تورن جنرال احمد محسن سالم الیافی
رئیس اداره استخبارات و کشف یمن
![]()
جنگبا تروریزم یک جنگ غیرمتعارف است که در آن دشمن در بین غیرنظامیان مستقر شده و هیچ کالای مشخص، وسیله نقلیه یا تجهیزات معینی برای استفاده نظامی ندارد. در این شرایط، کوشش‌‌های استخباراتی به عاملی تعیین کننده در مبارزه با تروریزم تبدیل می‌شود.
روش‌های نظامی سنتی برای مقابله با تروریزم کفایت نمی‌کنند. اگر هر کشوری مثل یمن تحت تأثیر تازیانه تروریزم قرار گرفته باشد و همین امروز بخواهد از امنیت خود دفاع کند، باید ضمن عملیات نظامی، به کوشش‌‌های استخباراتی نیز اتکا کند. دلیل این موضوع آن است که برای از بین بردن حجرات یک شبکه تروریستی هیچ سلاحی قدرتمندتر از جمع‌آوری معلومات وجود ندارد.
کشورهایی که با تروریزم مبارزه می‌کنند از تاکتیک‌های مختلفی برای جلوگیری از حمله ذریعه این حجرات استفاده می‌کنند. بطور مثال، یمن بعضی اوقات گروپ‌های کوچکی را ردیابی می‌کند که با یکدیگر پیوند ندارند و به سازمانی غیرمنسجم و با رشته‌های پیوند اندک متعلق هستند. همچنان تعدادی از اشخاص ماهر در قسمت پنهان کردن هویت خود را ردیابی می‌کند که تنها به مدت زمان لازم برای انجام عملیات و حملات تروریستی ظاهر می‌شوند.
بعضی از کارشناسان مبارزه با تروریزم معتقد هستند که بسیج نمودن قطعات اردو و دیگر قوای اصلی (قوای بحری، قوای هوایی، پیاده‌نظام و دیگر قوای نظامی) جهت عملیات‌های روزانه در جنگی مداوم علیه تروریزم، استراتژی موفق یا قابل اجرایی برای مبارزه با تروریزم و متوقف کردن گسترش و قابلیت‌های آن در داخل یا خارج از کشور نخواهد بود.
جمع‌آوری معلومات استخباراتی، با ارائه و به‌روزرسانی بانک معلوماتی برای شناسایی معلومات، وابستگی‌ها و فعالیت‌های قبلی عاملین، شناسایی قوای دخیل در پروگرام‌ریزی و اجرای عملیات‌های تروریستی را برای قوای امنیتی آسان‌تر می‌کند. مقامات می‌توانند در زمان جمع‌آوری شواهد مربوط به جرایم و تطبیق دادن آثار انگشت با شواهد به‌جا مانده از حملات یا حملات متوقف شده، به این بانک معلوماتی اتکا کنند.
همچنان می‌توان گفت کارکردهای اصلی استخبارات عبارتند از: عملیات هشدار زودهنگام؛ شناسایی و توقیف تروریست‌ها و عاملین؛ و شناسایی نقش‌آفرین یا نهاد مسئول واقعی، و همچنان تأمین‌کنندگان مالی و همدستان.
هیچ اردویی، هرچقدر هم که قدرتمند باشد، به تنهایی قادر به شکست دادن تروریزم نیست. بطور مثال کشوری مثل ایالات متحده را در نظر بگیرید که می‌تواند در میدان‌های جنگ متعارف پیروز شود. اما جنگ با تروریزم به کلی متفاوت است، و تروریزم را نمی‌توان بدون حمایت انواع قوای امنیتی، بخصوص استخباراتی، شکست داد. مهم‌ترین چالش در این رویارویی، ضرورت جنگیدن با دشمن فاقد شکل است که غالباً از اشخاص مردم غیرنظامی قابل تشخیص نیست و باید در میدان جنگ بدون سرحد مشخص جنگید.
