجه، قاچاق مواد معدنی پس از قاچاق مواد مخدر تولیدی ولایتهای جنوبی افغانستان به دومین منبع درآمد طالبان تبدیل شده است. لاجورد ارزشمند افغانستان ظاهراً از قرار هر کیلو 2,000 تا 4,000 دالر فروخته می شود.
بر بنیاد راپور Global Witness، دولت در سال 2014 حدود 17.5 میلیون دالر و در سال 2015 حدود 10 میلیون دالر درآمد مربوط به لاجورد را از دست داد، در حالی که طالبان در این سال ها میلیون دالر صرف محافظت از اقدامات غیرقانونی خود در برابر پولیس کرد. طبق راپور این گروپ، قومندانان طالبان معادن دولتی مرمر در ولایت هلمند را اداره می کنند و از این محل سالانه 10 میلیون دالر درآمد کسب می کنند.
Global Witness هشدار داده است که معادن بدخشان به اولویت استراتژیک تروریست های محلی داعش تبدیل شده است. این افراد عمدتاً در شرق کشور و در امتداد سرحد پاکستان فعالیت می کنند. طبق راپور Global Witness «اگر دولت افغانستان به طور عاجل برای کنترول اوضاع اقدام نکند، جنگ بر سر معادن لاجورد شدت خواهد یافت و این وضعیت باعث بی ثبات شدن کشور و تامین مالی افراطییان خواهد شد».
اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان، افغانستان را با جمهوری دموکراتیک کنگو، جایی که وجود مواد معدنی باعث تداوم ده ها ساله جنگ شده است، مقایسه کرد و از مجلس افغانستان درخواست کرد که لاجورد را ماده معدنی جنگ آفرین اعلام کند.
طبقه بندی بین المللی نشان می دهد که فشیوه این محصول در ایجاد جنگ و نقض حقوق بشر نقش دارد. نمونه بارز ماده معدنی مشابه «الماس خونین» است که از دیرباز منبع تامین مالی جنگ در آفریقا بوده است. سازمان ملل در سال 1988 با صدور قطعنامه ای اقداماتی را برای پیگیری این الماسها از مبداء تا نقطه فشیوه پیشنهاد کرد.
بنا به پیشنهاد وزیر معادن پیشین افغانستان، اگر لاجورد افغانستان ماده معدنی جنگ آفرین اعلام شود، کابل باید بر فعالیت معادن نظارت کند و احتمالاً سیستمی برای تضمین جوابدهی و شفافیت درباره سنگ های معدنی ایجاد نماید.
By Unipath