محافظت از شهروندان در مقابل جرایم سایبری
وزارت داخله عراق تروریستان، قاچاق‌بران مواد مخدر و باجگیران آنلاین را مورد هدف قرار داد
مجرمین همواره راه‌هایی برای بهره‌برداری از تکنالوجی‌های جدید یافته‌اند و انترنت نیز از این قاعده مستثنی نیست. تا به حال، بیشتر کاربران کمپیوتر با اصطلاحات جدید مانند فیشینگ، اسپوفینگ و اسپمینگ آشنا شده‌اند. با‌این‌که این لغات ممکن است جدید باشد، اهداف نهایی جرایم سایبری موضوعاتی قدیمی ازقبیل دزدی، زورگویی و اخاذی است. کمپنی‌های امنیت سایبری دولتی و خصوصی از زمان پیدایش فضای مجازی پیشرفت مستمر و غیر یکنواختی در قسمت مقابله با این روندهای جدید فعالیت مجرمانه داشته‌اند. کارشناسان امنیت سایبری که مثل شرلوک هولمزهای مدرن هستند، از مجموعه‌ای از ابزار و تکنیک‌های جاسوسی برای ردیابی مجرمین سایبری بهره می‌گیرند. یونیپاث با تورن جنرال سعد معن، مدیر روابط عامه وزارت داخله عراق، مصاحبه کرده است. او درباره دستاوردهای مهم و معضلات مقابل خدمات امنیتی که مسئول رهگیری جرایم سایبری هستند، صحبت کرده است.
یونیپاث: کدام چیز باعث می‌شود که عراق در مقابل جرایم سایبری آسیب‌پذیر باشد؟
تورن جنرال سعد معن: معمولاً مجرمین از تکنالوجی مدرن و ابداعات که بشر برای خدمت به انسان‌ها انکشاف داده است، برای ارتکاب جرایم خود استفاده می‌کنند. با نگاهی به گذشته درمی‌یابیم که از گذشته هر سامان یا دستگاه ساخت بشر کاربرد دوگانه داشته است: مصارف خیر و مصارف شر. در این راستا می‌توان به تکنالوجی‌هایی ازقبیل تبر، چاقو، تفنگ، موتورسیکلت و انرژی اتمی اشاره کرد. پیشرفت‌های عصر دیجیتل نیز از این قاعده مستثنی نیست. خسارت ناشی از پیشرفت تکنالوجی با میزان به‌کارگیری تکنالوجی متناسب است. متاسفانه، قبل از 2003، عراق به دلیل تحریم‌هایی که شورای امنیت ملل متحد علیه رژیم سابق تطبیق کرده بود و نیز مصروف شدن ما به مسئله مبارزه با تروریزم و مشکلات دیگر، از دنیا جدا افتاده بود. همه این عوامل ما را از به‌کارگیری تکنالوژی جدید دیجیتالی در عرصه های انرژی، تولید، زراعت، تجارت و حتی امنیت، بازداشته است. به همین دلیل، مجرمین امنیتی با محیطی مساعد برای فریب، اخاذی، تهدید و دیگر جرایم مجازی مرتبط با سوء‌استفاده از کانال‌های رسانه اجتماعی روبرو شده‌اند.
یونیپاث: پرسونل امنیتی در قسمت تعقیب این نوع مجرمین با کدام معضلات روبرو هستند؟
تورن جنرال سعد معن: کلان‌ترین معضل این است که ما قانون مشخصی برای مقابله با جرایم سایبری نداریم و مجبور شده‌ایم که به آیین محاکمه کیفری قدیمی متوسل شویم. به همین دلیل، زمینه برای سوء‌استفاده از نقص قانونی و ارتکاب جرایم کیفری فراهم شده است.
با وجود شیوع این جرایم در سراسر دنیا و تصویب قوانین مخصوص برای جلوگیری از وقوع آنها، در عراق قانونی برای جلوگیری از ارتکاب جرایم سایبری تصویب نشده است. این یک معضل مهم برای پرسونل امنیتی است و ما خواستار تصویب قانونی برای اعطای اختیارات قضایی و محاکمه مرتکبان این نوع جرایم هستیم. پرسونل امنیتی نیز باید از اختیار قانونی برای تعقیب و دستگیری مجرمین امنیتی برخوردار شوند.
