آب موجب ثبات میشود

در‭ ‬اقلیم‭ ‬خشک‭ ‬شرق‭ ‬میانه‭ ‬همکاریهای‭ ‬نو‭ ‬میتواند‭ ‬امنیت‭ ‬آب‭ ‬را‭ ‬حفظ‭ ‬کند

کارکنان‭ ‬یونیپاث

کمبود آب‭ ‬شیرین‭ ‬به‭ ‬معنای‭ ‬افزایش‭ ‬تنش‭ ‬سیاسی‭ ‬است‭ – ‬موضوعی‭ ‬که‭ ‬شرق‭ ‬میانه‭ ‬بارها‭ ‬شاهد‭ ‬آن‭ ‬بوده‭ ‬است‭. ‬رکود‭ ‬اقتصادی‭ ‬ناشی‭ ‬از‭ ‬خشکسالی‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬تنشهایی‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬باعث‭ ‬قیامهای‭ ‬سال‭ ‬2011‭ ‬در‭ ‬مناطق‭ ‬قریه‭ ‬جات‭ ‬درعا‭ ‬در‭ ‬سوریه‭ ‬شد،‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬عواملی‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬جنگ‭ ‬داخلی‭ ‬کنونی‭ ‬این‭ ‬کشور‭ ‬انجامید‭. ‬به‭ ‬دلیل‭ ‬تغییرات‭ ‬اقلیمی‭ ‬که‭ ‬موجب‭ ‬تغییر‭ ‬الگوهای‭ ‬بارش‭ ‬باران‭ ‬در‭ ‬منطقه‭ ‬شده‭ ‬است،‭ ‬عمان،‭ ‬قاهره‭ ‬و‭ ‬دیگر‭ ‬شهرها‭ ‬شاهد‭ ‬مهاجرت‭ ‬جمعی‭ ‬و‭ ‬شهرنشینی‭ ‬بدون‭ ‬برنامه‭ ‬هستند‭ ‬که‭ ‬تا‭ ‬حدودی‭ ‬به‭ ‬خاطر‭ ‬دسترسی‭ ‬به‭ ‬آب‭ ‬فراوان‭ ‬است‭.‬

اگرچه‭ ‬کشورهای‭ ‬حاشیه‭ ‬خلیج‭ ‬تاکنون‭ ‬توانسته‌اند‭ ‬از‭ ‬عواقب‭ ‬ناشی‭ ‬از‭ ‬کمبود‭ ‬آب‭ ‬خود‭ ‬جلوگیری‭ ‬کنند،‭ ‬انجینران‭ ‬هشدار‭ ‬میدهند‭ ‬که‭ ‬تکنالوژی‭ ‬های‭ ‬موجود‭ ‬نمیتوانند‭ ‬این‭ ‬کمبود‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬همیشه‭ ‬از‭ ‬بین‭ ‬ببرند‭. ‬راپور‭ ‬سال‭ ‬2005‭ ‬بانک‭ ‬صنعتی‭ ‬امارات‭ ‬اعلام‭ ‬کرد‭ ‬بر‭ ‬بنیاد‭ ‬میزان‭ ‬مصرف‭ ‬آب‭ ‬کنونی‭ ‬در‭ ‬امارات‭ ‬متحده‭ ‬عربی،‭ ‬ذخایر‭ ‬آب‭ ‬شیرین‭ ‬طبیعی‭ ‬آن‭ ‬ظرف‭ ‬چند‭ ‬دهه‭ ‬ختم‭ ‬خواهد‭ ‬شد‭.‬

در‭ ‬کشورهایی‭ ‬مانند‭ ‬لبنان‭ ‬و‭ ‬اردن،‭ ‬هجوم‭ ‬پناهندگان‭ ‬سوری‭ ‬تهدید‭ ‬برداشت‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬حد‭ ‬از‭ ‬مخازن‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬دنبال‭ ‬دارد‭. ‬در‭ ‬این‭ ‬کشورها،‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬جوامع‭ ‬میزبان‭ ‬و‭ ‬جدیدالورود‭ ‬نتوانند‭ ‬به‭ ‬تفاهم‭ ‬برسند،‭ ‬چرا‭ ‬که‭ ‬رقابت‭ ‬بر‭ ‬سر‭ ‬منبعی‭ ‬کمیاب‭ ‬موجب‭ ‬ایجاد‭ ‬حس‭ ‬نارضایتی‭ ‬بین‭ ‬این‭ ‬دو‭ ‬گروپ‭ ‬میشود‭. ‬به‭ ‬گفته‭ ‬آکسفام،‭ ‬کمبود‭ ‬آب‭ ‬منجر‭ ‬به‭ ‬بدتر‭ ‬شدن‭ ‬وضعیت‭ ‬صحت‭ ‬و‭ ‬افزایش‭ ‬میزان‭ ‬بیماری‭ ‬در‭ ‬میان‭ ‬پناهندگان‭ ‬شده‭ ‬است‭.‬

