کمپیوټري شبکو ته نړیوال ګواښونه د دې لامل کیږي چې دوست هیوادونه خپلې سرچینې غونډ کړي او معلومات شریک کړي
برید جنرال جيت ري، د قوماندې، کنټرول، مخابراتو او کمپیوټري سیسټمونو رییس، د متحده ایالاتو مرکزي قومانده
اتلس میاشتې وروسته له هغه چې ما په کال 2019 کې د مرکزي زون په سایبري کنفرانس کې برخه واخیسته، هغه انځور چې زما په ذهن کې دریږي یو له بل سره همکاري ده. د میز پر سر د تمرین په جریان کې، د مرکزي سیمې څخه سایبري متخصصینو په ګډه کار وکړ ترڅو زموږ دوه اړخیزې دفاعي خلاوې څرګندې کړي. د همکاري کچه د پام وړ وه. وروسته له هغه چې زه د متحده آیالاتو په مرکزي قومانده کې د قوماندې، کنټرول، مخابراتو او کمپیوټري سیسټمونو (جي6) رییس شوم، زه د خپلو شریکانو لخوا چمتووالي ته هڅول کیږم چې معلومات شریک کړم او د ګډو ګواښونو په عمومي پوهاوي کې ونډه واخلم.
د سایبر مسلکیان د یوځای کار کولو پر اهمیت باندې پوهیږي. د سایبري جنګ میدان مشترک، زیان منونکی او د پرلپسې برید لاندې دی. زموږ دښمنان په سایبري قلمرو کې زړور کیږي، او بریدونه په شمیر او شدت کې ډیریږي. د سایبري ډګر دوامداره کمپاینونه، چې د وسله والې شخړې له کچې ښکته شوي، د متحده ایالاتو او د هغې د متحدینو او ملګرو سوکالۍ، امنیت او نوښت لپاره اوږدمهاله خطر لري. زه غواړم چې د همکارۍ په جبهه کې مثبت خوځښت وګورم، په هرصورت د مخالفینو بریدونه په سایبري ډګر کې لا ډیر مثبت او فعال حالت ته اړتیا لري ترڅو زموږ د پوځي ګټو د ضایع کولو لپاره پلان شوي فعالیتونو څخه مخنیوی وشي.
د دفاعي سایبري عملیاتو پر اهمیت باندې ټینګار کول، له موږ سره مرسته کوي چې په تجارتي برخه کې بریدونو ته د ټپل شوي مالي زیانونو له اړخه وګورو. د وروستي راپورونو په اساس هغو شرکتونو ته چې معلومات یې افشا کیږي په اوسط ډول په نړیواله کچه 4 ملیونه ډالر تاوان رسیږي، پداسې حال کې چې هرکال د سایبري بریدونو لګښت په مجموعي ډول له 3 ټریلیون ډالرو څخه ډیریږي . سربیره پردې، پدې لګښتونو کې هر کال د 11 سلنې ډیروالی اټکل شوی دی! یقینا په سوداګریز سکتور کې، او همداراز په حکومتي او پوځي برخو کې د ناوړه فعالیتونو د زیاتوالي سره سره، زه د سایبري متخصصینو د پرمختګ لخوا هڅول شوی یم چې پدې ډګر کې رامینځته شوي.
د همکاري اهمیت
په مرکزي سیمه کې د سایبري امنیت ترټولو مهم پرمختګ د معلوماتو شریکول او د نورو هیوادونو څخه د زده کړې لپاره لیوالتیا ده. په تیره لسیزه کې دغه ډګر یو لوی کلتوري بدلون تجربه کړي ځکه چې ملګري د سایبري جرمونو، مداخلو، په مهمو زیربناو باندې بریدونو او معلوماتو په اړه خلاصه غیږه لري. که څه هم د ورته بریدونو شخصي ساتل یو طبیعي میلان دی، موږ د یوې ټولنې او ایتلاف په حیث یوازې د دوه اړخیز دفاعي وسیلو په ښه کولو سره پیاوړي کیدی شو. هیڅ یو هیواد یا سازمان د ناوړه سایبري لوبغاړو له اغیزو څخه خوندي ندي. هرڅومره چې موږ د شریکانو او متحدینو تر مینځ خلاص او روڼ واوسو، هغومره به موږ وتوانیږو چې ګډو دښمنانو ته ماتې ورکړو.