به حیث راه‌حل بدیل و در نبود قانون بازدارنده، ما هم‌اکنون رسیدگی به این نوع تخلفات را بر بنیاد مفاد قانونی آیین محاکمه کیفری 1969 انجام می‌دهیم. البته، این قانون، چنان‌که از عنوان آن پیداست، در 1969 تصویب شده است و با وجود اصلاحات بعدی، بشمول الزامات عصر دیجیتل نمی‌شود و مجازات کیفری برای مجرمین سایبری در نظر نگرفته است. این مشکل قدرت وکلا و قضات برای رسیدگی به این جرایم مدرن را محدود کرده است. تفسیر دوباره مفاد قانونی قدیمی در محاکمات مربوط به این نوع تخلفات معمولاً به تطبیق جرایم خفیف یا حتی تبرئه منجر می‌شود چون در عبارات قانونی بیشتر تهدیدات مستقیم، و نی باجگیری الکترونیکی، ذکر شده است. در صورت تایید شدن همه شواهد قانونی جرم، متهم ممکن است به تحمل حداکثر هفت سال حبس محکوم شود.
یونیپاث: ماهیت این جرایم را توصیف کنید.
تورن جنرال سعد معن: بخش کوچکی از این جرایم به حیث انتقام به خاطر شکست روابط عاطفی یا روابط تجارتی که منتهی به یک نوع مشکل گردیده است، صورت گرفته است. در این موارد، شخص مرتکب از هویت قربانی مطلع است، آدرس، نمبر تلیفون و مشخصات او را می‌داند و از این معلومات برای باجگیری استفاده می‌کند. این موارد محدود و رسیدگی به آنها آسان است. ولی بخش اعظم این جرایم را مجرمین باتجربه یا گروپهای سازمان‌یافته باجگیری مرتکب می‌شوند. این نوع خطرناک‌ترین و شایع‌ترین نوع جرایم سایبری است. بطورمثال، شکایت دختری که قربانی باجگیری شده بود، به دست ما رسید. ما شخص مظنون را با همکاری قومندانی پولیس بغداد و معلومات دریافتی از وزارت داخله رهگیری و دستگیر نمودیم. بعد از بررسی تلیفون همراه متهم به وسیله تکنیسین‌های واحد شواهد قانونی، موفق به کشف بیش از 60 فقره جرم باجگیری و عکسهای دختران خردسال شدیم.
یونیپاث: مشکل جرایم سایبری چقدر وسیع است؟
تورن جنرال سعد معن: باجگیری الکترونیکی موضوع مهمی است که باعث تشویش همه پرسونل امنیتی شده است. بعضی ممکن است فکر کنند که کار وزارت داخله به تعقیب و دستگیری مجرمین بعد از وقوع جرم محدود می‌شود، ولی اینطور نیست. این وزارتخانه نقش مهمی در حفظ نظم جامعه دارد. این پروسه شامل جلوگیری از جرم، نی صرفاً تعقیب مجرمین بعد از ارتکاب جرم، می‌شود. از طریق تجربیات ساحوی، حضور در جامعه و فعالیت‌های کارمندان وزارتخانه، و به کمک راپور‌های دریافتی، متوجه شده‌ایم که جرایم سایبری زمینه وقوع جرایم دیگر را فراهم می‌سازد. اگر درباره قتل، تهدید، قاچاق مواد مخدر و جرایم دیگر صحبت کنیم، خواهیم دید که جرایم سایبری نقش مهمی در وقوع همه این جرایم دارد چون انترنت هماهنگی اگر درباره قتل، تهدید، قاچاق مواد مخدر و جرایم دیگر صحبت کنیم، خواهیم دید که جرایم سایبری نقش مهمی در وقوع همه این جرایم دارد چون انترنت هماهنگی از راه دور را برای مجرمان آسان کرده و به آنها توانایی پنهان کردن هویت شان را توسط باز کردن حسابهایی با نام‌های جعلی از دستگاه‌ها و سایتهای مختلف فراهم ساخته است.
بارها پیش آمده است که بخشهای مسلکی وزارت داخله توانسته‌اند بسیاری از قضایای مربوط به باجگیری سایبری را فیصله کنند، مجرمین را دستگیر کنند و آنها را از طریق ادارات جرایم سایبری، ادارات تکنالوجی معلومات و همکاری موثر شهروندان به محکمه بکشانند.
