د تاجکي میرمنو افراطیت: ستونزې او د حل لارې

دیلنوزا‭ ‬منصوروا،‭ ‬د‭ ‬تاجکستان‭ ‬د‭ ‬علومو‭ ‬ملي‭ ‬اکاډمی

بنیادګرایي، ‭ ‬افراطیت‭ ‬او‭ ‬تروریزم‭ ‬نړیوالې‭ ‬ستونزې‭ ‬پاتې‭ ‬دي‭: ‬د‭ ‬دوی‭ ‬مخنیوی‭ ‬د‭ ‬ډیری‭ ‬هیوادونو‭ ‬لپاره‭ ‬د‭ ‬ملي‭ ‬اهمیت‭ ‬یوه‭ ‬موضوع‭ ‬ګرځیدلې،‭ ‬پشمول‭ ‬د‭ ‬تاجیکستان‭ ‬جمهوریت‭. ‬تیرکال‭ ‬چې‭ ‬هیوادونه‭ ‬کویډ‭-‬‭ ‬19‭ ‬وبا‭ ‬ته‭ ‬لومړیتوب‭ ‬ورکړي‭ ‬و،‭ ‬دوی‭ ‬د‭ ‬ترهګرو‭ ‬فعالیتونو‭ ‬ته‭ ‬لږه‭ ‬پاملرنه‭ ‬وکړه،‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬تروریستي‭ ‬سازمانونو‭ ‬غړو‭ ‬ترې‭ ‬ګټه‭ ‬پورته‭ ‬کړه‭. ‬د‭ ‬پولې‭ ‬د‭ ‬تړل‭ ‬کیدو‭ ‬او‭ ‬له‭ ‬یو‭ ‬هیواد‭ ‬څخه‭ ‬بل‭ ‬هیواد‭ ‬ته‭ ‬د‭ ‬تګ‭ ‬د‭ ‬محدویتونو‭ ‬له‭ ‬امله،‭ ‬ترهګرو‭ ‬سازمانونو‭ ‬خپل‭ ‬تاکتیکونه‭ ‬بدل‭ ‬کړي،‭ ‬په‭ ‬انټرنیټ‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬مجازی‭ ‬شبکو‭ ‬څخه‭ ‬ګټه‭ ‬پورته‭ ‬کوي‭ ‬ترڅو‭ ‬خپل‭ ‬ملاتړ‭ ‬کونکي‭ ‬استخدام‭ ‬او‭ ‬روزنه‭ ‬ورته‭ ‬ورکړي‭. ‬د‭ ‬کویډ‭-‬‭ ‬19‭ ‬پراخه‭ ‬ناروغۍ‭ ‬جدي‭ ‬ستونزې‭ ‬په‭ ‬ګوته‭ ‬کړې،‭ ‬پشمول‭ ‬د‭ ‬ترهګرۍ‭ ‬د‭ ‬نوي‭ ‬ډولونو‭ ‬خطر‭ ‬او‭ ‬همدارنګه‭ ‬ټولنیز‭ ‬او‭ ‬اقتصادي‭ ‬اغیزې‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬نا‭ ‬امید‭ ‬خلکو،‭ ‬په‭ ‬ځانګړي‭ ‬توګه‭ ‬د‭ ‬ځوانانو‭ ‬د‭ ‬بنسټ‭ ‬پالنې‭ ‬لامل‭ ‬کیدی‭ ‬شي‭ ‬او‭ ‬افراطیت‭ ‬ته‭ ‬یې‭ ‬اړوي‭.‬

په‭ ‬تیرو‭ ‬کلونو‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬تاجیکستان‭ ‬قانون‭ ‬پلي‭ ‬کونکو‭ ‬ادارو‭ ‬د‭ ‬بنیاد‭ ‬ګرایي‭ ‬زیاتوالی‭ ‬په‭ ‬ګوته‭ ‬کړي‭ ‬پشول‭ ‬د‭ ‬دې‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬ښځې‭ ‬ګډون‭ ‬په‭ ‬دې‭ ‬پروسه‭ ‬کې‭ ‬زیات‭ ‬شوی‭ ‬دی‭. ‬دا‭ ‬د‭ ‬هیواد‭ ‬امنیت‭ ‬او‭ ‬ثبات‭ ‬ته‭ ‬یو‭ ‬ګواښ‭ ‬دی،‭ ‬او‭ ‬همدارنګه‭ ‬په‭ ‬هیواد‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬سولې‭ ‬پروسې‭ ‬پرمختګ‭ ‬ته‭ ‬زیان‭ ‬رسول‭ ‬چې‭ ‬پنځه‭ ‬ویشت‭ ‬کاله‭ ‬وړاندې‭ ‬کورنۍ‭ ‬جګړې‭ ‬ته‭ ‬د‭ ‬پای‭ ‬ټکۍ‭ ‬کیښود‭.‬

په‭ ‬سوریه‭ ‬او‭ ‬عراق‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬داعش‭ ‬له‭ ‬کنټرول‭ ‬څخه‭ ‬د‭ ‬کلیدي‭ ‬سیمو‭ ‬په‭ ‬ازادیدو‭ ‬سره،‭ ‬د‭ ‬ځینو‭ ‬افراطي‭ ‬ډلو‭ ‬تمرکز‭ ‬افغانستان‭ ‬ته‭ ‬اوښتي‭. ‬که‭ ‬دا‭ ‬پروسه‭ ‬دوام‭ ‬ولري،‭ ‬ممکن‭ ‬د‭ ‬تاجکستان‭ ‬پر‭ ‬سیاسي‭- ‬پوځي‭ ‬حالت‭ ‬باندې‭ ‬اغیزه‭ ‬وکړي،‭ ‬کوم‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬افغانستان‭ ‬سره‭ ‬اوږده‭ ‬پوله‭ ‬لري‭. ‬د‭ ‬تاجیکستان‭ ‬جمهوریت‭ ‬د‭ ‬ملي‭ ‬امنیت‭ ‬دولتي‭ ‬کمیټه‭ ‬داسې‭ ‬معلومات‭ ‬خپاره‭ ‬کړي‭ ‬چې‭ ‬ښیې‭ ‬په‭ ‬ځینو‭ ‬هیوادونو‭ ‬کې‭ ‬ځینې‭ ‬مینه‭ ‬وال‭ ‬کړۍ‭ ‬دا‭ ‬وضعیت‭ ‬د‭ ‬خپلو‭ ‬شخصي‭ ‬ګټو‭ ‬لپاره‭ ‬کاروي‭. ‬دوی‭ ‬له‭ ‬عراق،‭ ‬سوریې‭ ‬او‭ ‬نورو‭ ‬هیوادونو‭ ‬څخه‭ ‬تاجک‭ ‬جنګیالي‭ ‬د‭ ‬افغانستان‭ ‬سرحدي‭ ‬سیمو‭ ‬ته‭ ‬اړوي‭ ‬او‭ ‬نوې‭ ‬اډې‭ ‬جوړوي‭. ‬د‭ ‬بهرني‭ ‬ملاتړو‭ ‬په‭ ‬مرسته‭ ‬جنګیالي‭ ‬ایډیالوژیک‭ ‬او‭ ‬پوځي‭ ‬روزنه‭ ‬ترلاسه‭ ‬کوي،‭ ‬وروسته‭ ‬له‭ ‬هغه‭ ‬تاجکستان‭ ‬ته‭ ‬د‭ ‬تخریب‭ ‬او‭ ‬تروریزم‭ ‬د‭ ‬فعالیتونو‭ ‬لپاره‭ ‬استول‭ ‬کیږي‭.‬