دانیل‭ ‬گوروان،‭ ‬که‭ ‬پالیسی‭ ‬بحران‭ ‬سوریه‭ ‬آکسفام‭ ‬را‭ ‬رهبری‭ ‬میکند،‭ ‬گفت‭: “‬ما‭ ‬شاهد‭ ‬افزایش‭ ‬تنش‭ ‬بین‭ ‬پناهندگان‭ ‬و‭ ‬جوامع‭ ‬میزبان‭ ‬در‭ ‬سراسر‭ ‬کشورهای‭ ‬مختلف‭ ‬هستیم‭”. ‬کشورهایی‭ ‬مثل‭ ‬لبنان‭ ‬باید‭ “‬زیربناهای‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬انکشاف‭ ‬دهند‭ ‬و‭ ‬خدمات‭ ‬را‭ ‬جهت‭ ‬پناهندگان‭ ‬و‭ ‬جوامع‭ ‬فقیر‭ ‬میزبان‭ ‬به‭ ‬طور‭ ‬یکسان‭ ‬تأمین‭ ‬کنند‭”.‬

آب‭ ‬شرب‭ ‬در‭ ‬اردن

اردن‭ ‬قدم‭ ‬های‭ ‬کلانی‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬حل‭ ‬این‭ ‬معضلات‭ ‬برداشته‭ ‬است‭. ‬بر‭ ‬بنیاد‭ ‬راپور‭ ‬اردن‭ ‬تایمز،‭ ‬در‭ ‬مارچ‭ ‬2017‭ ‬اردن‭ ‬اولین‭ ‬تأسیسات‭ ‬آب‭ ‬شیرین‌کنی‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬عقبه‭ ‬افتتاح‭ ‬کرد‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬ظرفیت‭ ‬500‭,‬000‭ ‬لتر‭ ‬در‭ ‬ساعت‭ ‬کار‭ ‬میکند‭. ‬این‭ ‬فابریکه‭ ‬نمونه‌ای‭ ‬از‭ ‬مشارکت‭ ‬دولتی‭ ‬و‭ ‬خصوصی‭ ‬است‭: ‬مدیریت‭ ‬آن‭ ‬بر‭ ‬عهده‭ ‬کمپنی‭ ‬صنایع‭ ‬کود‭ ‬و‭ ‬مواد‭ ‬کیمیاوی‭ ‬عرب‭ ‬KEMAPCO‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬کشور‭ ‬شاهی‭ ‬اجازه‭ ‬خواهد‭ ‬داد‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬هفت‭ ‬سال‭ ‬برگشت‭ ‬سرمایه‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭. ‬حازم‭ ‬ناصر،‭ ‬وزیر‭ ‬آب‭ ‬اردن‭ ‬گفت‭ ‬این‭ ‬پروژه‭ ‬ضرورت‭ ‬آبی‭ ‬عقبه‭ ‬را‭ ‬تا‭ ‬سال‭ ‬2035‭ ‬تأمین‭ ‬خواهد‭ ‬کرد‭.‬

در‭ ‬چند‭ ‬سال‭ ‬آینده،‭ ‬عقبه‭ ‬شاهد‭ ‬افتتاح‭ ‬دومین‭ ‬تأسیسات‭ ‬آب‭ ‬شیرین‌کن‭ ‬منحیث‭ ‬بخشی‭ ‬از‭ ‬پروژه‭ ‬10‭ ‬میلیارد‭ ‬دالری‭ ‬چندملیتی‭ ‬دریای‭ ‬سرخ‭- ‬بحرالمیت‭ ‬خواهد‭ ‬بود‭. ‬این‭ ‬پروژه‭ ‬که‭ ‬تأمین‭ ‬مالی‭ ‬آن‭ ‬ذریعه‭ ‬بانک‭ ‬جهانی‭ ‬انجام‭ ‬شده‭ ‬نه‭ ‬تنها‭ ‬آب‭ ‬شیرین‭ ‬بلکه‭ ‬آب‭ ‬شور‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬احیای‭ ‬بحر‭ ‬المیت‭ ‬فراهم‭ ‬میکند‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬جریان‭ ‬20‭ ‬سال‭ ‬گذشته‭ ‬به‭ ‬دلیل‭ ‬انحراف‭ ‬رود‭ ‬اردن‭ ‬به‭ ‬طور‭ ‬چشمگیری‭ ‬خرد‭ ‬شده‭ ‬است‭.‬