یونیپاث: بین مرتکبان این نوع جرم و گروپهای تروریستی چه ارتباطی وجود دارد؟
تورن جنرال سعد معن: در راستای جرایم سایبری، بعضی کشورها و سازمان‌ها از فعالیت‌های خرابکارانه و جاسوسی برای پیشرفت منافع خود یا صدمه زدن به دشمنان حمایت می‌کنند. قطعاً در فضای مجازی فعالیت‌های تروریستی با هدف جذب قوا، تامین مالی و باجگیری صورت می‌گیرد. جرم سایبری نوع جدیدی از (به‌اصطلاح) جرایم مدرن است که در آن از تکنالوژی معلوماتی و پیشرفت‌های دیجیتالی در مجموعه گسترده‌ای از خدمات انترنتی سوء‌استفاده می‌شود. تروریستان، مانند دیگر مجرمین، از رسانه‌های اجتماعی و از طریقه‌های گوناگون برای به دام انداختن قربانیان بی‌خبر و ناآگاه استفاده می‌کنند. آنها از جرایم سایبری بصورت کل، و از باجگیری به طرز خاص، برای به دام انداختن و جذب قوا با وعدههای آینده بهتر، استفاده می‌کنند؛ وعدههای که دروغ از آب در می‌آید.
اهداف این دو نوع جرم -جرایم تروریستی و جرایم باجگیری- متفاوت است. ولی از دید قانون، مجرم به شخصی گفته می‌شود که برای کسب منفعت شخصی یا جمعی و با تحمیل ضرر به تمام جامعه، با انگیزه‌های روانی، اقتصادی یا آیدیالوجیک و با نقض قوانین انسانی، عرفی یا مذهبی، مرتکب جرم می‌شود. به این ترتیب، رده‌های گوناگون قوای امنیتی برای مقابله با جرایم، از هر نوع و شکل و با هر انگیزه، بسیج شده‌اند.
یونیپاث: اگر قربانی جرمی را راپور دهد، حریم شخصی شخص چگونه حفظ می‌شود و از هویت قربانی چگونه محافظت می‌شود؟
تورن جنرال سعد معن: قطعا، هویت قربانیان محرمانه می‌ماند. ما در وزارت داخله می‌خواهیم که قربانی قدم جلو بگذارد و تجربیات خود در قسمت جرم را با اطمینان با ما در میان بگذارد. در جزوه‌های رسانه‌ای ما درباره این موضوع و در خطوط رهنمای ما، همواره بر اهمیت حفظ محرمیت و دادن اطمینان خاطر به قربانی در این عرصه تاکید می‌شود.
ریاست روابط عمومی و رسانه‌های وزارت داخله نقش بزرگ و مهمی در مقابله با جرایم سایبری بصورت کل، و جرم باجگیری به طرز خاص دارد که بعد از راه اندازی، کمپاین #bintunatuhimuna (دختران برایمان مهم هستند) در آموزش همه اقشار جامعه به ویژه دختران نوجوان ما که مرحله سختی از زندگی خود را می گذرانند ، نقش برجسته ای در رسانه ها به عهده گرفته است. آنها باید از خطر قربانی قاچاق شدن آگاهی داشته باشند و ما باید تمام انواع جرم را در این عرصه افشا کنیم و قربانیان را تشویق کنیم تا سریعاً به ریاست‌های مربوطه وزارت داخله جهت راپور دادن عاملان این امر اطلاع دهند.
یونیپاث: پروگرام‌‌های محافظت از نوجوانان را تشریح دهید.
تورن جنرال سعد معن: سه سال قبل، ما یک کمپاین کمک‌رسانی اجتماعی برای محافظت از جامعه در مقابل باجگیری الکترونیکی راه‌اندازی نمودیم. ما هشتگ #bintunatuhimuna را در تویتر منتشر ساختیم و شورای عالی قضایی موضعی جدی در قبال این مساله گرفت. معضل پیش روی ما در راستای این تهدیدات این است که قانون صرفاً در صورتی اجرا می‌شود که قربانی اقدام به شکایت کند. در غیر این صورت، دوسیه بسته می‌شود. البته، رئیس شورای عالی قضایی از تحقیقات گسترده حمایت کرد و بر بیناد حقوق عمومی، مجرم را می‌توان حتی در صورت فقدان شکایت از جانب قربانی، تحت تعقیب قرار داد. این رویکرد نقطه عطفی در روند تعقیب مجرمین سایبری ایجاد نمود و به کاهش چشمگیر آمار جرایم باجگیری سایبری منتهی شد. قوای اداره مقابله با جرایم، خط تماس عاجلی 533 را دایر کردند و بر اثر مساعی افسران مسلکی این اداره، ده‌ها باجگیر، از جمله اعضای گروپهای جرایم سایبری سازمان‌یافته، دستگیر شدند.