زه د سایبري ملګرو لخوا د یوځای کار کولو له مثالونو لخوا هڅول شوی یم. د بشپړ سایبري سلسلې په اوږدو کې سایبري پیښې د بډایه خبرو اترو سره خورا دوه اړخیزه شوي دي. په دوه اړخیزو او څو اړخیزو تمرینونو کې لویې پانګونې د شریکانو په ظرفیتونو کې د څرګند ښه والی لامل شوي دي. د ایګر لایین 19 تمرین په جریان کې، د اردن څخه د سایبر متخصص ځواکونه د برید پروړاندې د تمرین له شبکې څخه دفاع وکړه، پداسې حال کې چې سعودي عربستان، عراق او کویټ خپل څارونکي واستول. همداراز په ایګل ریزالو تمرین چې د 2022 کال لپاره پلان شوی دی، د لومړی ځل لپاره به په دې ځانګړي تمرین کې د سایبري پیښو برخه شامله وي. سربیره پردې، د پوځ مرکزي قوماندانۍ د 2019 کال په مې میاشت کې د کویټ په کمپ عارفجان کې د پنځم سائبري جنګ د سیالۍ کوربتوب وکړ. دغه پیښې سایبري دفاع او وړتیاو ته پرمختګ ورکړ، پداسې حال کې چې د سایبري جنګیالیو لپاره يي یوه زمینه برابره کړه ترڅو له یو بل څخه زده کړي او د متحده ایالاتو او د کویټ همکارې په ډاګه کړي. د کویټ سایبري مدافعینو د 2019 کال سیالۍ وګټله.
د همکاري سایبري تمرینونه زموږ ماهرو تخنیکرانو ته اجازه ورکوي ترڅو له یو بل څخه زده کړي او دا معلومه کړي چې څنګه د خپلو شبکو او زیربناو څخه غوره دفاع وکړي. د خپل سایبري متخصصینو له مشورې وروسته، ډیری ملګري هیوادونه د متحده ایالاتو څخه د پوځي تجهیزاتو د اخیستلو غوښتنه کوي ترڅو سایبري وړتیا ته وده ورکړي او خپل هیوادونه د زیاتیدونکي مداخلو پر وړاندې او د ډله ایزې دفاع لپاره چمتو کړي. دغه مخ پر ودې پوځي ځواکونه به ډاډ ترلاسه کړي چې د دوی هېوادونه په ائتلاف کې د عملیاتو لپاره غوره موقعیت لري.
ګواښونه له منځه وړل
څومره چې دا لاسته راوړنې ښایې په زړه پوري او امید لرونکې وي، د دښمنانو وړتیاوې هم باید په پام کې ونیول شي. زموږ ځینې مخالفین سایبري ځواکونه له 100000 څخه هم ډیر قوي لري، او دوی ورځ تر بلې پیچلي کیږي. دوی سایبري ډګر ته د هغه سیمې په توګه ګوري چېرته چې د متحده ایالاتو فوق العاده پوځي، اقتصادي او سیاسي ځواک زیان منونکی دی او کیدی شي له کاره وغورځول شي. د مثال په توګه، د ایران بریدونه د ساده ویب پاڼې له تخریب څخه ویجاړونکو بریدونو ته وده کړې، چې په شمول د مهمو زیربناو. د ډیټابیس او سیسټمونو د ویجاړولو لپاره جوړ شوي دي. لکه څنګه چې زموږ حکومتونه او صنعتونه په ټیکنالوژۍ ډیر تکیه کوي، دا هڅې همداراز ناوړه عواملو ته د ګټې اخیستنې لپاره ډیر فرصتونه چمتو کوي. زموږ د دښمنانو سایبري ځواکونه ښه تمویل شوي، ماهر دي او په دوامداره توګه په کمزورتیاو پسې ګرځي.
د دې ننګونو په رڼا کې، دا د متحده ایالاتو د دفاع وزارت دنده ده چې د متحدینو او شریکانو سره کار وکړي ترڅو سایبري ظرفیت تقویه کړي، په سایبري ډګر کې ګډ عملیاتو ته پراختیا ورکړي، او د دوه اړخیزو ګټو د ودې لپاره دوه اړخیز معلومات په پراخه توګه شریک کړي. که موږ د ماشیني زده کړې، مصنوعي استخباراتو او ګډو شبکو او د ګډ پلان جوړونې، عملیاتو او انټرنتي وسایلو د پرمختیا په لور حرکت ونه کړو، نو موږ ممکن خپل د سیالې ګټې پریږدو، په ځانګړي توګه لکه څنګه چې موږ د خپلې شبکې او معلوماتي سیسټم اړتیاو ته پراختیا ورکوو.