جمع‌آوری و تحلیل مناسب و دقیق معلومات می‌تواند از حملات جلوگیری کرده و به اقدامات ضدتروریستی اجازه بدهد با آرامش و بدون کدام مزاحمتی که باعث تشویش شهروندان و فلج شدن جامعه شود، به کار خود ادامه دهد.
تروریست‌ها خود را با محیط اطرافشان سازگار می‌کنند و روش‌هایی متناسب با قدرت قوای امنیتی دولت و روش‌های رزم اتخاذ می‌نمایند. آنها بعضی اوقات بطور آشکار عمل کرده و شهرها را اشغال می‌کنند مثل کاری که داعش در عراق و دیگر مناطق در آسیا و افریقا انجام داد. بعضی اوقات جنگی ترکیبی را تعقیب می‌کنند و اگر قادر به انجام این کار نباشند، به حالت مورد ترجیح خود یعنی جنگ چریکی برمی‌گردند و از استراتژی حمله و عقب‌نشینی استفاده کرده، بعداً ناپدید می‌شوند. آنها قصد دارند از این طریق منابع و روحیه قوای امنیتی دولت را تخریب کنند.
برای هر قوای امنیتی دولتی که با تروریزم می‌جنگد ضرورت دارد که نهادهای استخباراتی نیرومندی ایجاد کند که هم بشمول عناصر انسانی و هم عناصر تخنیکی باشد، چون هیچ‌یک از عناصر بدون دیگری برای انجام مأموریت کافی نخواهد
بود. تجهیزات بدون انسان کار نمی‌کند، و جمع‌آوری و تحلیل معلومات باید به تجهیزات و نرم‌افزار متکی باشد.
تروریست‌ها بیشتر اوقات در مکالمات خود از دستگاه‌های مدرن استفاده نمی‌کنند و در پی پرهیز از استراق سمع و شناسایی شدن متعاقب آن هستند. آنها به دور از چشم مقامات در بین جمعیت ناپدید می‌شوند و مقر یا فرقه خاصی ندارند. آنها در بین ما زندگی می‌کنند، و در عرصه عمومی نیز فعالیت‌هایی غیرنظامی که همه ما انجام می‌دهیم را انجام می‌دهند.
با توجه به همه این موضوعات، قوای امنیتی به مردم ضرورت دارند تا آنها را به طرف تروریست‌ها هدایت کنند، آنها را نشان بدهند، در مورد فعالیت‌های پنهانی‌شان معلومات کسب کنند و معلوماتی را در مورد محل، اقدامات، پروگرام‌ها و ارتباطاتشان جمع‌آوری نمایند. در اینجاست که مؤلفه استخبارات وارد میدان می‌شود. عملیات استخباراتی باید بر عملیات نظامی مقدم باشد، چون معلومات لازم را برای از بین بردن حجرات تروریستی در اختیار قوای امنیتی قرار می‌دهد و در عین حال از طریق شواهد ارائه شده ذریعه
فعالیت معلوماتی جهت دریافت جواز‌هایی که بر بنیاد قوانین کشورهای دموکراتیک ضرورت دارند، پوشش قانونی و مشروعی را برای قوای امنیتی
فراهم می‌سازند.
در مورد اداره استخبارات و کشف در یمن باید گفت، مردم از آن انتظار دارند که کار خود را در تمام زمان‌ها، در همه مکان‌ها و در هر شرایطی (اعم از جنگ و صلح) انجام دهد. حجم کار آن در زمان جنگ افزایش می‌یابد چون مسئولیت تأمین امنیت تحرکات قوای مسلح، تأمین سوپاپ اطمینان و دفاع از آنها در مقابل هرگونه تعرض خصمانه است. این سازمان بهترین محافظت برای قوای مسلح در مقابل درز معلومات و حفظ محرمانگی است.