تاجک سرتیري د متحده ایالاتو د مرکزي قوماندې د سیمه ایزې همکارۍ تمرین د چمتوالي لپاره د کال 2021 په کنفرانس کې ګډون کوي. د روزنې مهمه برخه د ترهګرۍ سره مبارزه ده. ضابط امیلي سیمونسون/د متحده ایالاتو د پوځ ساحلي ساتونکي

بله‭ ‬ستونزه‭ ‬دا‭ ‬ده‭ ‬چې‭ ‬په‭ ‬سوریه،‭ ‬عراق‭ ‬او‭ ‬افغانستان‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬انفرادي‭ ‬جنګیالیو‭ ‬سره‭ ‬ډیری‭ ‬کورنۍ‭ ‬شتون‭ ‬لري‭. ‬د‭ ‬کورنۍ‭ ‬د‭ ‬مشر‭ ‬تر‭ ‬مرګ‭ ‬وروسته،‭ ‬میرمنو‭ ‬ته‭ ‬د‭ ‬ملکیت‭ ‬په‭ ‬سترګه‭ ‬کتل‭ ‬کیږي،‭ ‬او‭ ‬ماشومان‭ ‬د‭ ‬تروریستي‭ ‬دماغ‭ ‬وینځلو‭ ‬سره‭ ‬مخ‭ ‬کیږي‭. ‬داسې‭ ‬بریښي‭ ‬چې‭ ‬داعش‭ ‬خپلو‭ ‬پلویانو‭ ‬ته‭ ‬روزنه‭ ‬ورکوي‭ ‬ترڅو‭ ‬پخپلو‭ ‬اصلي‭ ‬هیوادونو‭ ‬کې‭ ‬ترهګریز‭ ‬بریدونه‭ ‬ترسره‭ ‬کړي،‭ ‬چې‭ ‬اوس‭ ‬ډیرې‭ ‬کونډې‭ ‬د‭ ‬ځان‭ ‬وژونکي‭ ‬په‭ ‬توګه‭ ‬کارول‭ ‬کیږي‭. ‬که‭ ‬چیرې‭ ‬میرمنې‭ ‬مخکې‭ ‬یوازې‭ ‬د‭ ‬بهرني‭ ‬جنګیالیو‭ ‬د‭ ‬سفر‭ ‬ملګري‭/ ‬د‭ ‬داعش‭ ‬د‭ ‬بهرني‭ ‬جنګیالیو‭ ‬ښځې‭ ‬بلل‭ ‬کیده،‭ ‬چې‭ ‬دندې‭ ‬یې‭ ‬د‭ ‬میړه‭ ‬او‭ ‬ماشومانو‭ ‬د‭ ‬پاللو‭ ‬لپاره‭ ‬ځانګړې‭ ‬شوي‭ ‬وه،‭ ‬دوی‭ ‬اوس‭ ‬ډیر‭ ‬فعال‭ ‬رول‭ ‬لوبوي‭.‬
د‭ ‬ستونزې‭ ‬وسعت

تاجکستان‭ ‬د‭ ‬دې‭ ‬ډول‭ ‬تروریستي‭ ‬اعمالو‭ ‬لپاره‭ ‬یو‭ ‬له‭ ‬مهمو‭ ‬هیوادونو‭ ‬څخه‭ ‬دی،‭ ‬ځکه‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬افغانستان‭ ‬سره‭ ‬د‭ ‬هغه‭ ‬1344‭ ‬کیلو‭ ‬متره‭ ‬اوږده‭ ‬پوله‭ ‬د‭ ‬غرني‭ ‬ځمکې‭ ‬له‭ ‬امله‭ ‬په‭ ‬ډیری‭ ‬ځایونو‭ ‬کې‭ ‬لږه‭ ‬څارل‭ ‬کیږي‭. ‬داعش‭ ‬د‭ ‬افراطي‭ ‬او‭ ‬تروریستي‭ ‬اعمالو‭ ‬د‭ ‬ترسره‭ ‬کولو‭ ‬لپاره‭ ‬د‭ ‬ښځو‭ ‬څخه‭ ‬ګټه‭ ‬اخیستل‭ ‬پیل‭ ‬کړي‭ ‬دي،‭ ‬ځکه‭ ‬چې‭ ‬ښځې‭ ‬د‭ ‬ټولنې‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬قانون‭ ‬پلي‭ ‬کونکو‭ ‬ادارو‭ ‬لخوا‭ ‬لږه‭ ‬څارنه‭ ‬راجلبوي‭.‬

