تمرکز مدیران استخبارات نظامی بر ایجاد روابط و سهیم ساختن دانش
کارکنان یونیپاث | عکس از قومندانی مرکزی ایالات متحده
مثل چیدن قطعات «جورچین»، کارشناسان استخبارات نظامی بالای اهمیت جمع‌آوری و تبادل معلومات در فهمیدن تصویر کلی تاکید می‌کنند. هدف اصلی، جلوگیری از حملات تروریستی، پیش‌بینی اقدامات دشمن و تقویت امنیت ملی است.
مدیران استخبارات نظامی از خاورمیانه و شمال افریقا با هدف رسیدگی به چالشهای امنیتی رایج از 31 مارچ تا 3 اپریل 2019، در نشست افتتاحیه مدیران استخبارات نظامی خاورمیانه به میزبانی قومندانی مرکزی ایالات متحده (CENTCOM) گرد هم آمدند.
در این نشست سه-روزه که در تامپا، فلوریدا، برگزار شد، کارشناسان امنیتی و مدیران استخبارات الجزایر، بحرین، مصر، عراق، اردن، کویت، لبنان، لیبی، مراکش، عمان، قطر، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، یمن و ایالات متحده حضور داشتند.
این رویداد فرصتی بی‌نظیر برای بررسی موضوعاتی مثل نوسازی و حرفوی‌گرایی استخباراتی، موفقیت‌ها و شکست‌های استخباراتی، تبادل معلومات، تعلیم، نوآوری فناورانه، عملیات معلوماتی و استفاده از رسانه‌ها در اختیار مدیران و کارشناسان استخبارات نظامی قرار داد.
«این نشست عامل بسیار مهمی برای تقویت روابط و همکاری است.» این گفته تورن جنرال احمد م. الیافایی، رئیس «اداره استخبارات و کشف» وزارت دفاع یمن است.
او در سخنان خود به تشریح این موضوع پرداخت که چی‌قسم نفوذ زیانبار ایران در یمن باعث بی‌ثباتی و ویرانی شده است. او از میزبانی CENTCOM او از مشارکت و تبادل تجربیات همه کشورهای مهمان تشکر کرد.
تورن جنرال احمد اظهار کرد: «امیدواریم که در آینده همچنان
به تبادل معلومات و تجربه در این بخش‌ها بپردازیم.»
مقامات «سازمان ملی استخبارات زمین-فضایی ایالات متحده» و «قومندانی سایبری ایالات متحده» درباره چالشهای روزافزون نگهداری، ردیابی و تحلیل سیل مجازی داده‌ها که نتیجه گسترش روزافزون تکنالوجی در دنیاست، سخنرانی کردند. این وضع بالای پروسه تعلیم نیز تاثیرگذار است چون کارشناسان استخبارات باید خود را با روندها و شیوه‌های جدید سازگار کنند.
کویت قصد دارد به استخدام تخنیک‌کاران متخصص در بخش تحلیل استخبارات و بهبود روند هماهنگی با کشورهای هم‌پیمان از طریق برگزاری دوره‌های تعلیمی، مانورها و نشست‌های مشترک، بپردازد. این گفته مدیر استخبارات نظامی قوای مسلح کویت، برید جنرال فهد التریجی است.
«این نشست فرصتی ارزشمند برای تمرکز بر تدوین راهکارهای عملی بود.» این بخشی از سخنان تریجی بود. «امیدوار هستم که در جلسه بعدی به بحران‌های جاری خاورمیانه پرداخته شود تا بتوانیم به تبادل نظر ادامه دهیم.»
توسعه نیروی کار —استخدام، تعلیم و حفظ— در کانون توجه مسئولین «مرکز تعالی استخبارات اردوی ایالات متحده» و پوهنتون ملی استخبارات بود. وجود سوابق و سطوح تجربه متنوع مایه تقویت سازمان است ولی همه باید از خصوصیاتی مثل تفکر انتقادی، انگیزه، کنجکاوی تحلیلی، روحیه کار گروپی و اخلاق حرفوی برخوردار باشند.