این سازمان شعبه شناسایی خود را بهترین رهنما برای تعیین مسیری می‌داند که قوا باید طی کنند و با انجام شناسایی در سرک‌ها و زمین‌هایی که ستون‌های نظامی باید از آنجا عبور کنند، تحرکات آنها را تسهیل می‌نماید. همچنان با استقرار منابع معلوماتی خود در عمق مناطق دشمن، پیدا کردن مختصات پست‌های قومندانی و خطوط تدارکاتی دشمن و کشف معلومات مربوط به دشمن که می‌تواند مأموریت قوای خودی را به انجام برساند، نیات دشمن را کشف می‌کند.
اداره استخبارات و کشف یمن بعد از آن تشکیل شد که تصمیم بازسازی اردو ذریعه فیلد مارشال عبدربه منصور هادی، قومندان اعلی قوای مسلح و رئیس جمهور بعد از تصدی این مسئولیت در سال 2012 تأیید گردید. دو سال بعد این اداره در پایتخت یعنی صنعا با سه بخش استخباراتی و دو اداره تخصصی (بحری و هوایی) تشکیل شد.
در سال 2015 نهادهای نظامی و غیرنظامی در اثر شورش حوثی‌های تحت حمایت ایران که با رئیس جمهور پیشین علی عبدالله صالح متحد شده بودند، ویران گردیدند. صنعا و چندین ولسوالی جمهوری ذریعه این عناصر یاغی مورد حمله قرار گرفتند. در نتیجه، مقر سازمان‌ها و نهادهای دولتی، از جمله اداره استخبارات و کشف، از صنعا خارج شد. این سازمان با اشتراک نمودن در ائتلاف عربی برای شکست دادن حوثی‌ها کار خود را از سر گرفت و بدین ترتیب به پس گرفتن بیش از 80% قلمروی یمن از دست حوثی‌ها کمک کرد. مرکز اصلی این سازمان بعداً در پایتخت موقت یعنی عدن تأسیس شد و یک شعبه از آن در ولایت مأرب قرار دارد.
این سازمان در عدن به شکلی حرفوی، کارآمد و خستگی‌ناپذیر فعالیت خود را برای انجام وظایف و فعالیت‌هایی که به آن واگذار شده آغاز کرده است، چراکه در این مرحله چنین اقدامی برای مقابله با چالش‌ها ضرورت دارد؛ با اینکه به دلیل شرایط استثنایی که کشور آن را تجربه می‌کند، قابلیت‌های محدودی دارد. این سازمان برای انجام چنین کاری، از تعداد زیادی از پرسونل مجرب و توانمند استفاده می‌کند. چنین کاری از طریق برقراری ارتباط و تبادل معلومات
با بخش‌ها و شعب سازمان در تمام ولایات جمهوری انجام می‌شود.
این سازمان در زمان جنگ فعال بوده و وظیفه خود را تا حداکثر توان انجام داده است و رهبری، صاحب‌منصبان و تمام کارمندان بخشهای آن در این قسمت مشارکت داشته‌اند. این سازمان از هیچ کوششی در قسمت ارائه معلومات و شناسایی مواضع و نیات دشمن، و انتقال این معلومات به عملیات ائتلاف فروگذار نکرده است. ما بطور مداوم راپور‌ها و معلوماتی را از صاحب‌منصبان و کارمندان شعب در سرتاسر یمن دریافت می‌کنیم. همچنان منابعی را پیدا کرده‌ایم و آنها را به مقامات مسئول در شهر دارای ثبات عدن و همچنان رهبری ارشد در وزارت دفاع و دیگر سازمان‌های امنیتی در پایتخت مرتبط نموده‌ایم. همچنان ارتباط مداوم خود را با قوای ائتلاف حفظ کرده و به تبادل معلومات می‌پردازیم که از عدن و مناطق آزاد شده در مقابل مزاحمت‌های امنیتی، اقدامات خصمانه و تروریزم محافظت می‌کند.
نظرات بسته شده است.