د‭ ‬تروریستي‭ ‬سازمانونو‭ ‬د‭ ‬تاجک‭ ‬ملاتړ‭ ‬کونکو‭ ‬لخوا‭ ‬د‭ ‬تاوتریخوالی‭ ‬اعمال‭ ‬راټول‭ ‬شوي‭ ‬دي‭: ‬د‭ ‬کال‭ ‬2019‭ ‬د‭ ‬نومبر‭ ‬په‭ ‬6‭ ‬مه‭ ‬د‭ ‬تاجک‭-‬ازبک‭ ‬پولې‭ ‬پر‭ ‬اشکوب‭ ‬پوسته‭ ‬خونړی‭ ‬برید،‭ ‬په‭ ‬کال‭ ‬2018‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬تاجیکستان‭ ‬بایسکل‭ ‬ځغلونې‭ ‬پر‭ ‬غربي‭ ‬سیلانیان‭ ‬ترهګریز‭ ‬برید،‭ ‬د‭ ‬کال‭ ‬2015‭ ‬په‭ ‬سپتامبر‭ ‬میاشت‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬پوځي‭ ‬بغاوت‭ ‬یوه‭ ‬هڅه‭ ‬او‭ ‬په‭ ‬همدغه‭ ‬کال‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬قانون‭ ‬پلي‭ ‬کونکو‭ ‬ادارو‭ ‬پر‭ ‬دفترونو‭ ‬د‭ ‬برید‭ ‬هڅه‭. ‬

پداسې‭ ‬حال‭ ‬کې‭ ‬چې‭ ‬په‭ ‬دانګارا‭ ‬ولسوالۍ‭ ‬کې‭ ‬پر‭ ‬بهرنیو‭ ‬بایسکل‭ ‬ځغلونکو‭ ‬ترهګریز‭ ‬برید‭ ‬او‭ ‬پوځي‭ ‬بغاوت‭ ‬اکثرا‭ ‬د‭ ‬نارینه‭ ‬وو‭ ‬لخوا‭ ‬ترسره‭ ‬شوي،‭ ‬خو‭ ‬پر‭ ‬پوله‭ ‬د‭ ‬اشکبوډ‭ ‬پوستې‭ ‬پیښه‭ ‬کې‭ ‬تاجک‭ ‬میرمنې‭ ‬او‭ ‬ماشومان‭ ‬شامل‭ ‬دي‭. ‬د‭ ‬کال‭ ‬2020‭ ‬په‭ ‬مارچ‭ ‬میاشت‭ ‬کې‭ ‬په‭ ‬یوه‭ ‬وروستي‭ ‬راپور‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬تاجیکستان‭ ‬څارنوال‭ ‬یوسف‭ ‬رحمون‭ ‬تصدیق‭ ‬وکړ‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬د‭ ‬برید‭ ‬کونکو‭ ‬په‭ ‬منځ‭ ‬کې‭ ‬اته‭ ‬میرمنې‭ ‬او‭ ‬څلور‭ ‬کوچنیان‭ ‬شاملې‭ ‬دي‭. ‬رسنۍ‭ ‬راپور‭ ‬ورکړ‭ ‬چې‭ ‬دغه‭ ‬میرمنې‭ ‬د‭ ‬سغد‭ ‬سیمې‭ ‬په‭ ‬استراوشن‭ ‬ولسوالۍ‭ ‬کې‭ ‬اوسېدل‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬څو‭ ‬میاشتو‭ ‬لپاره‭ ‬یې‭ ‬په‭ ‬افغانستان‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬داعش‭ ‬په‭ ‬کمپونو‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬ځانمرګي‭ ‬برید‭ ‬کونکو‭ ‬په‭ ‬توګه‭ ‬روزل‭ ‬شوي‭ ‬وه‭. ‬

د‭ ‬کال‭ ‬2018‭ ‬د‭ ‬نوامبر‭ ‬په‭ ‬8‭ ‬مه‭ ‬د‭ ‬هیواد‭ ‬پارلمان‭ ‬د‭ ‬کشرانو‭ ‬جرګې‭ ‬په‭ ‬ناسته‭ ‬کې،‭ ‬د‭ ‬تاجکستان‭ ‬د‭ ‬ملي‭ ‬امنیت‭ ‬د‭ ‬دولتي‭ ‬د‭ ‬کمیټې‭ ‬مرستیال‭ ‬منصورجن‭ ‬عمروف‭ ‬وویل‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬تاجکستان‭ ‬1899‭ ‬اتباع‭ ‬د‭ ‬سوریې‭ ‬او‭ ‬عراق‭ ‬په‭ ‬جګړو‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬داعش‭ ‬لپاره‭ ‬برخه‭ ‬اخیستې‭ ‬وه‭.‬

په‭ ‬کال‭ ‬2017‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬ملګرو‭ ‬ملتونو‭ ‬د‭ ‬راپور‭ ‬په‭ ‬اساس‭ ‬چې‭ ‬په‭ ‬تاجیکستان‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬ښځو‭ ‬او‭ ‬تاوتریخجن‭ ‬افراطیت‭ ‬تر‭ ‬سرلیک‭ ‬لاندې‭ ‬خپور‭ ‬شو،‭ ‬د‭ ‬هغو‭ ‬جلاوطنو‭ ‬په‭ ‬مینځ‭ ‬کې‭ ‬چې‭ ‬له‭ ‬داعش‭ ‬سره‭ ‬یوځای‭ ‬شوي‭ ‬وو‭ ‬له‭ ‬سلو‭ ‬څخه‭ ‬تر‭ ‬150‭ ‬پورې‭ ‬ښځې‭ ‬شاملې‭ ‬وې‭. ‬په‭ ‬سغد‭ ‬او‭ ‬ختلون‭ ‬سیمو‭ ‬کې‭ ‬په‭ ‬ډیری‭ ‬مواردو‭ ‬کې‭ ‬ټولې‭ ‬کورنۍ‭ ‬له‭ ‬هیواده‭ ‬وتلي‭. ‬په‭ ‬کال‭ ‬2015‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬کورنیو‭ ‬چارو‭ ‬وزارت‭ ‬د‭ ‬داعش‭ ‬په‭ ‬لیکو‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬154‭ ‬تاجکي‭ ‬کورنیو‭ ‬راپور‭ ‬ورکړ،‭ ‬چې‭ ‬پکې‭ ‬95‭ ‬هلکان‭ ‬او‭ ‬67‭ ‬انجونې‭ ‬دي‭. ‬د‭ ‬کورنیو‭ ‬چارو‭ ‬وزارت‭ ‬وویل،‭ ‬د‭ ‬ختلون‭ ‬له‭ ‬سیمې‭ ‬څخه‭ ‬دیرش‭ ‬ښځې‭ ‬له‭ ‬17‭ ‬ماشومانو‭ ‬سره‭ ‬سوریې‭ ‬ته‭ ‬تللي‭ ‬دي،‭ ‬او‭ ‬نورې‭ ‬80‭ ‬ښځې‭ ‬او‭ ‬32‭ ‬انجونې‭ ‬له‭ ‬سغد‭ ‬څخه‭ ‬تللي‭. ‬