یونیپاث: رسیدگی به کدام موارد جرایم سایبری برای خدمات امنیتی سخت‌تر است؟
تورن جنرال سعد معن: واضح است که مساعی برای دستگیری مجرمین سایبری و باجگیران سایبری معمولاً بسیار وسیع است چون شخص مرتکب نامرئی است، از طرق مختلف استفاده می‌کند و پیوسته در حال تقویت مهارتهای خود برای فرار از دست قوای امنیتی است. در مقابل ، نیروهای امنیتی ما در حال توسعه مهارت‌ها و تاکتیک‌هایی هستند تا پرسونل تخنیکی خود را تا جایی ارتقا دهند که بتوانند به طور موثر با مجرمان سایبری مقابله کرده و در مهارت‌ها و شگردهای شان یا پا به پای شان حرکت کنند و یا از آنها پیشی بگیرند. شما می‌توانید مساعی صورت‌گرفته برای آماده‌سازی، هدایت و تقویت توانایی‌های مقامات امنیتی و استخباراتی فعال در این راستا را تصور کنید. بی‌شک همکاری بین موسسات امنیتی ما برای تبادل دانش مسلکی و تطبیق دادن معلومات، که زمینه‌ساز حاکمیت قانون و مقابله با مجرمین است، یک موضوع حیاتی محسوب می‌شود.
یونیپاث: گروپهای تفتیش الکترونیکی چگونه و بربنیاد کدام توانایی انتخاب می‌شوند؟
تورن جنرال سعد معن: ریاست جرایم الکترونیکی اداره استخبارات و تحقیقات فدرال وزارت داخله، به همراه ریاست‌های دیگر، متوجه هستند که کنترول‌‌ها، شرایط و اسناد خاصی برای گزینش افسران امنیتی و کارمندان ملکی ایجاد نمایند که مهمترین این معیارات تخصص علمی و مسلکی در رشته‌ی علوم کامپیوتر و تکنالوژی معلوماتی است. همچنین آنها علاوه بر مهارتهای خاص در زمینه تحقیقات، به دانش استخبارات مبتنی بر علم و کار امنیتی نیز نیاز دارند. از طرف دیگر، ما آماده برگزاری کورس‌‌های فشرده تقویت و ارتقای توانایی‌ها برای افزایش احتمال موفقیت مسلکی آنها هستیم. ما آنها را در کورس‌‌های داخلی و خارجی مخصوص تقویت مهارت شامل می‌سازیم و آنها را با تحولات جهانی، بخصوص در راستای جرایم سایبری، آگاه نگه می‌داریم.
یونیپاث: یک مجرم سایبری در عراق چه نوع خصوصیاتی دارد؟
تورن جنرال سعد معن: تعیین دقیق خصوصیات مجرمین سایبری ممکن نیست چون روش‌های آنها پیوسته و بربنیاد نیات و اهداف مرتبط، تغییر می‌کند. نهادهای مربوطه ما بسیاری از این اشخاص را گرفتار کرده‌اند که سن، سطح تحصیلی و شرایط اجتماعی آنها متفاوت بوده است و باید به خاطر داشت که نوجوانان به دلیل باجگیری مالی یا جنسی یا مجبور کردن قربانیان خود به ارتکاب جرایم گسترده‌تر از جمله جرایم مواد مخدر، بیشترین تعداد مرتکبین جرایم اینترنتی را تشکیل می‌دهند.
یونیپاث: برای شهروندانی که قربانی باجگیری الکترونیکی می‌شوند، چه توصیه‌ای دارید؟
تورن جنرال سعد معن: من بالای اهمیت معلومات‌رسانی عاجل به مقامات امنیتی وزارت داخله و دیگر نهادهای مرتبط، با هدف جلوگیری از صدمات بعدی که در صورت تداوم همکاری با باجگیران یا مراجعه نکردن به وزارت داخله ممکن است رخ دهد، تاکید می‌کنم. سکوت در مقابل باجگیری ممکن است باعث ایجاد مشکلات خطرناکی برای قربانی و بروز عواقب ناگوار شود. به همین دلیل، قربانی باید با مسئولین امنیتی مرتبط در تماس شود چون شخصی که یک بار از شما باجگیری می‌کند، باز هم مرتکب این عمل خواهد شد. شما باید با قوای امنیتی همکاری نزدیکی داشته باشید و به اهمیت مساله زمان توجه کنید. مجرمین فکر می‌کنند که از دسترس پرسونل امنیتی دور هستند و قانون نمی‌تواند کدام صدمه ای به آنها برساند. در اینجا تاکید می‌کنم که مساعی تخنیکی بسیار گسترده‌ای در ریاست استخبارات وزارت داخله برای دستگیری مجرمین سایبری و سوء‌استفاده‌کنندگان از انترنت یا رسانه‌های اجتماعی صورت گرفته است. قابل يادآوری است که اداره ما از همکاری همه برادران و خواهرانی که قربانی این‌گونه جرایم شده‌اند، استقبال می‌کند.
نظرات بسته شده است.