ادغام مجدد بازگشتگان
ازبیکستان در قسمت بازگرداندن همسران و اطفال جنگجویان داعش، به یک الگو تبدیل شده است
دگروال، امید احمدف، نماینده ملی ارشد سابق وزارت دفاع جمهوری ازبیکستان در قومندانی مرکزی ایالات متحده
در جریان سالهای 2017 الی 2021، دولت ازبیکستان، با همکاری سازمان‌های بین‌المللی، 531 تن از شهروندانی را که قبلاً با فعالیت‌های مجرمانه سازمان‌های تروریستی بین‌المللی در سوریه، عراق و افغانستان همدستی کرده بودند، به وطن بازگردانده است.
این اقدامات بشردوستانه، با عنوان «مهر» (مهربانی)، عمدتاً به بازگرداندن زنان و اطفالی اختصاص داشته است که از طرف خویشاوندان نزدیک، والدین یا همسران عضو گروپ‌های افراطی خشن، مورد سوء‌استفاده قرار گرفته بودند.
ازبیکستان برای بازپروری و هم‌آمیزی اجتماعی این شهروندان جلساتی را با حضور نمایندگان دولت و سازمان‌های مدنی تنظیم نموده است. نمایندگان وزارت‌خانه‌های صحت، تعلیم عمومی و کودکستانها، عدلیه و کار و اشتغال در این اقدامات مشارکت کرده‌اند. سازمان‌های خارجی مانند کمیته زنان ازبیکستان نیز در این عرصه همکاری کرده است. این گروپ‌ها کمک می کنند تا اطمینان حاصل شود که عودت کنندگان شامل کار شده، در مکاتب ثبت نام گردند و مریضی‌های جسمی و روانی شان مورد تداوی قرار گیرد.
زنان و اطفال بازگشته، در اولین فرصت ورود به ازبیکستان، در چندین مرحله تحت پروگرام‌های بازپروری و سازگارسازی اجتماعی که به کمک یونیسف یا صندوق اطفال ملل متحد اجرا می‌شود، قرار می‌گیرند.
در مرحله نخست، دولت پاسپورت و تذکره بازگشتگان را تایید یا دوباره صادر می‌کند. گاهی، بطورمثال در مورد اطفالی که در عراق یا سوریه به دنیا می‌آیند، این اسناد باید از ابتدا صادر شود. زنان و اطفال همچنان در رویدادهای فرهنگی و تعلیمی، مانند کنسرت و مسابقه اشتراک می‌کنند و از تعلیمات اخلاقی و روانی مستفید می‌شوند. اطفال تحت ارزیابی اولیه قرار می‌گیرند تا در مکتب و دورهٔ تحصیلی مناسب مصروف تحصیل شوند.
در مرحله دوم، سرپرستانی از میان اقارب برای اطفال یتیم انتخاب می‌شود یا این اطفال به خانه‌های گروپی معروف به «خانه‌های مهر» منتقل می‌شوند. اقاربی که علاقمند به پذیرش مسئولیت سرپرستی باشند، باید ورقه های درخواستی را برای اظهار توانایی مراقبت از اطفال پر کنند. رئیس کمیسیون سرپرستی صلاحیت داوطلبان را ارزیابی می‌کند و مشخص می‌کند که کدام طفل باید به کدام فامیل سپرده شود.
در مرحله سوم، شهروندان بازگشته با اقارب‌شان ملاقات می‌کنند و راهی خانه‌های جدید خود می‌شوند. نهادهای مجری قانون سوابق جنایی بازگشتگان را بررسی می‌کنند و بسیاری از آنان را با تعهد پایبندی به اصول اخلاقی آزاد می‌کنند. بعضی از اطفال یتیم به خانه‌های گروپی که اکثراً تحت نظر دولت‌های محلی اداره می‌شوند، می‌روند.
در مرحله چهارم، اقداماتی برای مستفیدسازی بازگشتگان از خدمات ادغام مجدد در جامعه ازبیکستان صورت می‌گیرد. بازگشتگان کلانسال از خدمات دولتی مسکن، تعلیم و اشتغال و سالخوردگان از مستمری دولتی برخوردار می‌شوند. اطفال بازگشته، نظر به سن، در مکتب یا کودکستان ثبت‌نام می‌شوند. برای اطفال معلم و روان‌شناس تعیین می‌شود تا وظیفه تعلیم و مراقبت از آنان را به عهده بگیرند. زنانی که معلول اند یا به تنهایی فرزندان خود را نگهداری می‌کنند می‌توانند کمک مالی دریافت کنند. مشاورین عضو انجمن‌های محلی وضعیت تمامی شهروندان بازگشته را تحت نظر می‌گیرند، و امامان رسمی و علمای مذهبی به فامیل‌ها درباره غلط بودن افکار افراطی و تروریزم مشاوره می‌دهند.
بر اساس گذارش «صدای آمریکا»، بربنیاد وضعیت صدها شهروند ازبیک که تحت پوشش این سیستم قرار گرفته‌اند، مسئولین ایالات متحده و سازمان ملل ازبیکستان را به‌عنوان الگویی برای بازگرداندن زنان و اطفال داعشی از خاورمیانه معرفی کرده‌اند. مسئولین از کشورهای دیگر خواسته‌اند که احتمال بازگشت خطر تروریزم را با تقلید از این اقدامات بنیاد‌گرایی‌زدایی به حداقل برسانند.
دنیل روزنبلام، سفیر ایالات متحده در ازبیکستان، در مصاحبه با «صدای آمریکا» اظهار کرد: «آنها کار معتبر و فوق‌العاده‌ای انجام داده‌اند.»
این قدردانی توسط هماهنگ کننده فعالیت‌های ملل متحد مقیم ازبکستان، هلنا فریزر، نیز ابراز شد. وی از ازبکستان به خاطر الگو بودن برای ده‌ها کشور دیگر که شهروندان شان به گروه‌های افراطی در سوریه پیوسته اند، توصیف کرد.
نظرات بسته شده است.