د وطنپالنې سالم احساس، د تاجکستان د بيرغ په ورځ کې داسې ښودل شوې، د ښځینه ترهګرو د ستونزې د حل لپاره یوه لاره ده. ای اف پ

ډیری‭ ‬دغه‭ ‬میرمنې‭ ‬د‭ ‬خپلو‭ ‬میړونو‭ ‬په‭ ‬ټینګار‭ ‬سوریې‭ ‬او‭ ‬عراق‭ ‬ته‭ ‬لاړې‭. ‬په‭ ‬ځینو‭ ‬مواردو‭ ‬کې‭ ‬میړونو‭ ‬خپلو‭ ‬میرمنو‭ ‬ته‭ ‬ویلي‭ ‬چې‭ ‬دوی‭ ‬ترکیې‭ ‬یا‭ ‬روسیې‭ ‬ته‭ ‬د‭ ‬کار‭ ‬لپاره‭ ‬ځي،‭ ‬او‭ ‬میرمنې‭ ‬یوازې‭ ‬هغه‭ ‬وخت‭ ‬پوه‭ ‬شوي‭ ‬دي‭ ‬چې‭ ‬دوی‭ ‬جنګي‭ ‬سیمې‭ ‬ته‭ ‬رسیدلي‭. ‬ډیری‭ ‬دغه‭ ‬میرمنې‭ ‬دخپلو‭ ‬میړونو‭ ‬لپاره‭ ‬د‭ ‬سفر‭ ‬ملګري‭ ‬په‭ ‬توګه‭ ‬پیژندل‭ ‬کیده‭ ‬څوک‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬دوی‭ ‬اړتیاوې‭ ‬پوره‭ ‬کوي‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬ماشومانو‭ ‬پاملرنه‭ ‬کوي‭.‬

پولیسو‭ ‬همداراز‭ ‬دهغو‭ ‬تاجکي‭ ‬میرمنو‭ ‬قضیې‭ ‬په‭ ‬ګوته‭ ‬کړي‭ ‬چې‭ ‬په‭ ‬خپله‭ ‬خوښه‭ ‬او‭ ‬خپلواکه‭ ‬توګه‭ ‬د‭ ‬افراطي‭ ‬ډلو‭ ‬سره‭ ‬یوځای‭ ‬شوي‭ ‬دي،‭ ‬د‭ ‬ګومارونکو‭ ‬د‭ ‬روحي‭ ‬یا‭ ‬مالي‭ ‬انعامونو‭ ‬د‭ ‬ژمنې‭ ‬په‭ ‬بدل‭ ‬کې‭. ‬په‭ ‬ورته‭ ‬یوه‭ ‬قضیه‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬دوشنبی‭ ‬له‭ ‬پلازمینې‭ ‬څخه‭ ‬یوه‭ ‬34‭ ‬کلنه‭ ‬تاجکه‭ ‬میرمن‭ ‬سوریې‭ ‬ته‭ ‬سفر‭ ‬وکړ‭ ‬او‭ ‬بیرته‭ ‬د‭ ‬تاجیکستان‭ ‬ته‭ ‬راستون‭ ‬شوه‭ ‬ترڅو‭ ‬نورې‭ ‬میرمنې‭ ‬استخدام‭ ‬کړي،‭ ‬مخې‭ ‬له‭ ‬دې‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬کال‭ ‬2016‭ ‬په‭ ‬فبرورۍ‭ ‬کې‭ ‬ونیول‭ ‬شي‭.  ‬په‭ ‬سغد‭ ‬کې‭ ‬یوه‭ ‬28‭ ‬کلنه‭ ‬د‭ ‬نایټ‭ ‬کلب‭ ‬نڅاګر‭ ‬په‭ ‬12‭ ‬کلونو‭ ‬بند‭ ‬محکوم‭ ‬شوه‭ ‬چې‭ ‬پلان‭ ‬یې‭ ‬درلود‭ ‬د‭ ‬خپل‭ ‬عرفي‭ ‬میړه‭ ‬سره‭ ‬د‭ ‬سوریې‭ ‬په‭ ‬وسله‭ ‬واله‭ ‬شخړه‭ ‬کې‭ ‬برخه‭ ‬واخلي‭.‬

په‭ ‬یوه‭ ‬بله‭ ‬قضیه‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬ختلان‭ ‬ولایت‭ ‬د‭ ‬کبوډیان‭ ‬ولسوالۍ‭ ‬یوې‭ ‬60‭ ‬کلنې‭ ‬میرمن‭ ‬له‭ ‬دوه‭ ‬نږور‭ ‬او‭ ‬یوې‭ ‬بلې‭ ‬ښځې‭ ‬سره‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬سغد‭ ‬ولایت‭ ‬څخه‭ ‬وه،‭ ‬د‭ ‬افراطیت‭ ‬په‭ ‬تور‭ ‬لږترلږه‭ ‬په‭ ‬پنځو‭ ‬کلونو‭ ‬بند‭ ‬محکوم‭ ‬شول‭. ‬د‭ ‬کال‭ ‬2016‭ ‬په‭ ‬نومبر‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬کورنیو‭ ‬چارو‭ ‬وزارت‭ ‬په‭ ‬سوریه‭ ‬او‭ ‬عراق‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬غوښتل‭ ‬شویو‭ ‬بهرنیو‭ ‬جنګیالیو‭ ‬لیست‭ ‬او‭ ‬عکسونه‭ ‬خپاره‭ ‬کړل،‭ ‬چې‭ ‬پکې‭ ‬پنځه‭ ‬میرمنې‭ ‬شاملې‭ ‬وې،‭ ‬چې‭ ‬څلور‭ ‬یې‭ ‬د‭ ‬1990‭ ‬مو‭ ‬کلونو‭ ‬په‭ ‬لومړیو‭ ‬کې‭ ‬زیږیدلې‭ ‬وې‭. ‬دا‭ ‬هغه‭ ‬میرمنې‭ ‬وې‭ ‬چې‭ ‬لوړې‭ ‬یا‭ ‬نیمګړې‭ ‬لوړې‭ ‬زده‭ ‬کړې‭ ‬یې‭ ‬درلودله‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬استخدام‭ ‬وړ‭ ‬وې،‭ ‬چې‭ ‬ځینې‭ ‬یې‭ ‬له‭ ‬جهادیانو‭ ‬سره‭ ‬د‭ ‬واده‭ ‬کولو‭ ‬هیله‭ ‬ته‭ ‬جلب‭ ‬شوي‭ ‬وې‭.‬