در قسمت اخلاق، صاحب‌منصبان بالای ضرورت بی‌طرفی در روند جمع‌آوری و تحلیل استخبارات تاکید کردند.
«دشمن به عین قواعد پایبند نیست. حرفوی‌گرایی جامعه استخبارات باید تقویت‌کننده اصول اساسی باشد. باید هدفمند و شفاف باشیم و ارزیابیهایی را که متمرکز بر نتایج باشند فراهم سازیم. این گفته تورن جاشوا هایمز، قومندان مرکز مشترک استخبارات قومندانی مرکزی ایالات متحده بود.
رسیدن به شناخت بهتر از محیط امنیتی، امکان تحلیل و ارزیابی دقیق را برای کارشناسان استخباراتی ما فراهم می‌کند. برید جنرال داکتر مجید دراوشه، مفتی اعظم قوای مسلح اردن، شرح مبسوطی از عوامل گرایش جوانان به سازمان‌های افراط‌گرای خشن، بر بنیاد مطالعات صورت گرفته در اردن، ارائه کرد. یکی از عوامل رایج، جهل یا نداشتن دانش کافی درباره مذهب است.
داکتر مجید اظهار کرد: «ما باید این جوانان را به دانش مجهز کنیم تا امکان انتقال افکار اسلامی صحیح در قوای مسلح فراهم شود. ما باید همچنان زمینه آگاهی‌بخشی به عساکر و تقویت وابستگی به قوای مسلح را در بین عساکر پیاده و صاحب‌منصبان فراهم کنیم.
صاحب‌منصبان استخبارات باید از صفات اخلاقی مثل رازداری و صداقت برخوردار باشند.» جمع‌آوری معلومات استخباراتی در اسلام مجاز است، به‌شرطی‌که معلومات در راه دفاع از کشور و جان و مال مردم مصرف شود.
مدیر استخبارات نظامی قوای مسلح قطر، برید جنرال عبدالله مهد الدوساری اظهار کرد که این نشست برای مدیران استخبارات نظامی کشورهای حاشیه خلیج فارس در نوع خود بی‌نظیر بود.
برید جنرال عبدالله، مثل بسیاری از همتایان خود، به ارائه معلومات درباره این ماموریت پیچیده و چالشهای ارائه و تحلیل لحظهای استخبارات برای حمایت از عملیات نظامی و دفاع از امنیت ملی پرداخت. او اظهار امیدواری کرد که کشورهای حاشیه خلیج فارس برای ایجاد مرکز منطقوی ادغام معلومات با یکدیگر همکاری کنند.
تکنالوجی ضمن ایجاد فرصت‌های جدید، چالش‌هایی را نیز پدید آورده است. دشمنان به معلوماتی دست یافته‌اند که قبلاً از آن محروم بودند. بطورمثال، تصاویر تجارتی مناطق سابقاً دوردست و دسترسی‌ناپذیر، اکنون از طریق خدماتی مثل Google Maps در اختیار همگان قرار دارد.
نوآوری و تبادل معلومات جزو روش‌های اصلی مورد بحث در بخش ارتقای سطح کارآیی بودند. بسیاری کوشش دارند بالای ایجاد روابط داخلی بین نهادهای دولتی و با همکاران علمی، صنعتی و بین‌المللی متمرکز شوند.
بطورمثال، اردوی لبنان حمایت مالی از یک دوره یک-هفته‌ای را پذیرفته است تا صاحب‌منصبان استخبارات اردو بتوانند با کارآیی بیشتری به بررسی تهدیدات تروریستی بپردازند. این گفته برید جنرال آنتونی منصور، مدیر اداره استخبارات اردوی لبنان است.
«هرچه این فعالیت‌های مشترک را افزایش دهیم، سود بیشتری از آن نصیب ما می‌شود.» برید جنرال آنتونی افزود.