سعد‭ ‬ابوحمر،‭ ‬دبیر‭ ‬کل‭ ‬اداره‭ ‬دره‭ ‬اردن‭ ‬گفت‭: “‬آب‭ ‬شرب‭ ‬در‭ ‬اردن‭ ‬یک‭ ‬اولویت‭ ‬است‭.” “‬ما‭ ‬کوشش‭ ‬میکنیم‭ ‬با‭ ‬اتصال‭ ‬این‭ ‬دو‭ ‬دریا‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬تأمین‭ ‬کنیم‭”.‬

آب‭ ‬شور‭ ‬با‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬پایپ‭ ‬لاین‭ ‬180‭ ‬کیلومتری‭ ‬بین‭ ‬خلیج‭ ‬عقبه‭ ‬و‭ ‬بحر‭ ‬المیت‭ ‬پمپ‭ ‬میشود‭. ‬اردن‭ ‬نیرومندترین‭ ‬طرفدار‭ ‬کانال‭ ‬بحرالمیت‭ ‬بوده‭ ‬است،‭ ‬نامی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬محافل‭ ‬محیط‭ ‬زیستی‭ ‬به‭ ‬آن‭ ‬داده‭ ‬شده‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬عین‭ ‬حال،‭ ‬این‭ ‬پروژه‭ ‬شامل‭ ‬ساخت‭ ‬یک‭ ‬سب‭ ‬استیشن‭ ‬برق‭ ‬آبی‭ ‬برای‭ ‬تأمین‭ ‬برق‭ ‬اردن‭ ‬و‭ ‬کشورهای‭ ‬اطراف‭ ‬است‭.‬

ناصر‭ ‬گفت‭: “‬این‭ ‬کار‭ ‬به‭ ‬محقق‭ ‬ساختن‭ ‬ضرورت‭ ‬های‭ ‬روزافزون‭ ‬آب‭ ‬در‭ ‬اردن‭ ‬جهت‭ ‬انکشاف‭ ‬کمک‭ ‬خواهد‭ ‬کرد‭”.‬

اردن‭ ‬همچنین‭ ‬با‭ ‬همکاری‭ ‬آژانس‭ ‬انکشاف‭ ‬بین‌المللی‭ ‬ایالات‭ ‬متحده،‭ ‬چاهها‭ ‬و‭ ‬کانالهای‭ ‬آبیاری‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬گسترش‭ ‬داده‭ ‬و‭ ‬نوسازی‭ ‬کرده‭ ‬و‭ ‬صدها‭ ‬کارشناس‭ ‬آب‭ ‬را‭ ‬تعلیم‭ ‬داده‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬سالهای‭ ‬اخیر‭ ‬چندین‭ ‬شبکه‭ ‬آب‭ ‬و‭ ‬تصفیه‌خانه‭ ‬فاضلاب‭ ‬نیز‭ ‬ساخته‭ ‬و‭ ‬بازسازی‭ ‬شده‌اند‭.‬

نوآوری‭ ‬در‭ ‬خلیج

کشورهای‭ ‬خلیج‭ ‬از‭ ‬جمله‭ ‬کشورهای‭ ‬پیشروی‭ ‬جهان‭ ‬در‭ ‬بخش‭ ‬یافتن‭ ‬راه‭ ‬حلهای‭ ‬پیشرفته‭ ‬برای‭ ‬کمبود‭ ‬آب‭ ‬هستند‭. ‬عربستان‭ ‬سعودی،‭ ‬امارات‭ ‬متحده‭ ‬عربی،‭ ‬کویت،‭ ‬بحرین‭ ‬و‭ ‬قطر‭ ‬45‭ ‬فیصد‭ ‬از‭ ‬تأسیسات‭ ‬آب‭ ‬شیرین‌کنی‭ ‬جهان‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬اختیار‭ ‬دارند؛‭ ‬عربستان‭ ‬سعودی‭ ‬به‭ ‬تنهایی‭ ‬قصد‭ ‬دارد‭ ‬تقریباً‭ ‬25‭ ‬میلیارد‭ ‬دالر‭ ‬برای‭ ‬گسترش‭ ‬ظرفیت‭ ‬آب‌شیرین‌کنی‭ ‬مصرف‭ ‬کند‭. ‬کمپنی‭ ‬تبدیل‭ ‬آب‭ ‬شور‭ ‬عربستان‭ ‬سعودی‭ ‬کلانترین‭ ‬کمپنی‭ ‬آب‌شیرین‌کنی‭ ‬در‭ ‬جهان‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬روزانه‭ ‬حدود‭ ‬3‭ ‬میلیارد‭ ‬لتر‭ ‬معادل‭ ‬50‭ ‬فیصد‭ ‬آب‭ ‬شرب‭ ‬این‭ ‬کشور‭ ‬را‭ ‬تولید‭ ‬میکند‭. ‬در‭ ‬سال‭ ‬2015،‭ ‬کمپنی‭ ‬تکنالوژی‭ ‬انکشاف‭ ‬یافته‭ ‬آب‭ ‬مستقر‭ ‬در‭ ‬عربستان‭ ‬انکشاف‭ ‬فابریکه‭ ‬آب‌شیرین‌کنی‭ ‬الخفجی،‭ ‬اولین‭ ‬فابریکه‭ ‬آب‌شیرین‌کنی‭ ‬با‭ ‬انرژی‭ ‬آفتابی‭ ‬در‭ ‬جهان‭ ‬را‭ ‬اعلام‭ ‬کرد‭. ‬این‭ ‬فابریکه‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬اتمام‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬2017،‭ ‬روزانه‭ ‬60‭ ‬میلیون‭ ‬لتر‭ ‬آب‭ ‬شیرین‭ ‬برای‭ ‬شهر‭ ‬الخفجی‭ ‬تولید‭ ‬خواهد‭ ‬کرد‭.‬