له‭ ‬دې‭ ‬میرمنو‭ ‬څخه‭ ‬یوه‭ ‬یې‭ ‬تاجک‭ ‬توکمه‭ ‬وه‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬څه‭ ‬مودې‭ ‬لپاره‭ ‬په‭ ‬روسیه‭ ‬کې‭ ‬اوسېده،‭ ‬دوهمه‭ ‬یې‭ ‬ازبک‭ ‬توکمه‭ ‬میرمن‭ ‬وه‭ ‬چې‭ ‬احتمال‭ ‬لري‭ ‬د‭ ‬ازبکستان‭ ‬له‭ ‬لارې‭ ‬ګمارل‭ ‬شوی‭ ‬وي‭. ‬او‭ ‬دریمه‭ ‬یې‭ ‬روسیې‭ ‬ته‭ ‬او‭ ‬بیا‭ ‬پاکستان‭ ‬ته‭ ‬د‭ ‬زده‭ ‬کړې‭ ‬لپاره‭ ‬ولاړه‭ ‬او‭ ‬په‭ ‬پای‭ ‬کې‭ ‬سوریې‭ ‬ته‭ ‬ورسیده،‭ ‬چیرې‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬راپورونو‭ ‬له‭ ‬مخې‭ ‬هغه‭ ‬د‭ ‬داعش‭ ‬له‭ ‬یو‭ ‬قوماندان‭ ‬سره‭ ‬واده‭ ‬کړې‭ ‬ده‭. ‬د‭ ‬تاجیکستان‭ ‬د‭ ‬سویلي‭ ‬سیمې‭ ‬څخه‭ ‬د‭ ‬منځنی‭ ‬عمر‭ ‬یوه‭ ‬ښځه‭ ‬چې‭ ‬له‭ ‬یو‭ ‬سوداګر‭ ‬سره‭ ‬واده‭ ‬شوې‭ ‬او‭ ‬درې‭ ‬ماشومان‭ ‬لري،‭ ‬مسکو‭ ‬ته‭ ‬لاړه،‭ ‬چیرې‭ ‬چې‭ ‬هغه‭ ‬د‭ ‬زاړه‭ ‬ټولګیوالو‭ ‬د‭ ‬ټولنیزې‭ ‬شبکې،‭ ‬اوډنو‭ ‬کلاسینکي‭ ‬له‭ ‬لارې‭ ‬استخدام‭ ‬شوې‭ ‬او‭ ‬سوریې‭ ‬ته‭ ‬یې‭ ‬سفر‭ ‬وکړ‭. ‬هغې‭ ‬په‭ ‬پای‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬خپل‭ ‬میړه‭ ‬سره‭ ‬د‭ ‬مرستې‭ ‬لپاره‭ ‬اړیکه‭ ‬ونیوله،‭ ‬ویره‭ ‬یې‭ ‬درلوده‭ ‬چې‭ ‬داعش‭ ‬به‭ ‬هغه‭ ‬مجبور‭ ‬کړي‭ ‬چې‭ ‬ځان‭ ‬وژونکی‭ ‬شي،‭ ‬مګر‭ ‬له‭ ‬هغې‭ ‬وروسته‭ ‬یې‭ ‬بیا‭ ‬ورسره‭ ‬اړیکه‭ ‬نه‭ ‬ده‭ ‬نیولې‭. ‬څیړنې‭ ‬ښیې‭ ‬چې‭ ‬دا‭ ‬میرمنې‭ ‬د‭ ‬قوي‭ ‬نارینه‭ ‬جهاديانو‭ ‬د‭ ‬عکسونو‭ ‬له‭ ‬لارې‭ ‬غولول‭ ‬شوې‭ ‬وې‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬اخلاقي‭ ‬پاکوالي،‭ ‬یووالي،‭ ‬ټولنیز‭ ‬برابري‭ ‬او‭ ‬عدالت‭ ‬لپاره‭ ‬مبارزه‭ ‬کوي‭ ‬لکه‭ ‬څنګه‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬داعش‭ ‬آنلاین‭ ‬پروپاګند‭ ‬کې‭ ‬ښودل‭ ‬کیدله‭. ‬د‭ ‬ملګرو‭ ‬ملتونو‭ ‬راپور‭ ‬یو‭ ‬بل‭ ‬احتمالي‭ ‬انګیرنه‭ ‬هم‭ ‬په‭ ‬نښه‭ ‬کړې‭: ‬د‭ ‬آسانې‭ ‬پیسې‭ ‬د‭ ‬ګټلو‭ ‬هیله‭. 

چارواکي‭ ‬زیاتره‭ ‬په‭ ‬کورنۍ‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬میرمنو‭ ‬د‭ ‬غیر‭ ‬فعال‭ ‬رول‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬میړه‭ ‬اطاعت‭ ‬د‭ ‬یو‭ ‬عمومي‭ ‬منل‭ ‬شوي‭ ‬نورم‭ ‬په‭ ‬واسطه‭ ‬د‭ ‬میرمنو‭ ‬ونډه‭ ‬تشریح‭ ‬کوي‭. ‬په‭ ‬ټولنه‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬عمومي‭ ‬منل‭ ‬شوي‭ ‬مفکورو‭ ‬سره‭ ‬سم،‭ ‬میرمنې‭ ‬د‭ ‬هیواد‭ ‬امنیت‭ ‬ته‭ ‬کوم‭ ‬ګواښ‭ ‬نه‭ ‬پیښوي،‭ ‬ځکه‭ ‬چې‭ ‬دوی‭ ‬غیر‭ ‬فعالې‭ ‬برخه‭ ‬اخیستونکي‭ ‬او‭ ‬قربانیان‭ ‬دي‭ ‬چې‭ ‬پرته‭ ‬له‭ ‬کوم‭ ‬شرط‭ ‬څخه‭ ‬د‭ ‬خپل‭ ‬میړه‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬کورنۍ‭ ‬دنورو‭ ‬غړو‭ ‬پسې‭ ‬د‭ ‬مینځني‭ ‬ختیځ‭ ‬هیوادونو‭ ‬ته‭ ‬ځي‭. ‬