د کویډ-19 ناروغۍ روغتیایي خطراتو سره د مبارزې لپاره، ډیری صنعتونو په چټکتیا سره د خپلو کارکوونکو لپاره د کور څخه د کار کولو ظرفیتونه برابر کړي دي. د متحده ایالاتو د دفاع وزارت د معلوماتي افسر مرستیالې اسی ملر وویل: “د کور څخه د کار کولو ظرفیت زیاتوالي زموږ د دښمنانو لپاره د برید فرصت زیاتوي.”
جنرال ډیویډ گولډفین، د متحده ایالاتو د هوایي ځواک رییس ارکان راپور ورکړ چې دښمنان وار دمخه د کور څخه د کارکولو کمزورتیاو پسې ګرځي. د لرې څخه کار کولو اوسني واقعیتونه ټینګار کوي چې موږ باید د خپل سیسټمونو د ساتنې لپاره د عملیاتي اړتیاو او د سایبري امنیت روزل شوي پرسونل ترمنځ انډول وساتو.
د سایبري امنیت متخصصینو لپاره بله ننګونه دریم اړخ ته “باور لرونکي” ته د کاري قلمرو مدیریت ورسپارل دي. ډیری دولتونه او صنعتونه د خپل معلوماتي سیسټمونو د خوندي کولو لپاره پر بهرني بنسټونو باندې تکیه کوي، او پدې باور دي چې دوی ته مسئولیت ورسپارل به وخت او پیسې سپما کړي. زما د خپلو تجربو پراساس په معلوماتي ټیکنالوژۍ (آی ټي) کې د مخکښو بدلونکو هڅو سره، زه باور لرم چې د معلوماتي ټیکنالوژۍ د خدماتو پیریدل به خورا ارزښت ولري. په هرصورت، دفاعي مشران باید شبکې او معلوماتو ته د لاسرسي څخه مخکې د خدماتو بهرني چمتو کونکي په احتیاط سره وڅیړي. د معلوماتو لوړپوړي افسران باید معلومات خوندي کړي لکه څنګه چې دا د دوی د مسؤلیت په سیمه کې ترټولو سپیڅلې سرچینې دي. موږ باید وګورو چې سایبري ډګر د مسابقې او د جوړجاړي چاپیریال دی، او زموږ تمرکز باید پر “څو اړخیز ټرانسپورټ” وي. معلومات زموږ لومړنۍ اندیښنه ده.
لکه سینټکام جې۶، زما اندیښنه په هر اپلیکیشن یا ذخیره لرونکي وسیله کې د معلوماتو شتون او د هغو ساتنه ده. ډیری سازمانونه او دولتونه د خپلو معلوماتي ټکنالوجۍ څانګو کې د پیسو د سپمولو د یوې لارې په توګه کلاوډ محاسبه په پام کې نیسي. د متحده ایالاتو د دفاع وزارت د معلوماتو لوړپوړۍ افسر دانا دیسي تایید کړه چې د کلاوډ هر سیستم به په دوستانه ډول د ننوتلو له ازموینې څخه تیر شي، ترڅو ډاډ ترلاسه شي چې معلومات د مخالفینو څخه خوندي دي.
د 5G ټیکنالوژۍ له راتګ سره به د مرکزي سیمې هیوادونو ته فرصتونه او ننګونې وړاندې کړي. تمه کیږي چې د مینځني ختیځ او شمالي افریقا هیوادونه به په نړۍ کې لومړی سوداګریز 5G شبکې پیل کړي. چون دا شبکې په پراخه کچه شخصي، شرکتي او حکومتي حساس معلومات لیږدوي، نو دوی په ځانګړي توګه د مخالفینو لپاره د پام وړ هدفونه دي. د مشتري 5 جي شبکې ته په دوامداره لاسرسي سره دښمن کولی شي په پراخه کچه جاسوسي وکړي، د نړۍ په کچه د اتباعو محرمیت / بشري حقونه وګواښوي، معلوماتي عملیات ترسره کړي، په اقتصادي فشارونو کې ښکېل شي، یا د کړکیچ په حالت کې مهم زیربناو ته زیان ورسوي.