نمکزدایی‭ ‬معضلات‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬دنبال‭ ‬دارد‭: ‬این‭ ‬پروسه‭ ‬نسبتاً‭ ‬مصرف‭ ‬بالا‭ ‬دارد‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬میتواند‭ ‬باعث‭ ‬وارد‭ ‬آمدن‭ ‬فشار‭ ‬بالای‭ ‬محیط‭ ‬زیست،‭ ‬بخصوص‭ ‬در‭ ‬آبهای‭ ‬کم‭ ‬عمق‭ ‬مثل‭ ‬خلیج‭ ‬گردد‭.‬

انجینرانی‭ ‬مثل‭ ‬فرید‭ ‬بنیحیی‭ ‬از‭ ‬پوهنتون‭ ‬قطر،‭ ‬راه‌حل‌های‭ ‬نوی‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬این‭ ‬مشکل‭ ‬پیشنهاد‭ ‬کرده‌اند‭. ‬از‭ ‬جمله‭ ‬ایجاد‭ ‬شیوه‭ ‬ای‭ ‬برای‭ ‬دفع‭ ‬ایمن‭ ‬آب‭ ‬شور،‭ ‬یعنی‭ ‬خروجی‭ ‬پروسه‭ ‬آب‌شیرین‌کنی‭ ‬که‭ ‬دارای‭ ‬شوری‭ ‬بالا‭ ‬است‭.‬

پروفسور‭ ‬رائد‭ ‬بشيتي‭ ‬الشاعر‭ ‬از‭ ‬پوهنتون‭ ‬لوند‭ ‬سویدن‭ ‬در‭ ‬مصاحبه‌ای‭ ‬با‭ ‬یونیپاث‭ ‬از‭ ‬ساخت‭ ‬تأسیسات‭ ‬آب‌شیرین‌کنی‭ ‬چندملیتی‭ ‬و‭ ‬ابتکارات‭ “‬ترانسپورت‭ ‬آب‭” – ‬مثلاً‭ ‬بین‭ ‬ترکیه‭ ‬و‭ ‬قبرس‭ – ‬بین‭ ‬کشورهای‭ ‬سرشار‭ ‬از‭ ‬آب‭ ‬و‭ ‬دچار‭ ‬کم‭ ‬آبی‭ ‬حمایت‭ ‬کرد‭.‬

او‭ ‬گفت‭: “‬پروژه‭ ‬های‭ ‬مشترک‭ ‬میتوانند‭ ‬با‭ ‬کاهش‭ ‬تنشها‭ ‬امنیت‭ ‬بین‭ ‬دو‭ ‬کشور‭ ‬را‭ ‬افزایش‭ ‬دهند‭”. ‬او‭ ‬اضافه‭ ‬کرد،‭ ‬اگر‭ ‬کشورها‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬یک‭ ‬فابریکه‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬همان‭ ‬محل‭ ‬بسازند،‭ ‬میتوانند‭ ‬اوسط‭ ‬مصارف‭ ‬پروژه‭ ‬ها‭ ‬را‭ ‬کاهش‭ ‬دهند‭.  ‬

منابع‭: ‬دفتر‭ ‬منطقوی‭ ‬اسکان‭ ‬ملل‭ ‬متحد‭ ‬برای‭ ‬کشورهای‭ ‬عربی،‭ ‬آکسفام،‭ ‬اردن‭ ‬تایمز،‭ ‬آژانس‭ ‬انکشاف‭ ‬بین‌المللی‭  ‬ایالات‭ ‬متحده،‭ ‬پروژه‭ ‬آب،‭ ‬گاردین،‭ ‬شورای‭ ‬سیاست‭ ‬گذاری‭ ‬شرق‭ ‬میانه،‭ ‬waterware.net‭ ‬،waterworld.com،‭ ‬رویترز،‭ ‬desalination.biz

Comments are closed.