مګر‭ ‬مخکې‭ ‬لدې‭ ‬چې‭ ‬موږ‭ ‬د‭ ‬دوی‭ ‬د‭ ‬هڅونې‭ ‬په‭ ‬اړه‭ ‬پایلې‭ ‬ته‭ ‬ورسیږو،‭ ‬لا‭ ‬ډیرې‭ ‬څیړنې‭ ‬ته‭ ‬اړتیا‭ ‬شته‭. ‬په‭ ‬زندان‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬تروریستانو‭ ‬له‭ ‬ښځینه‭ ‬خواخوږو‭ ‬سره‭ ‬مرکې‭ ‬به‭ ‬مرسته‭ ‬وکړي،‭ ‬مګر‭ ‬د‭ ‬قانون‭ ‬پلي‭ ‬کونکي‭ ‬ادارې‭ ‬دې‭ ‬میرمنو‭ ‬ته‭ ‬د‭ ‬لاسرسي‭ ‬څخه‭ ‬دمخه‭ ‬د‭ ‬اجازې‭ ‬لپاره‭ ‬مختلې‭ ‬پړاونه‭ ‬ټاکلي‭ ‬دي‭. ‬دا‭ ‬په‭ ‬بشپړ‭ ‬ډول‭ ‬امکان‭ ‬لري‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬داعش‭ ‬دغه‭ ‬تاجکي‭ ‬ملاتړ‭ ‬کونکې‭ ‬د‭ ‬اقتصادي‭ ‬فشار‭ ‬یا‭ ‬د‭ ‬کورني‭ ‬دودیز‭ ‬قوانینو‭ ‬له‭ ‬امله‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬تاجک‭ ‬میرمنو‭ ‬څخه‭ ‬توقع‭ ‬کیږي‭ ‬خپل‭ ‬جرمونه‭ ‬سرته‭ ‬رسولي‭ ‬وي‭. 

د‭ ‬حل‭ ‬لارې‭ ‬موندل

څرنگه‭ ‬چې‭ ‬افراطیت‭ ‬او‭ ‬بنیادګرایي‭ ‬لاهم‭ ‬اکثره‭ ‬یوه‭ ‬نارینه‭ ‬ستونزه‭ ‬ګڼل‭ ‬کیږي،‭ ‬نو‭ ‬د‭ ‬تروریستي‭ ‬اهدافو‭ ‬لپاره‭ ‬د‭ ‬ښځو‭ ‬افراطیت‭ ‬ته‭ ‬پاملرنه‭ ‬د‭ ‬تعصب‭ ‬او‭ ‬غلط‭ ‬فهمیو‭ ‬څخه‭ ‬ډکې‭ ‬دي‭. ‬د‭ ‬شخړو‭ ‬او‭ ‬تاوتریخوالي‭ ‬په‭ ‬حالاتو‭ ‬کې‭ ‬میرمنې‭ ‬اکثرا‭ ‬د‭ ‬غیرمستقیم‭ ‬اشخاصو‭ ‬په‭ ‬توګه‭ ‬وړاندې‭ ‬کیږي،‭ ‬د‭ ‬بې‭ ‬وزله‭ ‬قربانیانو‭ ‬په‭ ‬توګه‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬مورنې‭ ‬غریزې‭ ‬په‭ ‬واسطه‭ ‬لارښونه‭ ‬ورته‭ ‬کیږي‭. ‬دا‭ ‬ډول‭ ‬باورونه‭ ‬تر‭ ‬یوې‭ ‬اندازې‭ ‬پورې‭ ‬په‭ ‬ټولنه‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬جنسیت‭ ‬تکراري‭ ‬خبرې‭ ‬منعکس‭ ‬کوي‭ ‬یا‭ ‬لا‭ ‬وده‭ ‬ورته‭ ‬ورکوي‭. ‬په‭ ‬پایله‭ ‬کې‭ ‬ښځې‭ ‬د‭ ‬احتمالي‭ ‬ترهګرو‭ ‬په‭ ‬توګه‭ ‬نه‭ ‬پیژندل‭ ‬کیږي،‭ ‬د‭ ‬هغو‭ ‬اشخاصو‭ ‬په‭ ‬څیر‭ ‬چې‭ ‬خطرناک‭ ‬او‭ ‬زیانمنونکي‭ ‬دي‭ ‬کله‭ ‬چې‭ ‬په‭ ‬ترهګریزو‭ ‬فعالیتونو‭ ‬کې‭ ‬دخیل‭ ‬وي‭.‬

موږ‭ ‬باور‭ ‬لرو‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬جنسیت‭ ‬توپیرونه‭ ‬باید‭ ‬په‭ ‬پام‭ ‬کې‭ ‬ونه‭ ‬نیول‭ ‬شي‭ ‬کله‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬تروریزم‭ ‬سره‭ ‬مبارزه‭ ‬کوو‭ ‬او‭ ‬دا‭ ‬چې‭ ‬میرمنې‭ ‬د‭ ‬نارینه‭ ‬و‭ ‬په‭ ‬پرتله‭ ‬نه‭ ‬لږ‭ ‬او‭ ‬نه‭ ‬ډیر‭ ‬خطرناک‭ ‬دي،‭ ‬او‭ ‬نه‭ ‬د‭ ‬نارینه‭ ‬و‭ ‬په‭ ‬پرتله‭ ‬د‭ ‬سولې‭ ‬او‭ ‬خبرو‭ ‬لپاره‭ ‬ډیر‭ ‬یا‭ ‬لږ‭ ‬لوالتیا‭ ‬لري‭. ‬په‭ ‬حقیقت‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬یوې‭ ‬سوله‭ ‬ایزې‭ ‬ښځې‭ ‬عکس‭ ‬د‭ ‬ترهګرو‭ ‬ډلو‭ ‬لخوا‭ ‬د‭ ‬ښځینه‭ ‬ملاتړ‭ ‬کونکو‭ ‬د‭ ‬راجلبولو‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬درواغو‭ ‬د‭ ‬ویلو‭ ‬لپاره‭ ‬کارول‭ ‬شوی‭ ‬و‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬دوی‭ ‬په‭ ‬فعالیتونو‭ ‬کې‭ ‬ګناه‭ ‬او‭ ‬تاوتریخوالی‭ ‬نشته‭.‬