سربیره پردې، ډیری هیوادونه په سمه توګه د چینایي زیربناو او پرزو پورې د امنیتي خطرونو څخه اندیښمن دي، په ځانګړي توګه ځکه چې موجوده قانون له چینايي شرکتونو څخه غواړي چې د چین له استخباراتي ټولنې سره همکاري وکړي. په حقیقت کې د پټو دروازو یا امنیتي زیانمن شواهد په ټوله نړۍ کې په بیلابیلو چینایي وسیلو کې موندل شوي دي. دا د عامه او خصوصي سکتور لپاره لویه اندیښنه ده ځکه چې د ټیټ قیمت تاسیسات او خدمات (لږترلږه په پیل کې) د هغو هیوادونو لپاره پارونکي دي چې غواړي دغه ټیکنالوژې پلي کړي.
بله لویه ستونزه چې زموږ پوځونه ورسره مخ دي د اکمالاتو لړۍ کې مدیریت پورې اړه لري. د اکمالاتو په لړۍ کې ډیر خطرات موجود دي په شمول د:
د اکمالاتي سیستمونو په داخل کې امنیتي زیانمنې
د دریم اړخ د معلوماتو ذخیره
معامله شوي سافټویر یا هارډویر
د اکمال کونکو فزیکي امنیت
د اکمالاتو په لړۍ کې هغه خطرات چې باید په یاد وساتل شي: دا ستونزه نه یوازې د معلوماتي ټکنالوجي یا سایبري امنیت چمتو کونکو لپاره بلکې د لوژستیک او د سرچینو مدیرانو لپاره هم ده. وروسته باید د لومړي په څیر د تدارکاتو سلسلې د خطراتو په کمولو کې پانګه وشي. د اکمالاتي لړۍ مدیریت یو ټولیزه ستونزه ده چې د حل لپاره یې ټولیز مسؤلیت ته اړتیا شته. موږ باید دا ننګونې د عملي مسؤلیتونو په اوږدو کې حل کړو او د پرمختګ لپاره ستراتیژي شریکه کړو. د مخابراتو اکمالاتي لړۍ ته د نړیوال طبیعت په پام کې نیولو سره، د دفاع وزارت باید په ټوله نړۍ کې په اغیزمنه توګه کار وکړي، حتی که پر شبکې باندې معامله شوي وي.
پایله
زموږ سایبري دښمنان ماهر، په لویه کچه بې نومه دي او ښه تمویل شو، دا مهمه ده چې د مرکزي سیمې ملګري زموږ ډله ایز ځواک ته دوام ورکړي. زموږ ځواک په هغو اړیکو او باور متکې دی چې موږ یې د جوړولو لپاره لسیزې کار کړی. موږ ټول پوهیږو چې موږ د ستراتیژیکو دښمنانو، رذیل دولتونو، او تروریستي او جرمي شبکو په وړاندې په دوامداره سیالۍ کې بوخت یو.
روسیه، چین، ایران او شمالي کوریا ټول سایبري ډګر د یوې وسیلې په توګه کاروي ترڅو د متحده ایالات او د هغې متحدین او ملګرې له ننګونو سره مخ کړي پداسې بې پروایي چې دوی یې د نورو تر ولکې لاندې ډګرونو باندې کوښښ کوي. د دې لید سره، زه خوشبینه یم او هڅول کیږم چې زموږ د مرکزي سیمې همکارانو سره په راتلونکي کې د سایبري ډګر بې عیبه او مشترکه عملیات پلان کړو او پلی یې کړو.
که څه هم دا د بدمرغۍ ځای دی چې موږ مجبور شول د 2020 کال سایبري کنفرانس وځنډو، موږ به د دې عملیاتي وقفې څخه ګټه واخلو ترڅو پر راتلونکي سایبري کنفرانس باندې بیا فکر وکړو. زما ټیم به داسې ویناوال راوړي چې زموږ فکرونه پراخه کړي، ځکه چې د سایبري متخصصینو په توګه موږ باید نورمونه وننګوو او د امنیت زیاتوالي لپاره د نوښتونو غوښتنه وکړو. په ګډه به موږ هغه مهم معلومات او زیربناوې خوندي کړو چې د ماموریت د ترسره کولو لپاره اړین دي.
Comments are closed.