مدیر استخبارات قومندانی مرکزی ایالات متحده، برید جنرال دیمیتری هنری (Dimitri Henry)، اظهار امیدواری کرد که کشورها این نوع نشست‌ها را بصورت منظم برای رسیدگی به مشکلات مشترک، بهبود روند تشکیل حرفوی ردیف‌های استخبارات و پیدا نمودن راهکارهای عملی برگزار کنند.
«برای اظهار نظر و تحلیل چالشهای پیش روی ما، و مهم‌تر از همه، تحلیل موضوعاتی که کشورهای ما هم‌اکنون مشترکاً برای حل مشکلات پیچیده پیش روی کشورهای منطقه به آنها می‌پردازند، از شما تشکر می‌کنم.» برید جنرال هنری افزود.
نظر اسلام درباره کار استخباراتی
برید جنرال داکتر مجید دراوشه، مفتی اعظم قوای مسلح اردن
مفهوم استخبارات در محیط امنیتی امروز پیچیده است. کارشناسان استخبارات نظامی باید به جمع‌آوری پنهانی معلومات درباره دشمن بپردازند و این معلومات را طوری تحلیل کنند که رهبران و سیاستمداران بتوانند بر بنیاد
آنها برای تضمین ثبات و امنیت کشور پروگرام‌ریزی کنند.
در دین اسلام، رهنمودهایی درباره جاسوسی یا نقض حریم خصوصی اشخاص -تفتیش آنها و گوش دادن پنهانی به مکالمات آنها یا بررسی بدون اجازه اسناد یا اسرار آنها- مطرح شده است. اسلام جاسوسی درباره اشخاص، تا زمانی که خطر آشکاری برای دیگران نداشته باشند، را منع کرده است. خداوند می‌فرماید: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از گمان [منفی] جداً دوری کنید، چون بعضی گمان‌ها گناه محسوب می‌شود. و جاسوسی نکنید و از یکدیگر بدگویی نکنید.» [49، 12]
حکم ابتدایی درباره کار استخباراتی آن است که در اسلام حرام (منع) محسوب می‌شود چون ناقض قوانین کلی حقوق اسلامی است. البته، بر بنیاد قوانین حقوق اسلامی که ناظر بر کار استخباراتی است: «ضرورت‌ها باعث مجاز شدن ممانعت‌ها می‌شود» و «آنچه برای اجرای یک واجب ضروری است، خود واجب شمرده می‌شود»، به‌شرطی‌که جاسوسی راهی برای محافظت از وطن در مقابل خطرات احتمالی یا ابزاری برای دور کردن این خطرات محسوب شود.
در این موارد، افشای نقشه دشمن و تدوین پروگرام‌های مناسب برای تضمین امنیت وطن و شهروندان آن مجاز است.
اهمیت معلومات استخباراتی حیاتی است چون امکان پروگرام‌ریزی صحیح و ارائه هشدارهای زودهنگام درباره خطرات مربوط به دشمن یا غافلگیری از طرف دشمن را فراهم می‌کند. بدین‌ترتیب امکان نجات دادن جان انسان‌ها و کاهش سطح خسارت مادی فراهم می‌شود.
البته، اعضای سازمان‌های استخباراتی باید اخلاق‌مدار باشند. بعضی صفات و خصوصیاتی که برخورداری از آنها ضرورت کار استخباراتی و دیگر حرفه‌های نظامی است، در ادامه ذکر می‌شود.
• به جستجوی درستکاری و اعتماد باشد. خداوند می‌فرماید: «بهترين كسى که می‌توانی استخدام کنی، شخص نیرومند و قابل‌اعتماد است.» [28، 26]
• از خشونت و اجبار دوری می‌کند: آنچه با مهربانی به دست می‌آید مهم‌تر از چیزی است که با زور حاصل می‌شود.
• معلومات را صرف به مقدار لازم، و نی بیشتر، کسب می‌کند.
• با رازداری از آبروی اشخاص مراقبت می‌کند.
• صداقت را ترویج می‌کند: دروغ نمی‌گوید و واقعیات را تحریف نمی‌کند:
• از اعمال زشت اشخاص، و نی خود اشخاص، تنفر دارد.
• جویای عدالت است.
نظرات بسته شده است.