که‭ ‬چیرې‭ ‬ښځې‭ ‬د‭ ‬تروریستي‭ ‬استخدام‭ ‬کونکو‭ ‬د‭ ‬فشارونو‭ ‬پروړاندې‭ ‬مقاومت‭ ‬وکړي،‭ ‬موږ‭ ‬باید‭ ‬د‭ ‬افراطیت‭ ‬او‭ ‬بنیادګرایي‭ ‬په‭ ‬اړه‭ ‬د‭ ‬دوی‭ ‬پوهاوی‭ ‬لوړ‭ ‬کړو‭. ‬دا‭ ‬اړینه‭ ‬ده‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬ښځو‭ ‬د‭ ‬افراطیت‭ ‬پر‭ ‬خطرونو،‭ ‬د‭ ‬تروریستي‭ ‬اهدافو‭ ‬لپاره‭ ‬د‭ ‬دوی‭ ‬پر‭ ‬کارولو،‭ ‬او‭ ‬هغه‭ ‬ستراتیژي‭ ‬باندې‭ ‬بحث‭ ‬وکړو‭ ‬چې‭ ‬ترهګر‭ ‬یې‭ ‬د‭ ‬ښځو‭ ‬او‭ ‬انجونو‭ ‬په‭ ‬وړاندې‭ ‬کاروي‭. ‬مهمه‭ ‬مسله‭ ‬د‭ ‬والدینو،‭ ‬ښوونکو،‭ ‬ټولنیزو‭ ‬کارکوونکو،‭ ‬د‭ ‬قانون‭ ‬پلي‭ ‬کونکو‭ ‬چارواکو،‭ ‬ژورنالیستانو‭ ‬او‭ ‬قاضیانو‭ ‬تر‭ ‬منځ‭ ‬د‭ ‬خواخوږۍ‭ ‬زیاتوالی‭ ‬دی،‭ ‬دا‭ ‬د‭ ‬لنډمهالې‭ ‬زده‭ ‬کړې‭ ‬او‭ ‬روزنې‭ ‬له‭ ‬لارې‭ ‬ترسره‭ ‬کیدی‭ ‬شي‭. ‬دا‭ ‬هم‭ ‬مهمه‭ ‬ده‭ ‬چې‭ ‬رسنۍ‭ ‬د‭ ‬ښځو‭ ‬د‭ ‬نقش‭ ‬او‭ ‬چلند‭ ‬په‭ ‬اړه‭ ‬د‭ ‬تکراري‭ ‬خبرو‭ ‬او‭ ‬تعصباتو‭ ‬د‭ ‬خپرولو‭ ‬په‭ ‬وړاندې‭ ‬مقاومت‭ ‬وکړي‭.‬

ښځې‭ ‬هم‭ ‬باید‭ ‬د‭ ‬ترهګرۍ‭ ‬په‭ ‬وړاندې‭ ‬مبارزه‭ ‬کې‭ ‬پراخ‭ ‬رول‭ ‬ولوبوي‭. ‬د‭ ‬پالیسي‭ ‬جوړوونکو،‭ ‬ښوونکو،‭ ‬د‭ ‬ټولنې‭ ‬غړو‭ ‬او‭ ‬فعالانو‭ ‬په‭ ‬توګه‭ ‬د‭ ‬میرمنو‭ ‬برخه‭ ‬اخیستنه‭ ‬د‭ ‬داسې‭ ‬شرایطو‭ ‬تحلیل‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬افراطیت‭ ‬او‭ ‬تروریزم‭ ‬د‭ ‬مخنیوي‭ ‬لپاره‭ ‬اړینه‭ ‬ده‭. ‬روزل‭ ‬شوې‭ ‬میرمنې‭ ‬کولی‭ ‬شي‭ ‬د‭ ‬نړیوالې‭ ‬ټولنې‭ ‬روانو‭ ‬هڅو‭ ‬ته‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬تروریزم‭ ‬سره‭ ‬مبارزه‭ ‬ده‭ ‬مهم‭ ‬عکس‭ ‬العمل‭ ‬ورکړي،‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬مخنیوي‭ ‬ګټورې‭ ‬پالیسۍ‭ ‬او‭ ‬کړنې‭ ‬په‭ ‬ګوته‭ ‬کړي‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬دوی‭ ‬په‭ ‬ټولنو‭ ‬کې‭ ‬کار‭ ‬ورکوي‭. ‬د‭ ‬هغو‭ ‬عواملو‭ ‬په‭ ‬ګوته‭ ‬کول‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬تروریزم‭ ‬پروړاندې‭ ‬په‭ ‬مبارزه‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬ښځو‭ ‬فعاله‭ ‬برخه‭ ‬اخیستنې‭ ‬ته‭ ‬خنډ‭ ‬ګرځي‭ ‬کولی‭ ‬شي‭ ‬د‭ ‬میرمنو‭ ‬سازمانونه‭ ‬وهڅوي‭ ‬چې‭ ‬ځانګړي‭ ‬سیاسي،‭ ‬ټولنیز،‭ ‬اقتصادي،‭ ‬کلتوري‭ ‬او‭ ‬تعلیمي‭ ‬مسلې‭ ‬په‭ ‬ګوته‭ ‬او‭ ‬حل‭ ‬کړي‭ ‬چې‭ ‬ممکن‭ ‬د‭ ‬افراطیت‭ ‬لامل‭ ‬شي‭. ‬میرمنې‭ ‬د‭ ‬تاوتریخوالي‭ ‬افراطیت‭ ‬او‭ ‬تروریزم‭ ‬پروپاګند‭ ‬سره‭ ‬د‭ ‬مبارزې‭ ‬لپاره‭ ‬د‭ ‬نوښتونو‭ ‬د‭ ‬رامینځته‭ ‬کولو‭ ‬او‭ ‬پرمختګ‭ ‬لپاره‭ ‬چمتووالی‭ ‬لري،‭ ‬او‭ ‬دوی‭ ‬کولی‭ ‬شي‭ ‬په‭ ‬ځانګړي‭ ‬توګه‭ ‬د‭ ‬ښځینه‭ ‬لیدونکو‭ ‬سره‭ ‬ښه‭ ‬کار‭ ‬وکړي‭. ‬همدارنګه‭ ‬د‭ ‬ښځو‭ ‬د‭ ‬حقونو‭ ‬ترویج‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬شخړو‭ ‬په‭ ‬مخنیوي،‭ ‬حل‭ ‬او‭ ‬سولې‭ ‬جوړونې‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬دوی‭ ‬نقش‭ ‬په‭ ‬امنیتي‭ ‬سکتور‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬ښځینه‭ ‬ګډون‭ ‬یوه‭ ‬ښه‭ ‬بیلګه‭ ‬ده‭. ‬

د‭ ‬ښځو،‭ ‬سولې‭ ‬او‭ ‬امنیت‭ ‬په‭ ‬اړه‭ ‬د‭ ‬ملګرو‭ ‬ملتونو‭ ‬د‭ ‬امنیت‭ ‬شورا‭ ‬1325‭ ‬پریکړه‭ ‬لیک‭ ‬د‭ ‬ښځو‭ ‬پر‭ ‬اهمیت‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬تل‭ ‬پاتې‭ ‬سولې‭ ‬او‭ ‬امنیت‭ ‬په‭ ‬ساتلو‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬دوی‭ ‬پر‭ ‬مساوي‭ ‬او‭ ‬بشپړ‭ ‬ګډون‭ ‬ټینګار‭ ‬کوي‭. ‬نوموړی‭ ‬پریکړه‭ ‬لیک‭ ‬په‭ ‬دولتونو‭ ‬غږ‭ ‬کوي‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬تصمیم‭ ‬نیونې‭ ‬په‭ ‬ټولو‭ ‬کچو‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬ښځو‭ ‬نمایندګي‭ ‬زیاته‭ ‬کړي‭ ‬تر‭ ‬څو‭ ‬د‭ ‬شخړو‭ ‬مخه‭ ‬ونیسي،‭ ‬اداره‭ ‬او‭ ‬حل‭ ‬یې‭ ‬کړي‭. ‬دا‭ ‬پریکړه‭ ‬او‭ ‬له‭ ‬هغه‭ ‬څخه‭ ‬اخیستل‭ ‬شوي‭ ‬عملي‭ ‬درسونه‭ ‬د‭ ‬افراطیت‭ ‬او‭ ‬تروریزم‭ ‬سره‭ ‬په‭ ‬مبارزه‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬ښځو‭ ‬د‭ ‬رول‭ ‬په‭ ‬اړه‭ ‬د‭ ‬نوښتونو‭ ‬ملاتړ‭ ‬او‭ ‬پراختیا‭ ‬لپاره‭ ‬د‭ ‬الهام‭ ‬سرچینه‭ ‬ده‭.‬

د‭ ‬کال‭ ‬2016‭ ‬څخه‭ ‬تر‭ ‬2020‭ ‬پورې‭ ‬د‭ ‬افراطیت‭ ‬او‭ ‬تروریزم‭ ‬پروړاندې‭ ‬د‭ ‬مبارزې‭ ‬لپاره‭ ‬د‭ ‬تاجکستان‭ ‬جمهوريت‭ ‬ملي‭ ‬ستراتیژي‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬کال‭ ‬2016‭ ‬په‭ ‬نومبر‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬ولسمشر‭ ‬امام‭ ‬علی‭ ‬رحمن‭ ‬لخوا‭ ‬لاسلیک‭ ‬شوې،‭ ‬د‭ ‬جنسیت‭ ‬مسئله‭ ‬هم‭ ‬په‭ ‬ګوته‭ ‬کوي‭. ‬یو‭ ‬هدف‭ ‬یې‭ ‬په‭ ‬ټولنیز‭ ‬فعالیت‭ ‬او‭ ‬عامه‭ ‬ژوندانه‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬ښځو‭ ‬رول‭ ‬زیاتول‭ ‬دي،‭ ‬د‭ ‬ښځو‭ ‬سیاسي،‭ ‬مذهبي،‭ ‬کلتوري‭ ‬او‭ ‬حقوقي‭ ‬پوهاوی‭ ‬ته‭ ‬وده‭ ‬ورکول‭ ‬او‭ ‬په‭ ‬افراطي‭ ‬فعالیتونو‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬دوی‭ ‬د‭ ‬ښکیلتیا‭ ‬څخه‭ ‬مخنیوي،‭ ‬او‭ ‬د‭ ‬افراطیت،‭ ‬بنیادګرایي‭ ‬او‭ ‬تروریزم‭ ‬په‭ ‬مخنیوي‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬ښځو‭ ‬پراخه‭ ‬برخه‭ ‬اخیستنه‭ ‬ده‭.‬

د‭ ‬تاجیکستان‭ ‬ولسمشر‭ ‬په‭ ‬دوامداره‭ ‬توګه‭ ‬په‭ ‬کورنۍ‭ ‬او‭ ‬ټولنه‭ ‬کې‭ ‬د‭ ‬ښځو‭ ‬پر‭ ‬اهمیت‭ ‬ټینګار‭ ‬کوي‭ ‬او‭ ‬ښځې‭ ‬یې‭ ‬لوړو‭ ‬دولتي‭ ‬پوستونو‭ ‬ته‭ ‬ټاکلي‭ ‬دي‭. ‬د‭ ‬جنسیتي‭ ‬نابرابری‭ ‬د‭ ‬ستونزې‭ ‬د‭ ‬حل‭ ‬لپاره‭ ‬دا‭ ‬یوازې‭ ‬یوه‭ ‬لاره‭ ‬ده‭ ‬چې‭ ‬د‭ ‬هیواد‭ ‬مشرتابه‭ ‬یې‭ ‬هدف‭ ‬لري‭. 

Comments are closed.